Effectiveness of Financial Literacy Education: Vocational High School Example

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 4, 2277 - 2292, 27.11.2025

Aykan Coşkun

https://doi.org/10.25295/fsecon.1523680

Öz

The aim of this study is to evaluate the effectiveness of financial literacy education provided to vocational high school students. The limited number of applied studies on financial literacy at the high school level in the existing literature highlights the originality of this research. In this applied study conducted with 120 students enrolled in the Information Technologies department of a vocational high school in Ankara, a two-week training program (five days a week, 40 minutes per day) covering topics such as consumption, saving, investment, and personal budgeting was implemented. Financial literacy knowledge levels were measured before the training and two months after the training using the “Financial Literacy Attitude and Behavior Scale.” The mean score increased from 31.68 before the training to 41.11 after the training, and this difference was found to be statistically significant. The findings indicate that short-term financial literacy training significantly improves high school students’ knowledge levels.

Anahtar Kelimeler

Financial Literacy , Effectiveness , Pre-Test , Post-Test

Finansal Okuryazarlık Eğitiminin Etkinliği: Meslek Lisesi Örneği

Öz

Bu araştırmanın amacı, meslek lisesi öğrencilerine verilen finansal okuryazarlık eğitiminin etkinliğini değerlendirmektir. Mevcut literatürde lise düzeyinde finansal okuryazarlık konusunda uygulamalı araştırmaların sınırlı olması, bu araştırmayı özgün kılmaktadır. Ankara’da bir meslek lisesinin Bilişim Teknolojileri alanında öğrenim gören 120 öğrenciyle yürütülen bu uygulamalı araştırmada tüketim, tasarruf, yatırım, bireysel bütçeleme gibi konuları içeren iki haftalık (haftada beş gün, günde 40 dakika) bir eğitim programı uygulanmıştır. Finansal okuryazarlık bilgi düzeyleri, eğitim öncesi ve eğitimden iki ay sonra “Finansal Okuryazarlık Tutum ve Davranış Ölçeği” ile ölçülmüştür. Eğitim öncesi puan ortalaması 31,68 iken, eğitim sonrası ortalama 41,11’e yükselmiş ve bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bulgular, kısa süreli finansal okuryazarlık eğitiminin lise öğrencilerinin bilgi düzeylerini anlamlı biçimde artırdığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Okuryazarlık , Etkinlik , Ön Test , Son Test

