Lojistik Köylerin Yerel Girişimcilik Potansiyeli Üzerindeki Etkisine İlişkin Algılar: Hopa Örneği

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 3, 1393 - 1412, 25.08.2025

Fikret Sözbilir

https://doi.org/10.25295/fsecon.1644829

Öz

Lojistik köyler, bulundukları yerde makro ve mikro düzeyde ekonomik katkıları nedeniyle kalkınmada büyük önem taşımaktadırlar. Lojistik köylerin kurulması için geniş arazi ve deniz, hava, kara demiryolu gibi taşıma modları bakımından altyapının yeterli olması gerekir. Lojistik köyler, girişimcilik faaliyetleri açısından da önemli fırsatlar sağlamakta ve girişimcilik potansiyelini artırabilecek kolaylıklar barındırmaktadır. Bu çalışmanın amacı, lojistik köylerin sağladığı imkanlar bağlamında girişimcilik potansiyeline etkisini araştırmak ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunmaktır. Çalışma kapsamında Hopa ilçesinde lojistik, gümrük ve dış ticaret alanında faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlarda yöneticiler, çalışanlar ve bu alanda uzman akademisyenlerden anket yoluyla veri toplanmıştır. Ana kütlesi olarak 200 kişi belirlenmiş olan çalışmaya toplam 110 kişi katılmış ve anketlerin geri dönüş oranı %55 olarak gerçekleşmiştir. Yapılan korelasyon analizinde lojistik köy için dezavantajlar boyutu ve girişimcilik potansiyelinin stratejik faktörler boyutu arasında anlamlı bir ilişki bulunmamış, buna karşın diğer faktörlerin hepsinin aralarında anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Regresyon analizi sonuçları da lojistik köy için avantajlar boyutunun girişimcilik potansiyeli (genel) ve alt boyutları ‘stratejik faktörler’, ‘pazarlama ve dağıtım’ ve ‘iş birliği ve sinerji’ üzerinde anlamlı ve olumlu etkisi olduğu belirlenmiştir. Ancak, lojistik köy için dezavantajlar boyutunun girişimcilik potansiyeli (genel) ve alt boyutları üzerinde anlamlı bir etkisi olmadığı anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lojistik Köyler , Girişimcilik Potansiyeli , Taşımacılık

Perceptions on The Impact of Logistic Villages on Local Entrepreneurship Potential: The Case of Hopa

Öz

Logistics villages play a crucial role in development due to their macro and microeconomic contributions to the regions where they are established. To establish logistic villages, a large area of land and infrastructure in terms of transportation modes such as maritime line, airline, highway and railway must be sufficient. Logistics villages also provide important opportunities in terms of entrepreneurial activities and include facilities that can increase entrepreneurship potential. The aim of this study is to examine the impact of the opportunities provided by logistic villages on entrepreneurship potential and to make recommendations depending on the results obtained. Within the scope of the study, data was collected through a survey from managers, employees in institutions and organizations operating in the fields of logistics, customs and foreign trade in Hopa district, and expert academicians. A total of 110 people participated in the study, which was determined as the main population of 200 people, and the return rate of the surveys was 55 %. In the correlation analysis conducted, no significant relationship was found between the deficiencies dimension for the logistic village and the strategic factors dimension of entrepreneurship potential, on the other hand, it was seen that all other factors had significant relationships between them. The regression analysis results also determined that the advantages dimension for the logistics village had a significant and positive impact on the entrepreneurship potential (general) and its sub-dimensions ‘strategic factors’, ‘marketing and distribution’ and ‘cooperation and synergy’. However, it was understood that the disadvantages dimension for the logistics village did not have a significant impact on the entrepreneurship potential (general) and its sub-dimensions.

