Tüketicilerin Yeşil Pazarlama Uygulamalarına Yönelik Tutum ve Davranışları: Silifke Örneği

Yıl 2023, , 136 - 160, 25.01.2023

Damla Bayhan Ilgar Onur Köprülü

https://doi.org/10.25295/fsecon.1120388

Öz

Bu araştırma, Mersin ili, Silifke ilçesindeki mevcut ve potansiyel tüketicilerin yeşil pazarlama yönelik tutum ve davranışlarını, demografik özelliklerini, çevreye duyarlı ürünleri tercih etme sebeplerini ve satın alma niyetlerini etkileyebilecek faktörleri inceleyip analiz ederek sektörel gelişime katkı sağlamaktır.Araştırmada betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma evreni Mersin ili Silifke ilçesidir. Araştırma kapsamında veriler anket yöntemiyle toplanmıştır. Veriler SPSS programı ile analiz edilmiş, frekans, yüzde dağılımları belirlenerek, Manova, Post Hoc Tukey Testi, Ordinal Lojistik Regresyon analizi gibi istatistiki yöntemler kullanılmıştır. Araştırmaya katılan tüketicilerin demografik özelliklerine bakıldığında yüksek eğitim düzeyine sahip evli bireylerin ağırlıklı olduğu görülmüştür. Katılımcıların %88’i işletmeler tarafından uygulanan yeşil pazarlama faaliyetlerinin, o işletme ürünlerini tercih etmelerinde etkili olduğunu düşünmektedir. Katılımcıların tercih ettiği çevreci ürünler arasında ilk sırada gıda ürünleri (%39,3) yer alırken bu ürünleri temizlik ürünleri (%27,3) takip etmektedir. Tüketicilerin, yeşil pazarlama uygulamalarına yönelik tutum ve davranışlarının tespitine yönelik Likert tipi ifadelerden; ürün, fiyat ve dağıtımla ilgili ifadelere katılırken tutundurmaya yönelik ifadelere çekimser yaklaştıkları bulgularına rastlanmıştır. Araştırmada işletmelerin yeşil pazarlama uygulamalarının tüketicilerin ürün tercihine etkisiyle; tüketicilerin yeşil pazarlama uygulamalarına yönelik tutum ve davranışları ve demografik değişkenler arasında anlamlı fark olup olmadığı, demografik özellikler ile tüketicilerin yeşil pazarlama uygulamalarına yönelik tutum ve davranışları arasında anlamlı bir farklılık bulunup bulunmadığı ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre, yeşil pazarlama, tüketici davranışları

Customers’ Attitudes and Behaviors Against Green Marketing Implementations: A Case Study of Silifke

Öz

The aim of this research is to investigate and analyze the factors that could affect both the existing and the potential customers’ attitudes and behaviors on green marketing, their demographic features and their purchasing intentions against environment friendly products, in order to contribute the sectoral improvement. Descriptive research methodology is used in this research. Silifke district of Mersin city in Turkey is the main population of this research. Survey is chosen as the data collecting method. Data is analyzed via SPSS software. Manova and Post Hoc Tukey Tests and Ordinal Regression analysis are used in the research. According to the demographic fetaures of customers involved in the survey, it is found out that the majority of the data is gathered from customers who are married and having high level of educational background. 88% of the participants specifed that companies’ green marketing policies have positevely effected their purchasing intentions of those companies. Food products (39,3) and cleaning products (27,3%) are the main items that customers have purchased amnog green products. Likert scale is used in the research in order to investigate the attitudes and behaviors of customers against green products. It is found out that customers agree on the expressions of product, price and place while they remain tentative on promotional expressions. Green marketing implementations of companies and their impacts on customers’ green product purchasing process is discussed according to their demographic features. In addition it is also discussed whether there is a statistically significant relationship between demographic features and green marketing implementations.

