Reflection of Female Body on Architectural Design in Changing Social Systems

Yıl 2017, , 1 - 23, 29.12.2017

Özlem Akyol , Çiğdem Polatoğlu

https://doi.org/10.16947/fsmia.372567

Cited By: 3

Öz

In the historical process, the body and sexist images have been used in different forms

in architecture according as the concepts of social gender. Depending on the social roles

of women and men, the architectural representations of sexes have been formed in three

periods called as matriarchal, patriarchal and egalitarian. Feminine figures belonging to

the female body regarded as sacred in matriarchal society and the figures representing masculine in patriarchal society have formed architectural structures. The definitions of

gender reconstructed with the alteration of the concepts for social gender have produced

their own style in the egalitarian period. The body and sexist images used in the structures

have transferred important data from each period of the history to perceive the social

status of sexes and the relation between architecture and social order.

Anahtar Kelimeler

Feminine form, masculine form, matriarchal, patriarchal, gender and architecture

Kadın Bedeninin Değişen Toplum Düzenlerinde Mimari Tasarıma Yansıması

Öz

Beden ve cinsiyetçi imgeler tarihsel süreç içerisinde toplumsal cinsiyet kavramlarına

bağlı olarak mimari yapılarda farklı biçimlerde kullanılmıştır. Kadın ve erkeğin toplumsal

rolüne bağlı olarak anaerkil, ataerkil ve eşitlikçi olarak adlandırılan üç dönemde cinslerin

mimari temsilleri oluşmuştur. Anaerkil toplum düzeninde kutsal olarak nitelendirilen

kadın bedenine ait dişil, ataerkil dönemde ise erili temsil eden biçimler mimari yapıları

şekillendirmiştir. Toplumsal cinsiyet kavramlarının değişmesi ile yeniden inşa edilen cinsiyet

tanımları eşitlikçi dönemde kendi üslubunu üretmiştir. Yapılarda kullanılan beden

ve cinsiyetçi imgeler, cinslerin toplumsal statüsünü, mimarlık ve toplum düzeni arasındaki

ilişkiyi okuyabilmek adına tarihin her döneminden günümüze önemli veriler taşımıştır.

Anahtar Kelimeler

Dişil biçim, eril biçim, anaerkil, ataerkil, toplumsal cinsiyet ve mimarlık

Kaynakça

• Baştabak, Hatice, “Beden ve Cinsiyet Kavramlarının Mimari Tasarım Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2008. Bayram, Şirin, ‘Kadın’ın Mimari Kompozisyonda Yeri Pera’nın Sessiz Kadınları’, Mimarist, sayı: 14, 2004. Berktay, Fatmagül, Tarihin Cinsiyeti, İstanbul, Metis Yayınları, 2010. _________, Tek Tanrılı Dinler Karşısında Kadın, İstanbul, Metis Yayınları, 2012. Bukowski, Tegan, ‘Zaha Hadid: More Than a ‘Female Architect’’, New York Times, 01.04. 2016. Campbell, Joseph, Doğu Mitolojisi, çev. Kudret Emiroğlu, Ankara, İmge Kitabevi, 1993. Cıbıroğlu, Yıldız, ‘Kadın ve Yapı İlişkisi’, Mimarist, sayı: 14, 2004. Coleman, D., Danze E., Henderson, C. Jane, Architecture and Feminism, New York, Princeton Architectural Press, 1996. Çubuklu, Yaşar, Bedenin Farklı Halleri, Kanat Kitap, 2006. Demirhan Serinken, Nurhan, ‘Anaerkil Toplumun Sonu’, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt: 9, sayı: 42, 2016. Hasol, Doğan, ‘Prag ve Dans Eden Bina’, Yapı Dergisi, sayı: 203, 1998. Jean, Eric, Boğazköy’den Karatepe’ye, İstanbul, YKY, 2001. Mullick, Sudipto, ‘Zaha Hadid, More Than A Woman’, Alive, May 2016. Roth, Leland M., Mimarlığın Öyküsü, çev. Ergün Akça, İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 2006. Salihoğlu, Turgay, Kıbrıs Adasında Konut, Lefkoşa, Dörtgen Matbaacılık, 2006. Sennett, Richard, Ten ve Taş, çev. Tuncay Birkan, İstanbul, Metis Yayınları, 2008. Şentürk, Levent, “Modulor’un Bedeni”, (Yayımlanmamaış Doktora Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2007. Tümer, Gürhan, ‘Mimarlıkta Cinsellik’, Arredamento Mimarlık, sayı: 9, 2003. Ünsal, Nilay, “Kadın, Mimarlık ve Konut”, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2000. Vitruvius, Mimarlık Üzerine On Kitap, çev. Suna Güven, Matsa Basımevi, 2015. Çevrimiçi Kaynaklar URL 1-http://www.haberdukkani.com/haber/karkamis-antik-kent-kurtulacak- 4423_4738.htm URL 2-http://employees.oneonta.edu/farberas/arth/Images/109images/greek_ archaic_classical/parthenon/ parthenon.jpg URL 3-http://www.oguztopoglu.com/2011/10/istanbul-arkeoloji-muzesi- vi-27-ekim.html URL 4-http://static.panoramio.com/photos/large/44345751.jpg URL 5-https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/originals/f9/4f/9b/f94f9b7e- 538283c296a3e2a3a931a53a.jpg URL 6-http://fa311fa2015.blogspot.com.tr/2015/09/1960s_3.html