Anahtar Kelimeler

Logistics Villages , Entrepreneurship Potential , Transportation

Kaynakça

• Adesunkanmi, S. O., Emmanuel, O. I., & Nurain, S. A. (2022). Effect of logistics outsourcing on operational performance of the selected manufacturing companies in southwestern Nigeria. Open Journal of Business and Management, 10, 3485-3499.
• Aktas, E., & Ulengin, F. (2005). Outsourcing logistics activities in Turkey. The Journal of Enterprise Information Management, 18(3), 316-329. DOI 10.1108/17410390510591996.
• Anca, V. (2019). Logistics and supply chain management: An overview. Studies in Business and Economics, 14(2), 209-215. doi 10.2478/sbe-2019-0035
• Aparicio, S., Urbano, D., & Stenholm, P. (2021). Attracting the entrepreneurship potential: A multilevel institutional approach. Technological Forecasting and Social Change, 168, 120748. https://doi.org/10.1016/j.techfore.2021.120748.
• Baghestani, A., Abbasi, M., Rastegar, S., Mamdoohi, A.R., Afaghpoor, A., & Saffarzadeh, M. (2023). Logistics village location with capacity planning problem, a MILP model approach. Sustainability, 15, 4633. https://doi.org/10.3390/su15054633
• Baydar, A.M., Sural, H., & Celik, M. (2017). Freight villages: A literature review from the sustainability and societal equity perspective. Journal of Cleaner Production, 167, 1208-1221. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.07.224
• Bilginer, N., Kayabaşı, A., & Sezici, E. (2015). Lojistik faaliyetlerin süreçsel etkinliğine etki eden faktörlerin değerlendirilmesi üzerine ampirik bir çalışma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 1-21.
• Boile, M., Theofanis, S. & Strauss-Wieder, A. (2008). Feasibility of freight villages in the NYMTC region: Task 3. Rutgers Centre for Advanced Infrastructure and Logistics, Freight and Maritime Program, Piscataway, NJ: Rutgers.
• Budler, M., Jakšič, M., & Vilfan, T. (2021). Logistics outsourcing in large manufacturing companies: The case of Slovenia and lessons from other countries. Economic and Business Review, 23(3), 170-183. https://doi.org/10.15458/2335-4216.1286
• Çekerol, G. S. (2013). Lojistik yönetimi (1. Basım). Anadolu Üniversitesi Yayını, Eskişehir.
• Çekerol, G. S., & Kurnaz, N. (2011). Küresel kriz ekseninde lojistik sektörü ve rekabet analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 47-59.
• Çelik, M. (2009). Lojistik sektör planlaması, organize lojistik bölgeleri ve Mersin kenti lojistik planı. Planlama, 13-19.
• Dablanc, L., & Ross, C. (2012). Atlanta: a mega logistics center in the Piedmont Atlantic Megaregion (PAM). Journal of Transport Geography, 24, 432-442. https://doi.org/10.1016/j.jtrangeo.2012.05.001.
• Damoah, O.B.O. (2020). Strategic factors predicting the likelihood of youth entrepreneurship in Ghana: a logistic regression analysis. World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, 16(4), 389-401.
• Demirkıran, Y., & Öztürkoğlu, Ö. (2020). Türkiye’deki bölgelerin lojistik köy kurulması açısından potansiyelinin PROMETHEE II yöntemi ile incelenmesi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(58), 347-367. https://doi.org/10.19168/jyasar.616496
• Dumlu, H., & Wolff, R. A. (2021). Türkiye’deki lojistik köylerin potansiyel etkinliklerine göre değerlendirilmesi: Moora yöntemi ile bir uygulama. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(24), 1000–1026.
• Elgün, M.N. (2011). Ulusal ve uluslararası taşıma ve ticarette lojistik köylerin yapılanma esasları ve uygun kuruluş yeri seçimi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 203-226.
• Erkan, B. (2014). Türkiye’de lojistik sektörü ve rekabet gücü. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 1, 44-65
