Can Current Account Balance Maintain Price Stability? Evidence from Fourier Area for Turkish Economy

Yıl 2022, , 439 - 456, 28.05.2022

Tayfur Bayat , Şerife Merve Koşaroğlu

https://doi.org/10.25295/fsecon.1074862

Öz

Price instability and current account imbalance have been the main trouble of Turkish economy for many years. Within the policies which are applied with the purpose of providing economic stability, preferring economic growth as the primary target, devaluations upon exchange rate shocks that happened at different periods and related economic uncertainty as well as the instability stemming from public sector paved the way for inflation and current deficit. Prolonged inflation and current deficit constituted an enormous impediment for economic growth. Central Bank’s associating current balance and price stability for their recent policy preferences drew the attention to the relation between these two variables. For this reason, 1974-2020 current account balance – gross national product ratio and the relationship between current account balance and inflation is analyzed through Fourier cointegration test. Fourier cointegration test results provide evidence for the existence of long-term relation between the variables. With the Fourier causality test, on the other hand, while it has been approved that there is causality from inflation to current account balance, the causality from current account balance to inflation has been rejected.

Anahtar Kelimeler

Inflation, Current Account Balance, Fourier Cointegration Test, Fourier Causality Test

Cari İşlemler Dengesi Fiyat İstikrarını Sağlar mı? Türkiye Ekonomisi için Fourier Alandan Kanıtlar

Öz

Fiyat istikrarsızlığı ve cari işlemler dengesizliği, uzun yıllar Türkiye ekonomisinin en temel sorunları olmuştur. Türkiye’de ekonomik istikrarı sağlamak üzere uygulanan politikalarda ekonomik büyümenin öncelikli hedef olarak seçilmesi, farklı dönemlerde oluşan kur şoklarının Türk Lirasında değer kaybına yol açtığı belirsizlik ortamı ile kamu kesiminden kaynaklanan dengesizlikler, enflasyon ve cari açığı besleyen bir zemin hazırlamıştır. Enflasyon ve cari açığın uzun süre devam etmesi ise ekonomik gelişmenin önünde büyük bir engel oluşturmuştur. Son dönemde Merkez Bankasının politika tercihinde cari denge ve fiyat istikrarını ilişkilendirmesi, dikkatleri bu iki değişken arasındaki ilişkiye çevirmiştir. Bu nedenle, 1974-2020 yılları arasında cari dengenin gayrisafi yurtiçi hasılaya oranı ve enflasyon arasındaki ilişki fourier eşbütünleşme ve nedensellik testiyle incelenmektedir. Fourier eşbütünleşme test sonucu bu değişkenler arasında uzun dönemli ilişkinin varlığına yönelik kanıt sunmaktadır. Fourier nedensellik testi sonucunda ise enflasyondan cari dengeye doğru nedensellik olduğu kabul edilirken, cari dengeden enflasyona doğru nedensellik ilişkisi reddedilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enflasyon, Cari İşlemler Dengesi, Fourier Eşbütünleşme Testi, Fourier Nedensellik Testi

