İllerin Birbirlerinin İhracatı Üzerine Etkisi: Ege Bölgesi Üzerine Mekansal Ekonometrik Analiz

Yıl 2015, Sayı: 608, 35 - 43, 01.10.2015

Mehmet Aydıner

Öz

Bu çalışmanın amacı Ege Bölgesindeki sekiz ilin birbirlerinin ihracatları üzerine etkilerinin bulunup bulunmadığı araştırmaktır. Bu kapsamda Ege Bölgesindeki sekiz ilin 2013 yılına ait verileri kullanılmıştır. Çalışmada öncelikle mekânsal etkinin olup olmadığı Moran’s I yöntemi ile test edilmiştir. Moran’s I testi sonuçlarına göre illerin birbirlerinin ihracatı üzerine mekânsal etkileri bulunmaktadır ve etki pozitif yönlüdür. Testte kullanılan 8x8 boyundaki Ağırlık Matrisi sınır komşuluğu kriterine göre oluşturulmuştur. Mekansal modellerin seçimi için LM testi kullanılmıştır. LM testi sonuçlarına göre, Mekansal Gecikmeli Model (SAR) reddedilirken, Mekansal Hata Modeli istatistiki olarak anlamlı olduğu için kabul edilmiştir. Bu model için mekânsal bağımlılık katsayısı 0.23 olup anlamlıdır. SEM modeli yapılan tahmin sonuçları EKK sonuçlarından daha anlamlıdır. SEM modeli tahmin sonuçlarına göre, Ege Bölgesi geneli için ithalatın artması ihracatı üzerinde olumlu etki ederken, firma sayısı ve çalışan sayısının artması bölgedeki illerin ihracatını etkilememektedir

Anahtar Kelimeler

İhracat, Mekansal Bağımlılık, Mekansal Hata, Mekansal

A Spatial Analysis of the Effect of Export Spillovers on Export Performance for the Provinces in Aegean Region

Öz

The purpose of this study is to investigate whether there exist an export spillover effect among eight provinces in Aegean Region. We use 2013 data for the provinces of interest. Moran’s I Spatial Autocorrelation test was used to check whether there is a spatial effect or not. Weight Matrix with dimesion 8X8 was costructed to represent first-order contiguous neighbours. Moran’s I test result indicates positive spatial autocorrelation between provinces. Based on LM test for Spatial Lag Model (SAR) and Spatial Error Model (SEM), SEM is the most suitable model for the region. Consequently, the study was performed using SEM model. Autocorrelation coeefficient λ is nearly 0.23 and significant. The findings suggest that there exist spatial dependence among provinces. Export volume of a province is affected by neighbouring provinces’ export volume. Increase of import volume boosts export but changes in number firms and number of workers in provinces do not have an effect on export volume

Anahtar Kelimeler

Export, Spatial Dependence, Spatial Error, Spatial Lag Model

Kaynakça

• ANSELIN, Luc, (1988), “Spatial Econometrics: Methods and Models”, Kluwer Academic Publishers.
• ANDERSSON Martin. and WEISS, Jan.F (2012) “External Trade and Internal Geography - a test of local export spillovers” Mıcro-Dyn Working Paper no. 35/10.
• BANNÒ, Mariasole,, Diego GIULIANI,, Enrico ZANINOTTO (2015) “The nature of export spillovers on trade: an analysis at the Nuts 3 level in Italy”. Applied Economic Letters, 2015, Vol 22, No 15, P. 815-819.
• GÖKDOĞAN T. Gül (2014). “Türkiye İçin İstihdamın Belirley- icileri: İBBS-2 Bölge Düzeyi, Mekânsal Analiz Uygulaması” DEÜ İİBF Dergisi Cilt:29, Sayı:1, Yıl:2014, ss. 105-135.
• HARASZTOSI, Peter (2011) “Export And Import Spıllovers In Hungary” http://www.eea-esem.com/files/papers/Eea-Es- em/2011/2142/LocalSpillovers_2011.pdf
• KRUGMAN, Paul (1991) “Increasing Returns and Economic Geography” The Journal of Political Economy, Vol. 99, No. 3. (Jun., 1991), pp. 483-499
• LESAGE, James. P “The Theory and Practice of Spatial Econometrics”, Deparment of Economics, University of Toledo, February 1999.
• MITTELSTAEDT, John D., George.N HARBEN. And William A.WARD, (2003). How small is too small? Firm size as a barrier to exporting from the United States. Journal of Small Business Management 41 (1), 68- 84.
• ZEREN, Fatma (2010), “Mekânsal Etkileşim Analizi” Ekonome tri ve İstatistik Sayı:12 2010 18–39