Fikri Mülkiyet Hakları ve Mülkiyete İlişkin Teorik Yaklaşımlar

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 287 - 310, 31.05.2020

Yavuz Yayla

https://doi.org/10.25295/fsecon.2020.02.003

Cited By: 1

Öz

Fikri ve sınai haklar üzerine yürütülen tartışmanın bir yanında bu hakların bireylerin özel yetenek ve çalışmalarının sonucunda geliştiğini ve bu nedenle bu hakların korunmasını savunanlar yer alırken tartışmanın diğer yanında bilginin kamusal olduğu, toplumsal hafıza olmadan bilgi üretiminin de mümkün olmadığı ve bu nedenle kamusal ürün olarak kabul edilmesini savunanlar yer almaktadır. Tarihsel olarak bu tartışmanın kökeni mülkiyet haklarının tarihiyle özdeştir ve tartışma canlılığını kaybetmemiştir. Bu çalışmada mülkiyet haklarının ve özellikle fikri mülkiyet haklarının haklılaştırılmasına ilişkin üretilen teorik yaklaşımlar ele alınmakta ve incelenmektedir. Bu bağlamda öncelikle patent korumasının haklılaştırılmasına yönelik kuramlar ele alınacaktır. Daha sonra ise tartışmanın kökenini oluşturan mülkiyet kavramının literatürde nasıl savunulduğu ve eleştirildiği fikri mülkiyet haklarıyla bağlantılı olarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Fikri Mülkiyet Hakları, Mülkiyet Hakları

Kaynakça

• ARISTOTELES, Politika, çev. Mete Tunçay, Remzi Kitabevi, Ankara, 1983. BAER, W. Karen, “A Theory of Intellectual Property and the Biodiversity Treaty”, 21 SYRACUSE J. INT’L L & COM., 259, 1995. BECK, Ulrich, Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru, çev. Kâzım Özdoğan ve Bülent Doğan, İthaki, İstanbul, 2011. BOYLE, James, Shamans, Software, & Spleens: Law and the Construction of the Information Society, Harvard UP, Boston, MA, 1996. DELEUZE, Gilles ve GUATTARI, Felix, Felsefe Nedir?, çev. Turhan Ilgaz, YKY, İstanbul, 1993. DELEUZE, Gilles ve GUATTARI, Felix, Anti-Ödipus: Kapitalizm ve Şizofreni, Cilt I, çev. Fahrettin Ege, H. Erdoğan ve M. Yiğitalp, BS Yayınları, İstanbul, 2012. DRAHOS, Peter, A Philosophy of Intellectual Property, Dartmouth Publishing Company, England, 1996. GORDON, J. Wendy, “A Property Right in Self-Expression: Equality and Individualism in the Natural Law of Intellectual Property”,YALE L. J. 102, 1993. GORZ, André, Maddesiz, çev. Işık Ergüden, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2011. HARVEY, David, Sosyal Adalet ve Şehir, çev.Mehmet Moralı, Metis Yayınları, İstanbul, 2006. HEGEL, Georg Wilhelm Friedrich, Hukuk Felsefesinin Prensipleri, çev. Cenap Karakaya, Sosyal Yayınlar, Ankara, 1991. HETTINGER, C. Edwin, “Justifying Intellectual Property”, Philosophy and Public Affair, vol. 18, No. 1, 1989. HUGHES, Justin, “The Philosophy of Intellectual Property”, Georgetown University Law Center and Georgetown Law Journal, 77 Geo. L.J. 287, 1988. JESSOP, Bob, “Intellectual Property Rights”, Erişim http://www.dime-eu.org/files/active/0/Jessop1.pdf, 21.4.2010. LATOUCHE, Serge, Dünyanın Batılılaşması, çev. Temel Keşoğlu, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1989. LITMAN, Jessica, "Copyright as Myth”, University of Pittsburgh Law Review, cilt: 53, 1991. LOCKE, John, Hükümet Üzerine İkinci İnceleme, çev. Fahri Bakırcı, Babil Yayıncılık, Ankara, 2004. MACHLUP, Fritz, “An Economic Review of the Patent System”,Study No. 15 of the US Subcommittee on Patents Trademarks and Copyrights, 85th Congress, 2d Session, 1958. MARX, Karl, 1844 Elyazmaları, çev. Kenan Somer, Sol Yayınları, Ankara, 1976. MARX, Karl, Kapital,Cilt I, çev. Alaattin Bilgi, Sol Yayınları, Ankara, 1986. MARX, Karl, Artı-Değer Teorileri, Cilt I, çev. Yurdakul Fincancı, Sol Yayınları, Ankara, 1998. MARX, Karl, Alman İdeolojisi, çev. Sevim Belli, Sol Yayınları, Ankara, 1992. MARX, Karl, Grundrisse,Cilt I, çev. Arif Gelen, Sol Yayınları, Ankara, 2003a. MARX, Karl, Grundrisse,Cilt II, çev. Arif Gelen, Sol Yayınları, Ankara, 2003b. MGBEOJI, Chibuzo Ikechi, “Beyond Patents. The Cultural Life of Native Healing and the Limitations of the Patent System”, 2005, s. 3. MGBEOJI, Chibuzo Ikechi, Global Biopiracy: Patents, Plants And Indigenous Knowledge Law and Society, UBC Press, Toronto, 2006. NEGRI, Antonio, “Değer ve Duygulanım”, çev. Münevver Çelik, Conatus Çeviri Dergisi, Sayı 4, Temmuz-Ekim 2005. ODDI, A. Samuel, "TRIPS-Natural Rights and a 'Polite Form of Economic Imperialism'," Vanderbuilt Journal of Transnational Law 29, 1996. OGUAMANAM, Chidi, “Beyond Theories: Intellectual Property Dynamics in the Global Knowledge Economy”, 2009. RICHARDS, G. Donalds, Intellectual Property Rights and Global Capitalism: The Political Economy of the TRIPS Agreement, M.E. Sharpe Publication, New York, 2004. RIKOWSKI, Ruth, “A Marxist Analysis of the World Trade Organisation’s Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights”, Policy Futures in Education, Volume 4, Number 4, 2006. SHIVA, Vandana, Staying Alive: Women, Ecology and Survival in India,Zed Books, London, 1998. PERELMAN, Michael, “Intellectual Property Rights and the Commodity Form: New Dimensions in the Legislated Transfer of Surplus Value”,Review of Radical Political Economics, sayı:35, 2003. POLANYI, Karl, Büyük Dönüşüm, çev. Ayşe Buğra, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007. WOOD, Ellen Meiksins, Kapitalizmin Arkaik Kültürü, çev. Oya Köymen, Yordam Kitap, İstanbul, 2007. WOOD, Ellen Meiksins, Kapitalizm Demokrasiye Karşı, çev. Şahin Artan, Yordam Kitap, İstanbul, 2008.