Discussions on Medical Education in Istanbul Serı̇rı̇yat and an Attempt to Translate Psychiatry Terms With an Old Method: Lütfü Akı̇f Orbay’s Old-Style Medical Dictionary

Yıl 2023, , 271 - 306, 23.06.2023

Kevser Topkar Zekeriya Kurşun

https://doi.org/10.16947/fsmia.1318926

Öz

While the developments of the West in the field of medicine were transferred to the
Ottoman medical education system; Western languages had to be used in the development
process of the new medical science. The language of medical education, which was
French at first, was criticized for the learning difficulties and national feelings it caused.
The efforts to make it possible for medical education to be learned in native language and
the contrary opinions advocating the opposite have led to debates in the fields of science
and politics. Medical terminology also posed a problem in the process of translating the
medical education language into Turkish. These issues have been the subject of articles
in the journal “İstanbul Seririyat”, published monthly between 1919-1951 by Mazhar
Osman, considered the founder of psychiatry in our country. The subject of this review
contains medical education language issues and medical literature topics discussed in the
İstanbul Seririyatı journal. In addition, Lütfü Akif Orbay’s psychiatry dictionary essay,
which was published in “Istanbul Seririyatı” journals, is included.

Anahtar Kelimeler

Medical language, medical education, psychiatric terms

İstanbul Seririyatı’nda Türkçe Tıp Eğitimi Tartışmaları ve Psikiyatri Terimlerinin Eski Usulde Türkçeleştirilmesi Denemesi: Lütfü Akif Orbay’ın Eski Usul Tıbbi Lügati

Öz

Batının tıp alanında kaydettiği gelişmeler Osmanlı tıp eğitim sistemine aktarılırken;
yeni tıp biliminin gelişim sürecinde Batı dilleri kullanılmak mecburiyetinde kalınmıştır.
İlk zamanlar Fransızca olan tıp eğitim dili, yol açtığı öğrenme güçlükleri ve millî duygular
sebebiyle eleştirilmiştir. Tıp eğitiminin anadil ile öğrenilmesini mümkün kılmak için
yapılan çalışmalarla, aksini savunan karşıt düşünceler, ilim ve siyaset alanlarında tartışmalara
sebebiyet vermiştir. Tıp eğitim dilinin Türkçeleştirilmesi aşamasında tıp terminolojisi
de ayrıca sorun teşkil etmiştir. Bu hususlar, ülkemizde psikiyatrinin kurucusu sayılan
Mazhar Osman’ın 1919-1951 yılları arasında aylık yayınladığı ‘‘İstanbul Seririyatı’’
dergisindeki makalelere konu olmuştur. Bu inceleme; Ahmet Mithat Efendi’den Mazhar
Osman’a tıp eğitim dili tartışmaları ve İstanbul Seririyatı dergisi çevresinde önerilen tıp terimlerini ele almaktadır. Ayrıca İstanbul Seririyatı dergilerinde yer alan Lütfü Akif Orbay’ın
psikiyatri sözlük denemesine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tıp dili, tıp eğitimi, psikiyatri terimleri, İstanbul Seririyatı, Ahmet Midhad, Mazhar Osman, Lütfü Akif Orbay