• Genç, E. & Coşmuş, Ş. (2021). Lojistik köylerin yönetim özellikleri ve türkiye’deki lojistik köyler. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(35), 68-79. http://dx.doi.org/10.31589/JOSHAS.511
• Gürbüz, A., Ayaz, N., & Kebeci, S. (2016). Üretim işletmeleri yöneticilerinin lojistik köy algıları: Karabük ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı 2, 1-19.
• Hair, J. F., Black, B., Babin, B., & Anderson, R. E. (2014). Multivariate data analysis: A global perspective, Pearson: Upper Saddle River.
• Higgins, C. D., & Ferguson, M. R. (2011). An exploration of the freight village concept and its applicability to Ontario. Report of McMaster Institute of Transportation and Logistics. MITL_Freight_Villages_January.pdf (mcmaster.ca) Erişim tarihi: 30.09.2024.
• Hopaport (2024). Anasayfa, tanıtım ve tarihçe. (2024, 10 Ekim). Erişim adresi: https://www.hopaport.com.tr/?page_id=44&lang=tr.
• HTSO (2024). Hopa Ticaret ve Sanayi Odası 2024-2027 Stratejik Planı. (2024, 8 Ekim). Erişim adresi: https://www.hopatso.org.tr.
• Hrušecká, D., Macurová, L., Juřičková, E., & Kozáková, L. (2015). The analysis of the use of outsourcing services in logistics by Czech manufacturing companies. Journal of Competitiveness, 7(3), 50-61. DOI: 10.7441/joc.2015.03.04.
• Ibrahim, I., Senathirajah, A.R.S., Nakamura, Y., Amer, A., & Rosly, H.E. (2024). Logistics entrepreneurship orientation as a factors enhancing third party logistics company performances in value chain management. African Journal of Biological Sciences, 6(4), 3264-3282. https://doi.org/10.48047/AFJBS.6.Si4.2024.3264-3282
• Interporto Bologna SpA. (2005). Social report. Bologna: Interporto Bologna SpA
• Irmak, E., & Pelit, İ. (2020). Türkiye’de lojistik sektörünün değerlendirilmesi (2000-2018). Turkish Studies- Economy, 15(3), 1397-1415.
• Irmak, E. (2023). Dünya ve Türkiye’deki lojistik köylerin uluslararası ticarete potansiyel etkileri. A. Öztürkçü Akçay (Ed.), Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Uluslararası Araştırmalar XXV (117-136). Eğitim Yayınevi: Konya.
• İpekçi, E., & Tanyaş, M. (2021). Kentsel lojistiğin sınır ilçesi açısından incelenmesi: Hopa örneği. Uluslararası Stratejik Boyut Dergisi, 1(2), 101-116.
• Kahveci, M., & Dinçel, S. (2014). Girişimcilik ve lojistik arası ilişkiye ampirik bir yaklaşım, örnek bir firma incelemesi. Muhasebe ve Denetime Bakış, 14(43), 87-106
• Karadeniz, V., & Akpınar, E. (2011). Türkiye’de lojistik köy uygulamaları ve yeni bir lojistik köy önerisi. Marmara Coğrafya Dergisi, (24), 49-71.
• Kaya, M., & Dışkaya, S. (2024). The importance of logistics villages and centers in achieving sustainable development goals. Journal of Life Economics, 11(3), 115–124. https://doi.org/10.15637/jlecon.2484
• Kaynak, M. (2003). Ulaştırmada yeni eğilimler ve Türkiye’nin bölgesel lojistik güç olma potansiyeli. Avrasya Etütleri, 24, 3-18.
• Ketchen, D. J., & Craighead, C. W. (2020). Research at the intersection of entrepreneurship, supply chain management, and strategic management: Opportunities highlighted by COVID-19. Journal of Management, 46(8), 1330-1341.
• Klofsten, M., Fayolle, A., Guerrero, M., Mian, S., Urbano, D., & Wright, M., (2019). The entrepreneurial university as driver for economic growth and social change. Key strategic challenges. Technological Forecasting and Social Change, 141, 149–158.
• Koçak, R. D. (2020). Lojistiğin tarihsel gelişimi: Askeri gereksinimden işletme lojistiğine ve tedarik zinciri yönetimine evrilme süreci. Journal of Yasar University, 15(58), 246-258
• Kostrzewski, M., Filina-Dawidowicz, L., & Walusiak, S. (2021). Modern technologies development in logistics centers: The case study of Poland. Transportation Research Procedia, 55, 268–275. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2021.06.031
