Makroekonomik Değişkenlerinin Katılım Fonları Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 115 - 135, 25.01.2023

Mehmet Gençtürk , Serpil Senal , Esra Aksoy

https://doi.org/10.25295/fsecon.1079845

Cited By: 5

Öz

İslami usullere göre faaliyet gösteren katılım bankaları ülkemizde her geçen gün önem kazanmaktadır. Katılım bankaları özellikle belirsizlik ortamında piyasaya faktörlerine göre oldukça güçlü hareket ederek son yıllarda yatırımcıların dikkatini çekmektedir. Makro ekonomik değişkenlerin oldukça volatil olması ülkemizde katılım bankalarına olan ilgiyi daha da artırmaktadır. Çünkü makro ekonomik değişkenlerdeki bu oynaklık özellikle kriz dönemlerinde finansal piyasaları çoğu zaman olumsuz etkilemektedir. Katılım bankalarının makro ekonomik değişkenlerle ilişkisi bu bağlamda merak konusu olmaktadır. Buradan yola çıkarak ülkemizde katılım bankaları ile makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Analizde bağımlı değişken katılım fonları; bağımsız değişkenler ise enflasyon oranı, mevduat faiz oranı, döviz kuru ve Türkiye belirsizlik endeksi kullanılmıştır. Makro ekonomik değişkenlerin katılım fonları üzerindeki etkisi ARDL sınır testi yaklaşımı ile sınanmıştır. Sonuçta, mevduat faiz oranının katılım fonlarını uzun ve kısa dönemde negatif etkilediği saptanmıştır. Döviz kuru ise katılım fonlarını uzun dönemde negatif kısa dönemde ise pozitif yönde etkilediği görülmüştür. Enflasyon oranının ise katılım fonlarını uzun dönemde pozitif etkilediği belirlenmiştir. Belirsizlik endeksi ile katılım fonları arasında ise istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankaları, Katılım Fonları, ARDL Sınır Testi

The Effect of Macroeconomic Variables On Participation Funds: ARDL Bounds Test Approach

Öz

Participation banks operating according to Islamic methods are gaining importance in Turkey day-to-day. Participation banks have attracted the attention of investors in recent years by acting strongly according to market factors, especially in an environment of uncertainty. Macroeconomic variables are quite volatile increasing the interest in participation banks in Turkey. The volatility in macroeconomic variables adversely affects financial markets, especially during crisis periods. The relationship between participation banks and macroeconomic variables is a matter of curiosity. It is aimed to examine the relationship between participation banks and macroeconomic variables in Turkey. Dependent variable participation funds in the analysis inflation rate, deposit interest rate, exchange rate, and Turkey uncertainty index are used as independent variables. The effect of macroeconomic variables on participation funds has been tested with the ARDL bounds test approach. As a result, it has been determined that the deposit interest rate affects participation funds negatively in the long and short term. The exchange rate has been found to affect participation funds negatively in the long run and positively in the short run. It has been determined that the inflation rate affects participation funds positively in the long run. No statistically significant relationship has been found between the uncertainty index and participation funds.

Anahtar Kelimeler

Participation Banks, Participation Funds, ARDL Boundary Test

Kaynakça

• Akkuş, H. T. (2021). Kısa Dönemli İlişkilerin Analizi. İ. Çelik & S. B. Kahyaoğlu (Ed), Finansal Zaman Serisi Analizi içinde (s. 253-297). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Alkış, A. (2018). İslam Hukukunda Katılım Bankacılığı Fon Toplama ve Kullandırma Yöntemleri: Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 120-133.
• Arslan, E. C. (2017). Katılım Bankacılığı Sisteminin Türkiye Ekonomisine Katkıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Bahmani-Oskooee, M. & Raymond Chi Wing NG. (2002). Longrun Demand for Money in Hong Kong: An Application of the ARDL Model: International Journal of Business and Economics, 1(2), 147–155.
• Banerjee, A., J. J. Dolado & R. Mestre, (1998). Error-Correction Mechanism Tests for Cointegration in a Single-Equation Framework: Journal of Time Series Analysis, 19(3), 267-283.
• Coşkun, A. (2008). Katılım Bankalarının Bankacılık Sektöründeki Yeri ve Önemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Gülcan, N. & Özdemir Höl, A. (2021). Finansal Zaman Serilerinde Uzun Dönemli İlişkilerin Analizi. İ. Çelik & S. B. Kahyaoğlu (Ed), Finansal Zaman Serisi Analizi içinde (s. 127-248). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Işık, N. (2014). Türkiye’de Katılım Bankacılığı ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Sınanması: Bankacılar Dergisi, 91, 75- 85.
• Karakuş, R. & Küçük, Ş. (2016). Katılım Bankalarında Karlılığın Belirleyicileri: Türkiye Örneği İçin Bir Panel Veri Analizi: Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 119-132.
• Kassim, S. (2016). Islamic Finance And Economic Growth: The Malaysian Experience: Global Finance Journal, 30, 66-76.
• Kırbaş, Kasman, S. (2006), Hisse Senedi Getirilerinin Oynaklığı ile Makroekonomik Değişkenlerin Oynaklığı Arasındaki İlişki: İMKB Dergisi, 32, 1-10.
• Kutlu, M. & Karamustafa, O. (2019). Katılım Bankalarının Ekonomik Büyümede Rolü: Mevduat Bankaları ile Karşılaştırmalı Bir Analiz: İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 3025-3034.
• Lebdaoui, H. & Wild, J. (2016). Islamic Banking Presence And Economic Growth in Southeast Asia: International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 9(4), 551-569.
• Majid. M. S. (2016). Dynamic Interactions Between the Islamic Stock Prices and Macroeconomic Variables: Evidence From Malaysia: DLSU Business & Economics Review, 26(1), 92-100.
• Pesaran MH, Shin Y, & Smith RJ. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships: Journal of Applied Econometrics, 16, 289-326.
• Pesaran, M.H. & Shin, Y. (1999). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis. Strom, S. (Ed.), Econometrics and Economic Theory in the 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium, Cambridge University Press.
• Sucu, Ö. (2019). Katılım Bankaları ile Mevduat Bankalarının Finansal Performansı Üzerinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Şengönül, A. Karadaş, H. A. & Koşaroğlu, Ş. M. (2018). Makroekonomik Değişkenler ve Finansal Değişkenlerin Uzun Dönem İlişkisi: SVAR Analizi: BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 12(1), 63-85.
• TKKB (2020). Yıllık Sektör Raporları. (https://tkbb.org.tr/Documents/tkbb-yayinlari-97/TKBB_FR20_TR_KOD2.pdf , Erişim Tarihi: 2.10.2021).
• Tunay B. K. (2016). İslami Bankacılık ile Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkileri: Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 23(2), 485-502.
• Türkan, Y. & Doğan, Y. (2020). Katılım Bankalarının Tasarruf Fonları ile Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişki, Bir Zaman Serisi Analizi: Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 227-250.
• Türkiye Belirsizlik Endeksi. (2021). (https://www.policyuncertainty.com/wui_quarterly.html, Erişim Tarihi: 20.09.2021).
• Yazdan, G. F. & Sadr, M. H. (2012). Analysis of Islamic Bank’s Financing and Economic Growth: Case Study Iran and Indonesia: Journal of Economic Cooperation and Development, 33(4), 1-24.