Kriz Dönemlerinin Dış Ticaret Hacmi Üzerine Etkileri: AVRO Krizi Örneğinin Panel Çekim Modeli ile Analizi

Yıl 2016, Sayı: 618, 31 - 42, 01.08.2016

Melike Rana Dayıoğlu Emin Ahmet Kaplan

Öz

Küreselleşme süreci, ülkeler arasında ticaretin serbestleşmesine ve ekonomik birleşmelerin oluşmasına olanak sağlamıştır. Bu ekonomik birleşmelerin en temel örneklerinden biri olan Avrupa Birliği ile yeni bir siyasi birliğin oluşum süreci başlamış, maliye ve para politikalarının uygulanması bakımından birçok gelişme ortaya çıkmış ve küreselleşmenin etkisiyle birliğe üye olan ve olmayan ülkelerin dış ticaret hacimlerinde birçok değişiklik meydana gelmiştir. AB pazarı, günümüzde, Türkiye dahil olmak üzere birçok ülkenin ihracat ve ithalat hacmi konusunda büyük önem taşımaktadır. Avro krizi, yalnızca birliğe üye olan ülkelerin ekonomilerini değil; bu ülkelerle ticari ilişkide bulunan birçok ülkenin ekonomisini de etkilemiştir. Dolayısıyla bu çalışmada, AB ülkeleriyle en çok ticari ilişkide bulunan on ülke belirlenmiş ve kriz döneminin, bu ülkelerin ticaret hacmine etkisi, panel çekim modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Bu bağlamda, 1980-2014 döneminde, belirlenen ülkelerle AB ülkeleri arasındaki ikili ticaret akımları verileri incelenmiş; ihracat ve ithalat için tahmin edilen modellerde gelir, nüfus ve ülkeler arası uzaklık değişkenleri analize dahil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avro Krizi, Dış Ticaret, Panel Çekim Modeli, Avro Krizi ve Dış Ticaret, AB Ticaret Hacmi

The Effects of Crisis on Foreign Trade: A Panel Gravity Model Study of the EURO Crisis

Öz

The process of globalization has led to the liberalization of trade and economic integration. With the European Union, which can be given as a fundamental example of economic integration, started a new political formation process and many developments have emerged in the implementation of fiscal and monetary policy and with the effect of globalization, many changes occurred on the trade volume of countries which are members and non-members of EU. EU market, today, has a great importance in the volume of exports and imports for many countries including Turkey. Euro crisis has affected not only the economies of the member countries but also the economies having trade relationships with the members. Therefore, in this study, ten countries having the largest trade volume with the EU countries were determined and the effects of the crisis on the trade volume of these countries were analyzed using panel gravity model. In this context, during the period 1980-2014, data about bilateral trade flows between selected countries and EU were examined; in the models that have been estimated for import and export separately, income, population and distance have been included in the analysis

Anahtar Kelimeler

EURO Crisis, Foreign Trade, Panel Gravity Model, Euro Crisis and Foreign Trade, EU Trade Volume

Kaynakça

• ALPER, A.Eren ve F.Özlem ALPER; (2015), “Çekim Modeli: Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Sanayi Malı İhracat Potansiyelinin İncelenmesi”, IV. Anadolu International Conference in Economics, June 10-12, Eskişehir.
• ATICI, Cemal, ve Bülent GÜLOĞLU; (2006), “Gravity Model of Turkey’s Fresh and Processed Fruit and Vegetable Export to the EU: A Panel Data Analysis”, Journal of International Food &Agribusiness Marketing, 18 (3/4), pp. 8–21.
• AYSUN, Ayça, Oktay ÖKSÜZLER ve Metehan YILGÖR; (2012), “Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin Dış Ticareti Üzerine Etkisi: Panel Çekim Modeli Uygulaması”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, 13(2), 15-26.
• DASCAL, Dana, Konstadinos MATTAS, Vangelis TZOUVELEKAS; (2002), “An Analysis of EU Wine Trade: A Gravity Model Approach”, IAER, 8, pp. 135–147.
• European Union, http://trade.ec.europa.eu/. EU, “ECB, ESCB and the Eurosystem”, https://www.ecb.europa.eu/ecb/orga/escb/html/index.en.html, 25.07.2016.
• GENÇ, Murat Can, Seyfettin ARTAN, Metin BERBER; (2011), “Karadeniz Ekonomik İşbirliği Bölgesinde Ticaret Akımlarının Belirleyicileri: Çekim Modeli Yaklaşımı”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (2), ss. 207 – 224.
• KAPLAN, Emin Ahmet ve Melike Rana DAYIOĞLU; (2015), AB-ABD Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı’nın (TTYO) Anlaşmaya Taraf Olan Ülkeler ve Türkiye Ekonomisi Üzerine Olası Etkileri, İktisadi Araştırmalar Vakfı İşletmesi, Yayın No 32, İstanbul.
• TİNBERGEN, Jan; (1962), An Analysis of World Trade Flows, J. Tinbergen (ed.): Shaping the World Economy içinde, New York: The Twentieth Century Fund