Bankaların Ekonomideki Rolleri ve Parasal Genişlemeye Etkilerinin Bilançolar Üzerinden Analizi

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 2, 552 - 571, 28.05.2022

Özgür Özkan

https://doi.org/10.25295/fsecon.1085507

Öz

Bankaların ekonomideki rolleri konusunda literatürde oldukça uzun soluklu bir tartışma vardır. Bankaların finansal aracı olduğunu öne süren Ortodoks iktisat karşısında post Keynesyen görüş bankaların para yaratma gücüne sahip olduğunu öne sürmektedir. Aslında bankaların para yaratma gücüne sahip olduklarına yönelik düşünce sadece post Keynesyen görüşle sınırlı değildir. 1900'lerin başlarından başlayarak bir yüzyıl veya daha uzun bir süre boyunca, ekonomistler bankaların para yaratma gücüne sahip olduğunu kabul etmişlerdir. Bu çalışma bankaların finansal sistem içindeki rollerini sorgulamayı amaçlamıştır. Bu amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak ilgili literatür, geniş tarihsel zamanı kapsayacak biçimde incelenmiştir. Bu çalışma, konuyla ilgili post Keynesyen varsayımlara dayanmaktadır. Çalışma, gereke literatür bulguları, merkez bankalarının açıklamaları, bilanço analizleri ve Türk bankacılık muhasebe çerçevesi göz önüne alındığında bankaların finansal sistem içerisinde aracı kurum olmadıklarını aksine para yaratma gücüne sahip oldukları sonucuna ulaşmıştır.

Anahtar Kelimeler

Post Keynesyen İktisat, Finansal Sistem, Mali Tablo Analizi, Finansal Analiz

Teşekkür

1.Dr. Merve Aslan (Haliç Üniversitesi) [e-mail] 05545465543

The Role of Banks in the Economy and Analysis of Their Effects on Monetary Expansion with the Balance Sheet

Öz

There is a long-standing debate in the literature about the role of banks in the economy. In contrast to orthodox economics, which argues that banks are financial intermediaries, the post-Keynesian view argues that banks have the power to create money. In fact, the idea that banks have the power to create money is not limited to the post-Keynesian view. For a century or more, beginning in the early 1900s, economists recognized that banks had the power to create money. This paper aimed to question the role of banks in the financial system. In order to achieve this aim, the relevant literature has been examined in a way that covers a wide historical time. This paper is based on post Keynesian assumptions on the subject. The paper concluded that banks are not intermediary institutions in the financial system, on the contrary, they have the power to create money, considering the literature findings, explanations of central banks, balance sheet analyzes and the Turkish banking accounting framework.

Anahtar Kelimeler

Post Keynesian Economics, Financial System, Financial Statement Analysis, Financial Analysis

Kaynakça

• Bossone, Biagio. (2021). Bank Money Creation and the Payment System. Post Keynesian Economics Society. Working Paper. 2117. November.
• Cecchetti, S. G. (2008), Money, Banking and Financial Markets (2nd ed.). New York: McGraw-Hill Irwin Heffernan, Shelagh (1996). Modern Banking in Theory and Practice. Chichester: JohnWiley and Sons.
• Güney, İbrahim Ethem, Oğuzhan Çepni (2016). Endogeneity of Money Supply: Evidence From Turkey. TCMB Araştırma Notları. 2016/19. Mayıs.
• Işık, Sayım (2009). Tam İstihdam Ve Fiyat İstikrarı Kapsamında Neo-Liberal Yaklaşımlara Post-Keynesyen Karşı Duruşlar: Devletin Nihai İşveren Olma Rolü. Ekonomik Yaklaşım. , vol. 20(70), pages 61-88.
• Işık, Sayım (2004). Para, Finans ve Kriz. Akçağ Yayınları. Ankara.
• Lerner, Abba P. (1947). Money as a Creature of the State. American Economic Review, 27. p.312- 317. Mankiw, N. Gregory (2019). Macroeconomics, 10th edition. New York: Worth Publishers.
• Matthews, K., and J. Thompson (2005), The Economics of Banking, Chichester: John Wiley and Sons. McLeay Michael, Radia Amar and Thomas Ryland (2014). Money Creation in the Modern Economy. The Bank of England Quarterly Bulletin. 54(1), 14-27. March 2014.
• Moore, Basil. J. (1983), Unpacking the Post Keynesian Black Box: Bank Lending and the Money Supply, Journal of Post Keynesian Economics, 5(4), 537-556.
• Moore, Basil J, (1988). Horizontalist and Verticalist: The Macroecomics of Credit Money, Cambridge University Pres, New York. Tymoigne, Eric (2014). Modern Money Theory, and Interrelations Between the Treasury and Central Bank: The Case of the United States. Journal of Economic Issues. 48:3, 641-662, DOI: 10.2753/JEI0021-3624480303
• Werner, Richard. A. (2016). A lost century in economics: Three theories of banking and the conclusive evidence. International Review of Financial Analysis. Volume 46, July
• Werner, Richard A. (2014). How do banks create money, and why can other firms not do the same? An explanation for the coexistence of lending and deposit-taking. International Review of Financial Analysis, 36 (2014), 71-77.
• Wray, Randall (2003). The Neo-Chartalist Appoach to Money. The State, The Market and The Euro. (Edit. Stephanie A.Bell and Edward J.Nell). Edward Elgar, Cheltenham. UK. p.89-111.
• Wray, L,. Randall (2012). State Money. International Journal of PoliticalEconomy. 32 (3): 23-40. Yılmaz, Engin (2020). Parayı kim yaratır. Vergi Dünyası. Yıl. 39. Sayı. 466. Haziran 2020.
• Zoltan, Jakab, and Michael, Kumhof (2015). Banks are not intermediaries of loanable funds — and why this matters. Working Paper No. 529, Bank of England, May.