Kaynakça

• Allgood, S., & Walstad, W. B. (2016). The effects of perceived and actual financial literacy on financial behaviors. Economic Inquiry, 54(1), 675–697, doi:10.1111/ecin.12255
• Altay, C. A., Ünlü, İ., Zehir, N., & Yiğit, R. (2022). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişki. International Social Sciences Studies Journal, 8(100), 2290-2299.
• Arslan Ayazlar, R., & Dağseven, S. (2025). Finansal okuryazarlık ve işgören performansı: Turizm öğrencilerine yönelik bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 26(1), 43-60. https://doi.org/10.31671/doujournal.1398466
• Ay, M., & Ebdülrzazade, S. (2021). Finansal okuryazarlık tutum ve davranışlarının değerlendirilmesine ilişkin bir çalışma: Selçuk Üniversitesi İİBF örneği. Muhasebe ve Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-16.
• Aydoğdu, A. K., & Tuna, A. (2024). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 1-16.
• Bado, B., Hasan, M., Tahir, T., & Hasbiah, S. (2023). How do financial literacy, financial management learning, financial attitudes and financial education in families affect personal financial management in generation z?. Intern. Journal of Profess. Bus. Review, 8(5), 1-29.
• Bayram, R., & Türker Biber, B. (2024). Finansal okuryazarlık ve matematik başarısı arasındaki ilişkinin incelenmesi: İlkokul düzeyinde derinlemesine bir analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (62), 3445-3479. https://doi.org/10.53444/deubefd.1517447
• Belás, J., Nguyen, A., Smrčka, L., Kolembus, J., & Cipovová, E. (2016), Financial literacy of secondary school students: Case study from the Czech Republic and Slovakia. Economics and Sociology, 9(4), 191-206. DOI: 10.14254/2071-789X.2016/9-4/12
• Bianchi, M. (2018). Financial literacy and portfolio dynamics. The Journal of Finance, LXXIII(2), 831-859. DOI: 10.1111/jofi.12605
• Bilici, M. R., & Çevik, S. (2023). Financial literacy and cash holdings in Türkiye. Central Bank Review, 23(4), 1-7. https://doi.org/10.1016/j.cbrev.2023.100129
• Bruhn, M., de Souza Leão, L., Legovini, A., Marchetti, R., & Zia, B. (2016). The impact of high school financial education: Evidence from a large-scale evaluation in Brazil. American Economic Journal: Applied Economics, 8(4), 256–295. https://doi.org/10.1257/app.20150149
• Çam, A. V., & Barut, A. (2015). Finansal okuryazarlık düzeyi ve davranışları: Gümüşhane Üniversitesi önlisans öğrencileri üzerinde bir araştırma. Global Journal Of Economics And Business Studies, 4(7), 63-72.
• Çetiner, M., & Çilingirtürk, A. M. (2019). Sosyal ağların finansal okuryazarlık üzerine etkisi. Sosyoekonomi, 27(41), 41-56. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2019.03.02
• Champlain College Center for Financial Literacy. (2023). High school financial literacy education report card. Champlain College. https://financialliteracy.champlain.edu/research-advocacy/
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Cumurovı´c, A., & Hyll, W. (2019). Financial literacy and self-employment. The Journal of Consumer Affairs, 455–487. DOI: 10.1111/joca.12198
• Dalma, N., Çifçi, G., & Ekşi, İ. H. (2022). Finansal okur-yazarlık ve kripto para okur-yazarlık düzeyi ile mobil bankacılık kullanımı arasındaki ilişki. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 71-84. https://doi.org/10.46482/ebyuiibfdergi.1214920
• Demirel, A. C., Polat, G., & Purutçuoğlu, E. (2024). Sosyal hizmet uzmanlarının finansal okuryazarlık düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (62), 37-54. https://doi.org/10.30794/pausbed.1398835
• Dewi, V. I., Febrian, E., Effendi, N., Anwar, M., & Nidar, S. R. (2020). Financial literacy and ıts variables: The evidence from Indonesia. Economics and Sociology, 13(3), 133-154. doi:10.14254/2071-789X.2020/13-3/9
• Diri, N. Ç., & Arı, S. (2020). Örneklerle finansal okuryazarlık. Iksad Publications. ISBN: 978-625-7687-61-4
• Er, B., & Taylan, A. E. (2017). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 297-317.
• Erbek Dertli, E. M., & Yükselen, C. (2025). Yatırımcı davranışlarının bireysel yatırım kararlarına etkisi: Finansal okuryazarlık ve risk algısının aracılık rolü. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (106), 139-172. https://doi.org/10.25095/mufad.1627758
• Fritz, C. O., Morris, P. E., & Richler, J. J. (2012). Effect size estimates: Current use, calculations, and interpretation. Journal of Experimental Psychology: General, 141(1), 2–18. https://doi.org/10.1037/a0024338
• George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS Statistics 26 step by step: A simple guide and reference. New York and London: Routledge.
• Güvenç, H. (2016). Lise öğrencileri için finansal okuryazarlık ölçeği geliştirme çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 847-863.
