Entelektüel Sermaye, Entelektüel Sermaye Unsurları Ve Firma Performansının Temettü Dağıtım Politikası Üzerine Etkisi Ve Model Seçimi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 3, 2492 - 2515, 18.09.2023

Zeynep Ozturk

https://doi.org/10.25295/fsecon.1330289

Öz

Teknolojinin gelişmesi ve dünyanın küreselleşmesi ile günümüzde firmalarda maddi varlıklara verilen değerin yanında bilgiyi temsil eden ve firmaya sürdürülebilirlik ve rekabet avantajı sunan maddi olmayan varlık entelektüel sermaye de dikkatleri üstüne çekmiştir. Firmaların sürdürülebilir olması için kârlılığın maksimize edilmesi ve temettü politikasının da işlevsel olması önemlidir. Bu çalışmada, katma değerli entelektüel katsayı (VAIC) ile hesaplanan entelektüel sermayenin, entelektüel sermaye unsurlarının, firma performans ölçütü olarak aktif kârlılık oranı (ROA), firma büyüklüğü, hisse senedi mevcut fiyatı ve kaldıraç oranının firmaların temettü politikası üzerine etkisi olup olmadığı iki farklı Panel veri modellemesi ile araştırılması amaçlanmıştır. Model hem temettü dağıtımı hem de likidite açısından öne çıkan hisse senetlerini kapsayan BIST 25 Temettü endeksinde yer alan ve imalat sektöründe faaliyet gösteren 11 firmanın 2019-2021 dönemine ait verileri kullanılarak oluşturulmuştur. Verinin modele uyduğu en uygun model seçimi bilgi kriterleri vasıtasıyla, modellerin analizi ise Panel veri modellemesi ile yapılmıştır. Model 1’de entelektüel sermayenin temettü dağıtım oranına etkisi olmadığı, Model 2’ de müşteri sermayesinin temettü dağıtım oranına etkisi olduğu sonucuna ulaşılırken her iki modelde firma performansı, firma büyüklüğü, hisse senedi mevcut fiyatı, kaldıraç oranı değişkenleri için benzer bulgular elde edilmiştir. Verinin modele uyumu en iyi Model 2’de sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Entelektüel Sermaye Katma Değer Katsayısı (VAIC), Entelektüel Sermaye, Temettü Politikası, Firma Performans Ölçütleri, Panel Veri Analizi

The Effect Of Intellectual Capital, Intellectual Capital Components, And Firm Performance On Dividend Distribution Policy And Model Selection

Öz

With the advancement of technology and the globalization of the world, alongside tangible assets, intangible assets representing knowledge, providing sustainability and competitive advantage to companies, have drawn significant attention. In order for companies to remain sustainable, maximizing profitability and having a functional dividend policy are crucial. This study aims to investigate the impact of intellectual capital calculated through Value Added Intellectual Coefficient (VAIC), as well as the elements of intellectual capital, on dividend policy of firms. The study also explores the potential influence of firm performance indicators such as Return on Assets (ROA), firm size, stock current price, and leverage ratio on dividend policy, utilizing two distinct Panel Data models. The model is constructed using data from 11 companies listed in the BIST 25 Dividend Index, which includes stocks highlighted for both dividend distribution and liquidity operating in the manufacturing sector. The data covers the period from 2019 to 2021. The selection of the most appropriate model is based on information criteria, and model analysis is carried out through Panel Data modeling. Results from Model 1 suggest that intellectual capital does not significantly affect dividend distribution ratios. On the other hand, Model 2 concludes that customer capital has an impact on dividend distribution ratios. In both models, similar findings are observed regarding firm performance, firm size, stock current price, and leverage ratio variables. The best fit for the data is achieved in Model 2.

Anahtar Kelimeler

Value Added Intellectual Capital Coefficient (VAIC), Intellectual Capital, Dividend Policy, Firm Performance Measures, Panel Data Analysis.

