Topkapı Sarayında Ak Hadımlardan Oluşan Babüssaade Teşkilatı ve Kurumun Son Güçlü Temsilcisi: Kapı Ağası Gazanfer Ağa

Yıl 2020, Sayı: 16, 1 - 32, 29.12.2020

Sevgi Ağca Diker

https://doi.org/10.16947/fsmia.849072

Cited By: 2

Öz

Saray teşkilatı denilince akla hemen Enderun geliyorsa da Enderun’dan da önce var
olan teşkilat Babüssaade teşkilatıdır. Babüssaade ağalarının tamamı beyaz tenli hadım
ağalardan oluştuğu için ak ağalar olarak da isimlendirilen bu ağaların saraydaki görev
süreleri de Enderunlular’dan çok daha uzundur. Kurumun amiri Babüssaade ağası/Kapı
ağasına tüm kaynaklarda rastlanmakla birlikte teşkilatla ilgili detaylı bilgiye ulaşmak
mümkün olamamaktadır. Belki de teşkilatı oluşturan ağaların ak hadımlardan oluşması
her dönemde sansürlenmesine sebep olmuştur. Kroniklerin sarayla ilgili konulara
değinmekten çekindiği herkesin malumudur. Kapı ağalarının Eski Saray, Edirne Sarayı,
Galata Sarayı, İbrahim Paşa Sarayı, Enderun ve Harem-i Hümayun’un amirliği yanında
devlet içindeki tartışılmaz güçleri onlarla ilgili bilgi vermeyi tehlikeli kılmış da olabilir.

Anahtar Kelimeler

Topkapı Sarayı, kapı ağası, Gazanfer Ağa, Babüssaade Teşkilatı, ak ağalar

Babüssaade Organization of Akhadims in Topkapı Palace and the Last Strong Representative of this Organization: Chief White Eunuch Gazanfer Agha

Öz

Although Enderun comes to mind immediately when it comes to Palace Organization,
the organization that existed before Enderun, is the Babüssaade Organization. Since
all the Babüssaade agha sare white-skinned eunuchs, they are also named as ak aghas,
and their term of office in the palace is much longer than the Enderunites. Although Babüssaade
Agha / Kapı Aghasi, the Supervisor of this Organisation, is encountered in all
sources, it is not possible to reach detailed information about the organization. Perhaps,
the fact that the aghas forming the organization, being akhadims caused it to be censored
in every period. As it is well known by everyone that the chronicles are reluctant to talk
about the issues related to the palace, the unquestionable power of chief white eunuch
in government, in addition commanding the Old Palace, Edirne Palace, Galata Palace,
Ibrahim Pasha Palace, Enderun and Harem-i Hümayun, may have made it dangerous to
provide information about them.

Anahtar Kelimeler

Topkapı Palace, chief white eunuch, Gazanfer Agha, Babüssaade Organization, ak aghas

Kaynakça

• Afyoncu, Erhan, “Hadım Süleyman Paşa”, DİA, c. 38, 2010.
• Ağca, Sevgi, “Topkapı Sarayı’nda Harem Teşkilatı”, Topkapı Sarayı Harem-i Hümayunu Padişahın Evi Harem, İstanbul, Bilkent Kültür Girişimi, 2008.
• Ali bin Abdurraûf, Râfi’ü’l gubûş fî Fezâili’l hubûş, Süleymaniye Kütüphanesi, Fatih 4360.