Anahtar Kelimeler

Environment, green marketing, customer behaviors

Kaynakça

• Akın, B. H., Şentürk, E. (2012). Bireylerin mutluluk düzeylerinin ordinal lojistik regresyon analizi ile incelenmesi. Öneri, 10 (37), 183-193.
• Alkibay, S. (2001). Yeşil pazarlama faaliyetlerine tüketicinin ilgisi üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 76–93.
• Autio, M., Heinonen, V. (2004). To consume or not to consume?: Young people’s environmetalism in the affluent finnish society. Journal of Youth Research, 12 (2), 137-153.
• Ay, C., Ecevit, Z. (2005). Çevre bilinçli tüketiciler. Akdeniz İİBF Dergisi, 10, 238– 263.
• Easterling, D., Kenworthy A., Nemzoff, R. (1996). The greening of advertising: A 25 year look at environmental advertising. Journal Of Marketing Theory And Practice, 20–33.
• Erbaşlar, G. (2012). Yeşil pazarlama. Mesleki Bilimler Dergisi, 1, 94 – 101.
• Fraj, E., Martinez, E. (2007). Ecological consumer behaviour: An emprical analysis. International Journal Of Consumer Studies, 31, 26-33.
• Ilgar, D. B., (2021). Tüketicilerin yeşil pazarlama uygulamalarına yönelik tutum ve davranışları: Silifke örneği. Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Karaca, Ş. (2013). Tüketicilerin yeşil ürünlere ilişkin tutumlarının incelenmesine yönelik bir araştırma, Ege Akademik Bakış Dergisi, 1, 99-111.
• Keleş, C. (2007). Yeşil pazarlama tüketicilerin yeşil ürünleri tüketme davranışları ve yeşil ürünlerin tüketiminde kültürün etkisi ile ilgili bir uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Kuduz, N. (2011). Yeşil pazarlama faaliyetlerinin tüketicilerin satın alma davranışlarına etkilerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Nakip, M. (2006). Pazarlama araştırmaları, teknikler ve SPSS Destekli uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ottman, J. A., Stafford, E. R. ve Hartman, C. L. (2006). Avoiding Green Marketing Myopia. Environment, 48, 24-36.
• Polonsky, M. J. (1994). An introduction to green marketing. Electronic Green Journal, 2, 1-10. Sancaktar Meral, G. (2019). Yeşil pazarlama kapsamında kapsamında tüketicilerin organik gıda tercihlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Kırklareli Üniversitesi, Kırklareli.
• Sönmez, Y. (2014). Tüketicilerin yeşil pazarlama uygulamalarıyla ilgili tutum ve davranışları: Ahi Evran Üniversitesi örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
• Tayfun, N. Ö., Ölçü, B. (2016). Çevreci ürünlerin tüketicilerin satın alma kararlarındaki yeri üzerine bir uygulama, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9, 185-198.
• Turgul, Ç. (2009). Geleneksel pazarlama ile yeşil pazarlama stratejilerinin karşılaştırılmalı analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Türk, M., Gök, A. (2010). Yeşil pazarlama anlayışı açısından üretici işletmelerin sosyal sorumluluğu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 32, 199-220.
• Uydacı, M. (2002). Yeşil pazarlama – iş ahlakı ve çevresellik açısından yaklaşımlar. İstanbul: ,Türkmen Kitabevi.
• Uydacı, M. (2011). Yeşil pazarlama. İstanbul: Türkmen Kitabevi. Uysal, O. U. (2006). Yeşil ürünlerde konumlandırma ile ilgili uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Warner, M. (1996). International encyclopedia of business and management, London: International Thomson Business Press. 5 vols.: 960 pages each; index: 496 pages
• Yamak, O. (2011). Üretim yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Yücel, M., Ekmekçiler, Ü. S. (2008). Çevre Dostu Ürün Kavramına Bütünsel Yaklaşım; Temiz Üretim Sistemi, Eko-Etiket, Yeşil Pazarlama, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 329.