Kaynakça

• Ahmad M. & Ahmed N. (2016). Testing the Relationship Between Intellectual Capital and a Firm's Performance: An Empirical Investigation Regarding Financial Industries of Pakistan. International Journal of Learning and Intellectual Capital, 13(2-3), 250-272. 10.1504/IJLIC.2016.075691.
• Al-Shammari, B., Khamees, B. & Choudhury, M. A. (2011). The Impact of Intellectual Capital on the Dividend Policy: Evidence from Kuwait. International Journal of Economics, Finance and Management Sciences, 1(3), 140-149.
• Arellano, M. (1987). Computing Robust Standard Errors for Within-Group Estimators. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 49, 431-434.
• Baltagi, B. (2005). Econometric Analysis of Panel Data (Third Edition). Canada: John Wiley & Sons.
• Battisti, E., Miglietta, N., Nirino, N. & Villasalero Diaz, M. (2019). Value Creation, Innovation Practice, and Competitive Advantage: Evidence from the FTSE MIB Index. European Journal of Innovation Management, 23(2), 273-290.
• Battisti, E., Nirino, N., Christofi, M. & Vrontis, D. (2021). Intellectual Capital and Dividend Policy: The Effect of CEO Characteristics. Journal of Intellectual Capital.
• Bhattacharya, S. (1979). Imperfect Information, Dividend Policy, and The Bird in the Hand Fallacy. The Bell Journal of Economics, 10(1), 259-270.
• Bontis, N. (2000). Assessing Knowledge Assets: A Review of The Models Used to Measure Intellectual Capital. International Journal of Management Reviews, 3(1), 41-60.
• Bontis, N., Keow, W. C. C. & Richardson, S. (2000). Intellectual Capital and Business Performance in Malaysian Industries. Journal of Intellectual Capital, 1(1), 85-100.
• Brealey, R. A., Myers, S. C. & Allen, F. (2020). Principles of Corporate Finance. McGraw Hill, New York.
• Breusch, T. S. & Pagan, A. R. (1980). The Lagrange Multiplier Test and Its Applications to Modelspecification Tests in Econometrics. Review of Economic Studies, 47(1), 239-253.
• Chen, M. C. & Cheng, S. J. (2012). The Relationship Between Intellectual Capital and Dividends. Journal of Business Finance & Accounting, 39(7-8), 975-997.
• Damodaran, A. (2006). Damodaran on Valuation: Security Analysis for Investment and Corporate Finance. John Wiley & Sons, Inc., New Jersey.
• Ertaş, F. C. & Coşkun, M. (2005). Turizm İşletmelerinde Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi ve İMKB’deki Turizm Şirketlerinde Ampirik Bir Uygulama. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5(10), 121-138.
• Fındık, H. (2013). Finansal Performansın Değer Odaklı Ölçülmesi: Ekonomik Katma Değer Yaklaşımı. Kırklareli Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(8), 90-105.
• Froot, K. A. (1989). Consistent Covariance Matrix Estimation with Cross-Sectional Dependence and Heteroskedasticity in Financial Data. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 24, 333-355.
• Gupta K., Goel S. & Bhatia P. (2020). Intellectual Capital and Profitability: Evidence from Indian Pharmaceutical Sector. Vision, 24(2), 204-216. Doi: 10.1177/0972262920914108
• John, K. & Williams, J. (1985). Dividends, Dilution, and Taxes: A Signalling Equilibrium. The Journal of Finance, 40(4), 1053-1070.
• Karacaer, S. & Aygün, M. (2009). Entelektüel Sermayenin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 127-140.
• Konak, F. & Kendirli, S. (2015). Sermaye Yoğunlaşmasının Firma Performansı Üzerine Etkisi: Bist Gıda ve İçecek Endeksi Uygulaması. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (15), 123-134.
• Kujansivu, P. & Lönnqvist, A. (2007). Investigating The Value and Efficiency of Intellectual Capital. Journal of Intellectual Capital, 8(2), 272-287.
