4046 Sayılı “Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun”un 20 A Maddesinin Türk Ticaret Kanunu’nun İlgili Hükümleri Karşısında “Özel Kural” Sayılıp Sayılmayacağı Sorunu

Yıl 2015, Sayı: 6 - Güz, 1 - 12, 13.01.2016

Nejat Aday

Öz

Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’un 20 A maddesi, özelleştirme kapsamında, sermayesinin tamamı Devlet’e ait bazı şirketlerin çeşitli şekillerde bölünmeleri veya birleşmeleri hakkında hükümler sevk etmiştir. Bu hükümlerin Ticaret Kanunu’nun ticari şirketlerin bölünme ve birleşmelerine ilişkin hükümleri karşısında bir yönüyle “özel kanun”, bir başka yönüyle “genel kanun” olduğu anlaşılmaktadır. Özellikle birleşen şirketlerin alacaklılarının korunması bağlamında Ticaret Kanunu daha ayrıntılı ve özel hükümler içerdiğinden, özelleştirme kapsamındaki olgulara da uygulanması gerekir. Buna karşılık, birleşme veya bölünme konusunda ilgili şirketlerin karar alma süreçlerinin yerine 4046 sayılı Kanun’la öngörülen idari kararların alınması yeterli sayılmalıdır. Makalede bu sorun, yoruma ilişkin genel kural ve ilkeler ışığında değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Özelleştirme; Anonim Şirketlerin Birleşmesi ve Bölünmesi; Özel Kanun – Genel Kanun; Önceki Kanun – Sonraki Kanun; Kanunun Uygulanması

The Problem of Whether the Article 20 A of the Privatization Enforcement Code No. 4046 Is “Lex Specialis” in Comparison to the Relevant Articles of Turkish Commercial Code

Öz

Within the scope of privatization, article 20 A of the Privatization Enforcement Code regulates provisions as to various ways of demergers or mergers of some companies whose whole capital belongs to the State. It is understood that these provisions are in one aspect “lex specialis” and in another aspect “lex generalis” in comparison to the provisions of the Commercial Code on demergers and mergers of commercial companies. Especially, due to the fact that, the Commercial Code comprises more detailed and special provisions to protect the creditors of merging companies, they should be applied to the facts about privatization. On the other hand, rather than decision-making process of companies on merger and demerger, administrative decisions taken under the Code no. 4046
should be enough. In the article, this problem is examined in the light of general rules and principles of interpretation.

Anahtar Kelimeler

Privatization; Merger and Demerger of Joint Stock Companies; Lex Specialis- Lex Generalis; Preceding Code – Posterior Code; Enforcement of the Law

Kaynakça

• Aday, Nejat, Özel Hukukta Yüklenti Kavramı ve Sonuçları, İstanbul, 2000.
• Akıllıoğlu, Tekin, Hangi Hukuka Giriş? Hukuk Üstdili İncelemesine Giriş, Ankara, 2014.
• Ataay, Aytekin, Medeni Hukukun Genel Teorisi, 4. bs., İstanbul, 1995.
• Çağa, Tahir, “Özel Hüküm Genel Hükmü Daima Bertaraf Eder mi?”, TBBD, 3, 1991.
• Edis, Seyfullah, Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, Ankara, 1979.
• Gözler, Kemal, Yorum İlkeleri (www.anayasa.gen.tr/yorum-ilkeleri.pdf)
• Hatemi, Hüseyin, Medeni Hukuk’a Giriş, 7. bs., İstanbul, 2013.
• Işıktaç, Yasemin-Metin, Sevtap, Hukuk Metodolojisi, İstanbul, 2013.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip, “Borçlar Hukukuna Giriş - Hukuki İşlem - Söz- leşme” (“Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/Serozan/Arpacı, Borçlar Hukuku Genel Bölüm” dizisinde), 5. bs., İstanbul, 2010.
• Kuluçlu, Erdal, “Türk Hukuk Sisteminde Normlar Hiyerarşisi ve Sayıştay Denetimine Etkileri”, Sayıştay Dergisi, sayı 71, Ekim-Aralık 2008.
• Larenz, Karl-Canaris, Claus Wilhelm, Methodenlehre der Rechtswissensc- haft, 3. aufl., Berlin, Heidelberg, New York, 1995.
• Larenz, Karl-Wolf, Manfred, Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Rechts, 8. aufl., München, 1997.
• Oğuzman, Kemal-Barlas, Nami, Medenî Hukuk, Giriş - Kaynaklar - Temel Kavramlar, 21. bs., İstanbul, 2015.
• Özsunay, Ergun, Medenî Hukuka Giriş, 5. bs., İstanbul, 1986.
• Schapp, Jan, Hauptprobleme der juristischen Methodenlehre, Tübingen, 1983.
• Serozan, Rona, Hukukta Yöntem, İstanbul, 2015.
• Vranes, Erich, “Lex Superior, Lex Specialis, Lex Posterior – Zur Rechtsna- tur der ‘Konfliktlösungsregeln’” , Zeitschrift für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht, vol. 65, 2005.
• Wegricht, Christiane, Das Verhältnis von Eingriffsermächtigungen des Bun- des-Immissionsschutzgesetzes zur polizeilichen Generalklausel, Frankfurt am Main, 2008.