Kaynakça

• Aghevli, B. B., & Khan, M. S. (1977). The Monetary Approach to Balance of Payments Determination: An Empirical Test. International Monetary Fund, The Monetary Approach to The Balance of Payments, 275-290.
• Alagöz, M., Alacahan, N. D., & Akarsu, Y. (2017). Petrol Fiyatlarının Makro Ekonomi Üzerindeki Etkisi-Ülke Karşılaştırmaları İle Panel Veri Analizi. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 19(33), 144-150.
• Alawin, M., &Oqaily, M. (2017). Current Account Balance, Inflation Industry and Sustainable Development in Jordan. Revista Galega de Economia, 26(3), 45-56.
• Alfaro, L. (2005). Inflation, Openness, and Exchange-Rate Regimes The Quest for Short-Term Commitment. Journal of Development Economics, 77(1), 229-249.
• Aslan, M. H. (2017). Makro İktisat Politikası. Alfa Aktüel Yayınları, Ankara.
• Banerjee, P., Arčabić, V., & Lee, H. (2017). Fourier ADL Cointegration Test to Approximate Smooth Breaks with New Evidence from Crude Oil Market. Economic Modelling, 67, 114-124.
• Batool, S. A., Memood T., & Jadoon, A. K. (2015). What Determines Balance of Payments: A Case of Pakistan. Sukkur IBA Journal of Management and Business, 2(1), 47-70.
• Bayat, T., Özcan, B., & Taş, Ş. (2015). Türkiye’de Döviz Kuru Geçiş Etkisinin Asimetrik Nedensellik Testleri ile Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(2), 7-30.
• Bayat, T., & Koşaroğlu, Ş. M. (2021). Döviz Kurlarının Tüketici Fiyatlarına Geçiş Etkisinin Türkiye İçin Analizi. Ed: Yüksel Aydın, Ekonomi ve Finans Çalışmaları, ss.89-100, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Bayar, Y., Kılıç, C., & Arıca, F. (2014). Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 451-471.
• Becker, R., Enders, W., & Lee, J. (2006). A Stationarity Test in the Presence of an Unknown Number of Smooth Breaks. Journal of Time Series Analysis, 27(3), 381-409.
• Bölükbaş, M. (2019). Türkiye’de Enflasyon Cari Açık ve Bankacılık Sektörü Kredileri: 2006-2018 Dönemi İçin Bir İnceleme. Social Sciences Research Journal, 8(2), 77-92.
• Christopoulos, D. K., & Leon-Ledesma, M. A. (2011). International Output Convergence, Breaks, and Asymmetric Adjustment. Studies in Nonlinear Dynamics & Econometrics, 15, 67–97.
• Chuku, C., Atan, J., Obioesio, F., & Onye, K. (2017). Current Account Adjustments and Integration in West Africa. African Development Bank Group Working Paper Series, No:287.
• Collins, S., Simone, F. N. D., & Hargreaves, D. (1998). The Current Account Balance: An Analysis of The Issues. Reserve Bank of New Zealand Bulletin, 61(1), 15-34.
• Çeviş, İ., & Çamurdan, B. (2008). The Determinants of the Current Account Balance in Inflation Targeting Countries. İktisat İşletme ve Finans, 23(270), 111-131.
• Demirgil, B. (2019). Türkiye’de Enflasyonun Belirleyicileri Üzerine Uygulamalı Bir Çalışma. Journal of International Management Educational and Economics Perspectives, 7(1), 13-21.
• Enders, W., & Jones, P. (2016). Grain Prices, Oil Prices, and Multiple Smooth Breaks in A VAR. Studies in Nonlinear Dynamics &Econometrics, 20(4), 399-419.
• Eriçok, R. E. (2020). Küresel Ekonomik Yavaşlama: Riskler, Belirsizlikler ve Türkiye Ekonomisine Etkileri. Sayıştay Dergisi, 31(116), 33-64.
• Halaç, U. (2015). Ödemeler Dengesine Paracı Yaklaşım, Editör: N. Oğuz Altay, Para İktisadi Teori ve Politika, ss.141-147, Palme Yayıncılık, Ankara.
• Johnson, H. G (1977). The Monetary Approach to Balance of Payments Theory and Policy: Explanation and Policy Implications. Economica, 44(175), 217-229.
• Karagöl, V., & Erdoğan, M. (2017). Türkiye Ekonomisinde Cari Açığın Belirleyicileri ve Cari Açığa Yönelik Politika Uygulamaları. Ulak bilge Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 354-381.
• Karluk, S. R. (2014). Cumhuriyet’in İlanından Günümüze Türkiye Ekonomisinde Yapısal Dönüşüm. Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Kılınç, M., Tunç, C., & Yörükoglu, M. (2016). Twin Stability Problem: Joint Issue of High Current Account Deficit and High Inflation. BIS Paper No. 89, 361-371.
• Koç, S. & Gövdere, B. (2019). Türkiye’de Para Politikasının Ödemeler Bilançosuna Etkisi: 2003-2015. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 1143-1175.
• Kurniadi, A. P., & Aimon, H. (2018). Determinants of The Current Account Balance in Indonesia. International Conferences on Educational, Social Sciences and Technology, 178-186.
• Nazlioglu, S., Gormus, N. A., & Soytas, U. (2016). Oil Pricesand Real Estate Investment Trusts (REITs): Gradual-shift Causality and Volatility Transmission Analysis. EnergyEconomics, 60, 168-175.
• Oktar. S., & Dalyancı, L. (2011). Türkiye Ekonomisinde Para Politikasının Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 30(1), 1-22.
• Oktayer, A. (2010). Türkiye’de Bütçe Açığı, Para arzı ve Enflasyon İlişkisi. Maliye Dergisi, 158(1), 431-447.
• Orhan, O. Z., & Nergiz, E. (2014). Turkey’s Current Account Deficit Problem and Its Effects on the European Union Accession. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 137-158.
• Ökte, M. K. S. (2011). Ödemeler Dengesine Parasal Yaklaşım: Bir İnceleme, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 10(35), 221-236.
• Özcan, B. (2014). Gelişmekte Olan Ekonomilerde Enflasyonun Belirleyenleri: Dinamik Panel Veri Analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15(1), 33-53.
• Paya, M. M. (2013). Para Teorisi ve Para Politikası. Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Şentürk, M., Kayhan, S., & Bayat, T. (2016). Küresel Finans Krizi Sonrasında Merkez Bankacılığı Ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(3), 147-160.
• Tunca, Z., & Tunalı, Ç. B. (2006). Ödemeler Dengesine Parasal Yaklaşım. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 56(1), 1-12.
• Ural, M. (2015). Parasal İstikrar, Para Politikası Stratejileri ve TCMB Uygulamaları, Ed: N. Oğuzhan Altay, Para İktisadı Teori ve Politika, ss. 183-215, Palme Yayıncılık, Ankara.
• Woodford, M. (2019). Kriz Sonrası Para Politikası Hedefleri. Ed: George Akerlof, Oliver Blanchard, David Romer, Joseph Stigliz, Ne Öğrendik? Kriz Sonrası Makro İktisat Politikası, ss.53-59, Efil Yayınevi, Ankara.
• Yeldan, E. (2010). Türkiye Ekonomisinde Dış Açık Sorunu ve Yapısal Nedenleri. Ed: Turan Subaşat ve Hakan Yetkiner, Küresel Kriz Çerçevesinde Türkiye’nin Cari Açık Sorunsalı, ss.34-47, Efil Yayınevi, Ankara.
• Yenisu, E. (2019). Türkiye’de Enflasyonun Makroekonomik Belirleyicileri: Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 43-58.
• Yilanci, V., Bozoklu, S., & Gorus, M. S. (2020). Are BRICS Countries Pollution Havens? Evidence from a Bootstrap ARDL Bounds Testing Approach with a Fourier Function. Sustainable Cities and Society, 55, 102035.