Modern İslamcılık Düşüncesinin Rakip Oksidentalizmleri: Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu’da Hıristiyanlık, Batı ve Çağdaşlık Anlayışı

Yıl 2016, Sayı: 7 - Bahar, 307 - 335, 29.06.2016

Burhanettin Duran Cemil Aydın Çeviren Demet Koçyiğit

https://doi.org/10.16947/fsmia.238943

Cited By: 1

Öz

Bu makale, çağdaş Müslüman düşünce tarihinde Oksidentalizm’in kökenlerini, muhtevasını,

önerilerini ve geleneklerini tetkik etmek üzere Cumhuriyet dönemi Türkiyesinin

iki etkili İslamcı aydını olan Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu’nun yazılarına

odaklanacaktır. Kısakürek ve Topçu, Türkiye Cumhuriyeti’nin çağdaşlaşmacı laik hükumetinin

seçilmiş bursiyerleri olarak Fransa’da eğitim gördüler. Fakat Türkiye’ye döndükten

sonra Batı medeniyetini de Türkiye Cumhuriyeti’nin Batı’yı destekleyen fikri yapısını

da sert bir şekilde eleştirerek, batılılaşmaya karşı İslamcı alternatifi destekleyenlere öncü

oldular. Kısakürek ve Topçu Mısır ve Güney Asya’dan aydınlara daha çok odaklanan

son dönem akademik İslamcılık yazınında göz ardı edilmiş isimleridir. Oysa Türkiye’de

İslamcılık’ın gelişmesinde Kısakürek ve Topçu’nun yazıları oldukça önemlidir, zira onların

fikirleri Seyyid Kutub ve Ebu’l-ala el-Mevdudî’nin 1970’lerde Türk diline yapılan

tercümelerinin öncesinde derin ilgi görmüştür. Onların yazıları herhangi bir klasik İslami

metinden ziyade savaş arası dönemin Fransız kültür hayatına daha yakın bir İslamcılık’a

denk düşmektedir. Kısakürek ve Topçu’nun fikirleri Türkiye ve daha geniş manada Ortadoğu’nun

çağdaş düşünce tarihinin güçlü oksidentalist söyleminden kesitler sunmaktadır

ve bu fikirler ulus-devletin çağdaşlaşmacı bir döneminde Batı algısının karmaşık siyaseti

hakkında bize pek çok şey öğretebilir.

Anahtar Kelimeler

Necip Fazıl Kısakürek, Nurettin Topçu, Oksidentalizm, İslamcılık, Türkiye

Competing Occidentalisms of Modern Islamist Thought: Necip Fazıl Kısakürek and Nurettin Topçu on Christianity, the West and Modernity

Öz

This article will focus on the writings of two influential Islamist intellectuals of Republican

era Turkey, namely Necip Fazıl Kısakürek and Nurettin Topçu, to examine the

origins, content, appeal and legacy of Occidentalism in modern Muslim intellectual history.

Both Kısakürek and Topçu were educated in France, as recipients of prestigious

scholarships from the secular modernizing government of the Republic of Turkey. Upon

their return to Turkey, however, they became leading proponents of Islamist alternative to

westernization, harshly criticizing the pro-Western intellectual foundations of the Turkish

Republic as well as Western civilization itself. Kısakürek and Topçu are neglected

names in the recent literature on Islamism, which focuses more on the intellectuals from

Egypt and South Asia. Yet, for the development of Islamism in Turkey, the writings of

Kısakürek and Topçu were essential and occurred prior to the translations of Sayyed Qutb

and Abu’l Ala Mawdudi into Turkish language in the 1970s. Their writings represent an

Islamism that is more familiar with French intellectual life of the interwar era than any

classical Islamic texts. Ideas of Kısakürek and Topçu represent the powerful occidentalist

strands in modern intellectual history of Turkey and broader Middle East and can teach

us a lot about the politics of the images of the West in an era of modernizing nation-states.

Anahtar Kelimeler

Necip Fazıl Kısakürek, Nurettin Topçu, Occidentalism, Islamism, Turkey

Kaynakça

• Algar, Hamid, “The Naqshbandi Order in Republican Turkey,” Islamic World Report, 1/3, 1996.