Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672)

Yıl 2018, , 1 - 27, 25.12.2018
https://doi.org/10.16947/fsmia.502145

Öz

I. Selim’in Suriye ve Mısır seferinden sonra Basra Körfezi daima Osmanlıların stratejik
hedefleri arasında olmuştur. Özellikle Sultan I. Süleyman’ın tahta geçmesinden
sonra bu hedef sürekli gündemde tutulmuştur. Bir taraftan elde edilen yeni toprakların
korunması, diğer taraftan Portekizliler ile hesaplaşarak bir imparatorluk olarak gücünü
ispat etmesi Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi’ne hakim olmasını gerektiriyordu. Ayrıca
Osmanlı Devletinin Hint Okyanusuna açılma istekleri ve önemli ticaret güzergâhlarının
kontrolünün sağlayacağı menfaatler Basra Körfezi’ni cazip kılıyordu. I. Süleyman Batı’da
istediğini elde ettikten sonra 1534 yılında Bağdat’ı Osmanlı idaresine katarak bu
stratejik hedefin ilk adımını atmış oldu. Aynı şekilde Basra’nın Osmanlı idaresine alınarak
burada bir beylerbeyliğin kurulması da Basra Körfezi’ni Osmanlılara açmış oldu.
Osmanların Körfez’deki asıl hakimiyeti Portekizlileri Katıf’tan çıkararak 1555 yılında
Lahsa Beylerbeyliğini kurması ile başladı. Osmanlı Devleti bu tarihten itibaren Basra
sahillerinden Maskat’a kadar olan kesimde asırlarca söz sahibi olacaktır. Bu makalede
bu sürecin yaklaşık 125 yıllık ilk dönemi ele alınarak bazı değerlendirmeler yapılmıştır.

Kaynakça

  • Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivleri (BOA)

Persian Gulf Policies of the Ottoman Empire: Beylerbeyliks of Baghdat, Basrah and Lahsa (1534-1672)

Yıl 2018, , 1 - 27, 25.12.2018
https://doi.org/10.16947/fsmia.502145

Öz

The Persian Gulf had always been among the strategic aims of the Ottomans since

Selim I’s Egypt campaign. Much more attention had been devoted particularly with Suleyman

I. The Ottoman Empire had to have sovereignty over the Persian Gulf because

of two important reasons: first it had to retain the newly conquered lands and second to

prove its power as an empire by facing with the Portugese. Moreover, reasons such as

reaching to the Indian ocean and controlling significant trade routes made the Persian

Gulf much more attractive. Suleyman I’s taking control of Baghdat in 1534 after accomplishing

his aims in the West was the first step towards these strategic aims. Similarly, the

control of Basrah by the Ottomans and the establishment of a beylerbeylik there also

paved the way for the opening of the Persian Gulf to the Ottomans. However, it was only

after the Ottomans forced the Portugese out of Qatif and established the Lahsa beylerbeylik

in 1555 that the real control in the Persian Gulf had been established. It is after this

date the Ottomans became an important actor in the region from the coasts of Basrah to

Musqat for centuries. This paper deals with the first period (125 years) of this rule and

makes some evaluations.

Kaynakça

  • Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivleri (BOA)
Toplam 1 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Araştırmalar ve İncelemeler
Yazarlar

Zekeriya Kurşun 0000-0002-4157-6386

Yayımlanma Tarihi 25 Aralık 2018
Kabul Tarihi 25 Aralık 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018

Kaynak Göster

APA Kurşun, Z. (2018). Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672). FSM İlmi Araştırmalar İnsan Ve Toplum Bilimleri Dergisi(12), 1-27. https://doi.org/10.16947/fsmia.502145
AMA Kurşun Z. Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. Aralık 2018;(12):1-27. doi:10.16947/fsmia.502145
Chicago Kurşun, Zekeriya. “Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra Ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672)”. FSM İlmi Araştırmalar İnsan Ve Toplum Bilimleri Dergisi, sy. 12 (Aralık 2018): 1-27. https://doi.org/10.16947/fsmia.502145.
EndNote Kurşun Z (01 Aralık 2018) Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi 12 1–27.
IEEE Z. Kurşun, “Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672)”, FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, sy. 12, ss. 1–27, Aralık 2018, doi: 10.16947/fsmia.502145.
ISNAD Kurşun, Zekeriya. “Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra Ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672)”. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi 12 (Aralık 2018), 1-27. https://doi.org/10.16947/fsmia.502145.
JAMA Kurşun Z. Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 2018;:1–27.
MLA Kurşun, Zekeriya. “Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra Ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672)”. FSM İlmi Araştırmalar İnsan Ve Toplum Bilimleri Dergisi, sy. 12, 2018, ss. 1-27, doi:10.16947/fsmia.502145.
Vancouver Kurşun Z. Osmanlı Devleti’nin Basra Körfezi Siyaseti: Bağdat, Basra ve Lahsa Beylerbeylikleri (1534-1672). FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 2018(12):1-27.