Identity of the Turkish Sociology: Characteristics of Turkish Sociology in the Period of its Formation

Yıl 2016, Sayı: 8 - Güz, 259 - 280, 27.12.2016

İlyas Sucu

https://doi.org/10.16947/fsmia.281705

Cited By: 1

Öz

Sociology startted being studied intensely in our country short after its emergence as

a science in Europe. Country’s problems began to be addressed and some solutions were

offered with the concepts, theory and methods of western sociology. This quick contact

and close monitoring of western sociology are certainly related with the political/social

conditions of the country. The gap between political/social conditions and opportunities

has brought some distinctive qualities to Turkish sociology. Knowledge about this spe-

sific and different features in terms of their birth will help us to understand the course of

Turkish sociology a history of and the connection of sociology and politics. In this study

common characteristics of sociological studies just before and mostly after II. Meşrutiyet

period will be identified and explained with examples in the light of both their assumptions

and approaches. In this contex, the characteristic features of Turkish sociology –its

savior and founder mission, positivist character, transference tradition, politics-centeredness,

elitist attitude, Its proximity to the populist ideas, break from its historical ideological

bond etc.– will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

History of Turkish sociology, Turkish sociologists, II. Constitutional Era, Young Turks

Türk Sosyolojisinin Kimliği: Kuruluş Döneminde Türk Sosyolojisinin Karakteristik Özellikleri

Öz

Sosyoloji Avrupa’da bir bilim olarak doğuşundan kısa bir süre sonra ülkemizde yakından

takip edilmiştir. Batı sosyolojisinin kavram, kuram ve yöntemleriyle ülke sorunları

ele alınmaya ve birtakım çözüm önerileri sunulmaya başlanmıştır. Batı sosyolojiyle

kurulan bu hızlı temas ve yakın takip, elbette ki ülkenin içinde bulunduğu siyasal/toplumsal

şartlarla birebir ilişkilidir. Siyasal/toplumsal şartların ve imkânların başkalığı, Türk

sosyolojisinin, kendine özgü bazı niteliklerini de beraberinde getirmiştir. Kendi doğuş

bağlamından oldukça farklı, bize has olan bu nitelikleri bilmek, bir yandan Türk sosyoloji

tarihimizin seyrini anlamaya diğer yandan da sosyoloji-siyaset bağlantısını daha anlaşılır

kılmaya yardımcı olacaktır. Bu makalede, II. Meşrutiyet’in hemen öncesi ile çoğunlukla

sonrasında yoğunlaşan sosyoloji çalışmalarının, anlayış ve yaklaşımlarının bütününden

hareketle, ortak birtakım nitelikler belirlenmeye ve örnekleriyle birlikle izah edilemeye

çalışılacaktır. Bu bağlamda Türk sosyolojisinin kurtarıcı ve kurucu misyonu, pozitivist

karakteri, aktarmacılık geleneği, siyaset merkezliliği, tek taraflılığı, elitist tutumu, popülist

fikirlere olan yakınlığı, kendi tarihsel düşünsel bağlarından kopmuşluğu vb. gibi

karakteristik özellikleri tahlil edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türk sosyoloji tarihi, Türk sosyologları, II. Meşrutiyet, Jön Türkler

Kaynakça

• Akça, Ü., Sosyolojinin Türkiye’ye Girişi Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası,
• İstanbul, Doğu Kitabevi, 2013.