• Güvenç, H. (2017). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. İlköğretim Online, 16(3), 935-948. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330233
• Hayırsever Baştürk, F. (2019). Finansal okuryazarlık düzeyi ile sigortalı olma arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kocatepe İİBF Dergisi, 21(2), 82-97.
• Huston, S.J. (2012). Financial literacy and the cost of borrowing. International Journal of Consumer Studies, 36, 566–572. doi: 10.1111/j.1470-6431.2012.01122.x
• Kaiser, T., & Menkoff, L. (2020). Financial education in schools: A meta-analysis of experimental studies. Economics of Education Review, 78, 101930. https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2019.101930
• Kakilli Acaravcı, S., & Bediroğlu, K. (2019). Finansal okuryazarlık: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi üzerine uygulama. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 7(2), 30-51.
• Klapper, L., & Lusardi, A. (2020). Financial literacy and financial resilience: Evidence from around the world. Financial Management. 49, 589–614. DOI: 10.1111/fima.12283
• Kuşçu, F. N., & Yılmaz, F. Ö. (2022). Finansal okuryazarlığın girişimcilik üzerine etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 55-81. https://doi.org/10.52736/ubeyad.1137949
• Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2023). The importance of financial literacy: Opening a new field. Journal of Economic Perspectives, 37(4), 137-54. DOI: 10.1257/jep.37.4.137
• OECD. (2023). PISA 2022 Results (Volume IV): Learning to learn. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/5a849c2a-en
• OECD/INFE. (2022). Financial education in schools: Challenges, case studies and policy guidance. OECD Publishing. https://www.oecd.org/financial/education/
• Özdemir, F. S., Bengü, H., Bulut, E., Çelik, S. (2021). Bilim insanlarının finansal okuryazarlık tutum ve davranışları üzerine bir araştırma: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 449-482. https://doi.org/10.18037/ausbd.959245
• Özmen, G., & Demir, Ö. (2024). Finansal okuryazarlık ve finansal dijitalleşme ilişkisi: Z kuşağı üzerine bir araştırma. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 362-385. https://doi.org/10.54282/inijoss.1514306
• Salman, N. Ü., & Esmeray, A. (2020). Finansal okuryazarlık: Muhasebe ve finansman eğitimi alan öğrencilere yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 2002-2016.
• Sarıgül, H. (2015). Finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeği: Geliştirme, geçerlik ve güvenirlik. Journal of Management and Economics Research, 13(1), 200-218. https://doi.org/10.11611/JMER408
• Sönmez, Y., & Kılıç, E. (2020). Finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Kastamonu Üniversitesi örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 479-497. https://doi.org/10.30783/nevsosbilen.676553
• Tavakol, M., & Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach's alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53–55. https://doi.org/10.5116/ijme.4dfb.8dfd
• Tekin Turhan, G. (2020). Finansal okuryazarlık ile ilgili tutum ve davranışların üniversite öğrencilerine yönelik değerlendirilmesi. Maliye ve Finans Yazıları, (114), 375-400. https://doi.org/10.33203/mfy.711089
• Torma, J., Barbić, D., & Ivanov, M. (2023). Analyzing the effects of financial education on financial literacy and financial behaviour:A randomized field experiment in Croatia. South East European Journal of Economics and Business, 18(2), 63-86. 10.2478/jeb-2023-0019
• Von Gaudecker, H.-M. (2015). How does household portfolio diversification vary with financial literacy and financial advice?. The Journal of Finance, 70(2), 489–507. http://www.jstor.org/stable/43611039
• Xiao, J.J., Ahn, S.Y., Serido, J., & Shim, S. (2014). Earlier financial literacy and later financial behaviour of college students. International Journal of Consumer Studies, 38, 593–601. doi: 10.1111/ijcs.12122
• Yardımcıoğlu, M., & Yörük, A. (2016). Türkiye’deki finansal okuryazarlığın ve finansal farkındalığın durumu. Journal of Accounting and Taxation Studies, 9(2), 173-207.
• Yıldırım, R., Utkugün, C., Kaya, M., & Eker, Ö. F. (2025). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerisine yönelik görüş ve davranışları. Araştırma ve Deneyim Dergisi, 10(1), 1-17. https://doi.org/10.47214/adeder.1638024
• Yılmaz, H., & Kaymakçı, T. (2021). Finansal davranışlar ve finansal okuryazarlık ilişkisi. Akademik Hassasiyetler, 8(15) 141-164.
• Yücel, K. O., & Uysal, B. (2021). Kırıkkale’deki lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyi’nin belirlenmesine yönelik bir araştırma. İşletme Akademisi Dergisi, 1(4), 344–363. https://doi.org/10.26677/TR1010.2020.629
• Yücel, S., & Çiftçi, N. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 143-161.