Katalaksi Kavramı Çerçevesinde Vergileme Demokrasi İlişkisi: Türkiye- OECD Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2016, Sayı: 612, 35 - 50, 01.02.2016

Erkan Kılıçer Fehime Ceren Ay Sinan Ataer

Öz

Vergilemenin gelir bölüşümü, iktisadi büyüme ve kalkınma, ekonomik istikrarı sağlama gibi boyutlarının yanında, en az bunlar kadar önemli olan demokrasi boyutu da bulunmaktadır. Tarihsel ve teorik olarak demokrasinin kökeninde vergileme meselesi yatmaktadır. Demokratik değişim modeli olan katalaksi ’ye göre seçmenler seçimlerde kullandıkları oylarla ilgili dönemde siyasetçinin üreteceği kamusal mal ve hizmet sepetinin miktar ve bileşimini belirlemekte ve bunun finansmanını ödediği vergilerle yerine getirmektedir. Ancak söz konusu modelin etkin bir şekilde işlemesi için oy kullanacak olan seçmenin büyük bir çoğunluğunun beyannameye dayalı bir şekilde gelir vergisi ödeyicisi olması gerekmektedir. Çünkü bu çoğunluk kamusal mal ve hizmetin üretim sürecinin finansmanına vergi mükellefi veya yurttaşlık bilinciyle katkı yapmaktadır. Bu bağlamda çalışmada OECD ülkelerinde ve Türkiye’de vergisini beyannameli bir şekilde ödeyen mükelleflerin toplam seçmene oranı ile seçilen bazı demokrasi endeksleri arasındaki ilişki karşılaştırmalı olarak ele alınacak ve bu ilişki korelasyon analizi ile test edilecektir

Anahtar Kelimeler

Katalaksi, Beyannameli Mükellef, Vergileme, Demokrasi

The Relationship Between Taxation and Democracy in the Frame of Catallaxy: A Comparative Analyses on Turkey-OECD

Öz

Beside the dimensions of income distribution, economic growth, development and ensuring the economic stabilization of tax; there is another dimension which is important at least as the dimensions mentioned above: democracy. Taxation issue is lying under the democracy, theoretically as well as historically. According to catallaxy which is a democratic exchange model, voters determinate the composition of public goods and services which produced by the tools that managed by policy makers and finance that goods and services with the tax they pay. However, to ensure this model works efficiently, the most part of taxpayers must be declarant taxpayers. Because, this majority contributes to finance of the goods and services’ production process as taxpayers with the conscious of citizenship. With this context,the relationship of the ratio of declarant taxpayer in total taxpayers and several democracy and transparency indexes, is handled comparatively and tested with the corelation analyzes.

Anahtar Kelimeler

Catallaxy, Declarant Taxpayer, Taxation, Democracy

Kaynakça

• BUCHANAN, James M. (1986), Liberty, Market and State: Political Economy in the 1980s, New York University Press, Brighton, Wheatsheaf Books Pub.
• BUCHANAN, James M. (1987), The Constitution of Economic Policy, American Economic Review, 77: 243-500.
• BULUTOĞLU, Kenan, (2008), Kamu Ekonomisine Giriş: Demokraside Devletin Ekonomik Bir Kuramı, Maliye ve Hukuk Yayınları, 7. Baskı, Ankara.
• CPI (Corruption Perceptions Index), 2014 Results, http://www. transparency.org/research/cpi, 10.12.2015
• FİNKEL, S.E. and MULLER, E.N., (1998), “Rational Choice And The Dynamic Of Collective Political Action: Evaluating Alternative Models With Panel Data”, American Political Science Review, 92 (March), 37–49.
• GAUSE, G., (1993), “Oil Monarchies: Domestic And Security Challenges İn The Arab Gulf States”, Council On Foreign Relations Press.
• HAYEK, F.A., (1974), “Market Order or Catallaxy”, Legislation and Liberty: Volume 2, The Mirage of Social Justice, ss. 107- 132. Routledge, Büyük Britanya.
• International Institute for Democracy and Electoral Assistance (International IDEA), http://www.idea.int/vt/countryview. cfm?id=15, 10.12.2015
• MILL, J.S. (1848), Principles of Political Economy, Oxford: Oxford University Press.
• MULLER, E.N., DIETZ, H.A., and FİNKEL, S.E., (1991), “Discontent and the expected utility of rebellion: the case of Peru” American Political Science Review, 85 (December), 1261– 1282.
• MUSGRAVE, R.A. , MUSGRAVE, P. B. (1989), Public Finance in Theory and Practice, 5th Edition
• OECD Tax Admistration (2015), http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/taxation/tax-administration-2015_ tax_admin-2015-en#page1,01.12.2015
• OECD Tax Revenus Statistics (2015), http://www.keepeek. com/Digital-Asset-Management/oecd/taxation/revenue-statistics-2015_rev_stats-2015-en-fr#page1, 05.12.2015
• Open Budget Survey (2015), International Budget Partnership, http://www.internationalbudget.org/opening-budgets/ open-budget-initiative/open-budget-survey/?fa=Rankings, 08.12.2015
• ROSS, M., (2004), “Does taxation lead to representation?”, British Journal of Political Science, 34,229–249.
• TPA (2004), Tax Administration in OECD Countries: Comparative Information Series.
• SAĞBAŞ, İsa ve SARUÇ, N. Tolga, (2003), “Vergi Politikalarının Seçmenlerin Parti Tercihi Üzerindeki Etkisi: Ankete Dayalı Bir Çalışma”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı:180, ss:130-146.
• Worldwide Governance Indicators, (2014), http://info.worldbank.org/governance/wgi/index.aspx#reports, 07.12.2015
• ZENGİNOBUZ, Ünal ve diğerleri (2010), Vergi, Temsiliyet ve Demokrasi İlişkisi Üzerine Türkiye’de Vatandaşların Algıları, İstanbul