• Lintner, J. (1956). Distribution of Incomes of Corporations among Dividends, Retained Earnings and Taxes. American Economic Review, 46(2), 97-113.
• Miglietta, N., Battisti, E., Carayannis, E. & Salvi, A. (2018). Capital Structure and Business Process Management: Evidence from Ambidextrous Organizations. Business Process Management Journal, 24(5), 1255-1270.
• Miller, M. H. & Rock, K. (1985). Dividend Policy Under Asymmetric Information. The Journal of Finance, 40(4), 1031-1051.
• Miller, M. H. & Modigliani, F. (1961). Dividend Policy, Growth, and the Valuation of Shares. The Journal of Business, 34, 411-433.
• Özaltın, S., Ersoy, E. & Bekci, İ. (2015). Kâr Dağıtım Politikasının Bireysel Yatırımcıların Yatırım Kararları Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 397-411.
• Pesaran, M. H., Ullah, A. & Yamagata, T. (2008). A Bias-Adjusted LM Test of Error Cross Section Independence. The Econometrics Journal, 11(1), 105-127.
• Pulic, A. (2000). VAICTM-An Accounting Tool for IC Management. International Journal of Technology Management, 20(5-8), 702-714.
• Pulic, A. (2004). Intellectual Capital: Does It Create or Destroy Value?. Measuring Business Excellence, 8(1), 62-68.
• Rehman, A. U., Aslam, E. & Iqbal, A. (2022). Intellectual Capital Efficiency and Bank Performance: Evidence from Islamic Banks. Borsa İstanbul Review, 22(1), 113-121.
• Rogers, W. H. (1993). Regression Standard Errors in Clustered Samples. Stata Technical Bulletin, 13, 19-23. Stata Technical Bulletin Reprints, 3, 88-94. College Station, TX: Stata Press.
• Seyhan, M. & Akbulut, R. (2023). Firmalarda Kâr Payı Dağıtım Politikalarını Etkileyen Makro Faktörler: BİST İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Çalışma. İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 29-52. Doi: 10.47138/jeaa.1211261
• Stewart, T. A. (1997). Entelektüel Sermaye: Kuruluşların Yeni Zenginliği. Nurettin Elhüseyni (Çev.). MESS Yayınları, İstanbul.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2012). Using Multivariate Statistics (6th Edition). Person Education, Boston.
• Xu. J. & Feng L. (2021). Nexus Between Intellectual Capital and Financial Performance: An Investigation of Chinese Manufacturing Industry. Journal of Business Economics and Management, 22, 217-235.
• Yıldız, B., Gökbulut, R. İ. & Korkmaz, T. (2014). Firmalarda Temettü Politikalarını Etkileyen Unsurlar: Bist Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Panel Veri Uygulaması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 185-206.
• Yıldız. B. (2012). Firmalarda Temettü Politikalarını Etkileyen Unsurlar: İMKB Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Panel Veri Uygulaması. Doktora Tezi, T. C. Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Zonguldak.
• Yılmaz, M. K. & Gülay, G. (2006). Dividend Policies and Price-Volume Reactions to Cash Dividends on the Stock Market: Evidence from the Istanbul Stock Exchange. Emerging Markets Finance and Trade, 42(2), 19-49.
• Yum, M. (2022). Model Selection for Panel Data Models with Fixed Effects: A Simulation Study. Applied Economics Letters, 29(19), 1776-1783. Doi: 10.1080/13504851.2021.1962505
• Zéghal, D. & Maaloul, A. (2013). Analysing Value Added as an Indicator of Intellectual Capital and Its Consequences on Company Performance. Journal of Intellectual Capital, 14(3), 410-431.
• Zor, I. & Cengiz, S. (2013). The Relationship Between Intellectual Capital and Firm Value: A Study in Istanbul Stock Exchange/ Entelektüel Sermaye ile Firma Değeri Arasındaki İlişki: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 37-57.