• Lumpkin, G.T., & Dess, G.G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. The Academy Management Review, 21(1), 135-172. https://doi.org/10.2307/258632
• Maia, J.L., & Cerra, A.L. (2009). Interrelation between supply chain management and logistics: A case study in the Brazilian plant of a multinational automotive company. Revista Gestão Industrial, 5(1), 59-73.
• Martin, C. (2005). Logistics and supply chain management: Creating value-adding networks (3rd Ed.). U.K.: Pearson
• Matić, M., Leković, B., & Bobera, D. (2023). Determinants of entrepreneurs in logistic industry: GEM study analysis. FACTA Universitatis, 20(4), 261-279. https://doi.org/10.22190/FUEO230927017M.
• Mintzberg, H. (1973). The nature of managerial work. Harper & Row: New York.
• Naktiyok, A., & Bayrak Kök, S. (2006). Çevresel faktörlerin iç girişimcilik üzerine etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 77-96.
• Negrutiu, C., Vasiliu, C., & Enache, C. (2020). Sustainable entrepreneurship in the transport and retail supply chain sector. Journal of Risk and Financial Management, 13(11), 267. https://doi.org/10.3390/jrfm13110267
• Önden, I., Acar, A. Z., & Eldemir, F. (2018). Evaluation of the logistics center locations using a multi-criteria spatial approach. Transport, 33(2), 322–334.https://doi.org/10.3846/16484142.2016.1186113
• Önden, İ., & Eldemir, F. (2022). A multi-criteria spatial approach for determination of the logistics center locations in metropolitan areas. Research in Transportation Business and Management, 44, 100734. https://doi.org/10.1016/j.rtbm.2021.100734
• Online Etymology Dictionary. (2024, 29 Eylül). Erişim adresi: https://www.etymonline.com/word/logistics
• Peker, I., Baki, B., Tanyas, M., & Murat Ar, I. (2016). Logistics center site selection by ANP/BOCR analysis: A case study of Turkey. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 30(4), 2383-2396. https://doi.org/10.3233/IFS-152007
• Popkova, E.G., Sergi, B.S., Rezaei, M., & Ferraris, A. (2021). Digitalisation in transport and logistics: a roadmap for entrepreneurship in Russia. International Journal of Technology Management, 87(1), 7-28. https://doi.org/10.1504/IJTM.2021.118887
• Prause, G. (2010). Logistics-related entrepreneurship and regional development–An empiric study. Baltic Business and Socio-Economic Development 2007: 3rd International Conference Tallinn, Estonia, June 17-19, 2007 (Vol. 1, p. 361). BWV Verlag.
• Protogeros, T. P., Mylonakis, J., & Gagalis, D. (2007). The entrepreneurship reality in the field of supply chain management systems: the Hellenic market paradigm. International Journal of Technology Marketing, 2(1), 19–52.
• ReportLinker (2024). Turkey logistics market overview 2024-2028, October 2024 (2024, 10 Ekim). Erişim adresi: https://www.reportlinker.com/market-report/Logistics-And-Freight/10908/Logistics.
• Rüdiger, D., Schön, A., & Dobers, K. (2016). Managing greenhouse gas emissions from warehousing and transshipment with environmental performance indicators. Transportation Research Procedia, 14, 886–895. https://doi.org/10.1016/j.trpro.2016.05.083
• Saridogan, A. (2017). Logistics: emergence of the term and historical developments. VUZF Review, 2, 181-189.
• Sun, H., Gao, Z., & Wu, J. (2008). A bi-level programming model and solution algorithm for the location of logistics distribution centers. Applied Mathematical Modelling, 32(4), 610-616. https://doi.org/10.1016/j.apm.2007.02.007.
• Sutherland, J. L. (2009). Logistics from a historical perspective.G. Taylor (Ed.), Logistics Engineering Handbook. CRC Press, Taylor and Francis Group, USA. doi: 10.1201/9781420088571.ch1
• Şahin, D., & Toramanlı, G. (2016). Küresel Ticarette Lojistik Köylerin Önemi. II. Uluslararası Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongresi bildiri kitabı (387-400). Erzurum, Türkiye.
• Tambi, A.M.A, Mohid, M.N., Shukor, I.A., & Arip, M.S.M. (2013). Planning for a Logistics Village. World Applied Sciences Journal, 25(3), 421-427. https://doi.org/10.5829/idosi.wasj.2013.25.03.60
• Tanyaş, M., & Ar, İ.M. (2011). Lojistik Merkez Kurulma Öncelikleri Açısından İllerin Sıralanması: TR90 Alt Bölgesi Örneği. Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) Raporu, Trabzon
• Taşlıyan, M., Çiçeklioğlu, H., & Yılmaz, Ö. İ. (2016). Lojistik yönetiminde dış kaynak kullanımının önemi. International Journal of Academic Values Studies, (6), 35-55.
• Tatar, V., & Özer, M. (2017). Türkiye’nin uluslararası lojistik merkezi: Hopa limanı deniz lojistiğinin durum analizi. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 3(8), 549-557.
• TCDD, Lojistik Merkezler, (2024, 6 Ekim), Erişim adresi: https://www.tcdd.gov.tr/kurumsal/lojistik-merkezler.
• T.C. Ulaştırma Bakanlığı (2011). Türkiye Ulaşım ve İletişim Stratejisi Hedef 2023. (2024, 3 Ekim). Erişim adresi:http://www.sp.gov.tr/upload/xSPTemelBelge/files/93C5Y+Turkiye_Ulasim_veIletisim_Stratejisi.pdf.
• Tekin, M., & Ömürbek, N. (2004). Küresel rekabet ortamında teknolojik işbirliği ve otomotiv sektörü uygulamaları. Ankara: Buğra Kitabevi.
• Terzi, N., & Bolukbas, O. (2016). An analysis of logistics villages in Turkey: Halkalı and Yenice. Journal of Management, Marketing and Logistics, 3(3), 190-204. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2016321977
• Timmons, J.A. (1999). New venture creation – Entrepreneurship for the 21st century (5th ed.). McGraw-Hill: New York.
• Uygun, Y., & Niyayesh, M. (2022). Growth trap of public freight villages in Europe. Cogent Business & Management, 9(1).
• Warffemius, P., Van Der Hoorn, T., & Klaassen, H. (2010). The importance of agglomeration effects for distribution centres around Amsterdam Airport Schiphol. Journal of Airport Management, 4(3), 265-279. https://doi.org/10.69554/YUTF1007.
• Waters, C.D.J. (2003). Supply chain management: An introduction to logistics. New York: Palgrave Macmillan.
• Weis, L., & Nikolić, G. (2024). Discussing the role of innovation in green entrepreneurship and development. Entrepreneurship and Development for a Green Resilient Economy (Lab for Entrepreneurship and Development), Ed., A. Grigorescu and J.V. Andrei.
• Wu, J., & Haasis, H.D. (2013). Converting knowledge into sustainability performance of freight villages. Logistics Research, 6, 63–88.
• Yang, C., Taudes, A., & Dong, G. (2017). Efficiency analysis of European freight villages: Three peers for benchmarking. Central European Journal of Operations Research, 25, 91–122. https://doi.org/10.1007/s10100-015-0424-5
• Yücel, M., & Koltan Yılmaz, Ş. (2019). Türkiye’deki lojistik köyler ve seçimine etki eden unsurlar. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 10(1), 72-89.
• Zhou, J., Xu, K., Zhao, Y., Zheng, H., & Dong, Z. (2021). Hub-and-spoke logistics network considering pricing and co-opetition. Sustainability,13, 9979. https://doi.org/10.3390/su13179979
• Zhuang, Y. (2024). Entrepreneurship in supply chain management. J. Sarkis (Ed.), The Palgrave handbook of supply chain management. Palgrave Macmillan, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-19884-7_3
• Zięba K. (2009). Entrepreneurship potential: What do we know about it?. J. E. Wasilczuk (Ed.), What do we know (and would like to know) about entrepreneurship in Poland (18-26). Gdańsk: Gdańsk University of Technology.