Payitaht’ın Avrupalısı Beyoğlu’nda İdareci Olmak: Mutasarrıf Bahri Paşa’nın Zor Günleri

Yıl 2020, Sayı: 16, 201 - 224, 29.12.2020

Muharrem Öztel

https://doi.org/10.16947/fsmia.849133

Öz

Payitaht içinde Beyoğlu’nu diğer idari bölgelerinden ayıran, özellikle 19.yüzyılın
ikinci yarısında tebarüz eden, kendine has özellikleri vardır. Burası çeşitli devletlere ait
sefaretlerin bulunduğu merkezdir. Paranın tedavül miktarı ve hızının hayli yüksek olduğu
sarrafları, bankerleri ve tüccarlarıyla bir ticaret merkezi olan kadim Galata buradadır. Birçok
milletten yabancının, levantenin, Osmanlı tebaası gayrimüslim nüfusun yoğunlaştığı,
çalışıp ikamet ettiği çok kültürlü yapısıyla öne çıkan bir bölgedir. Ayrıca bu dönemde
başkentte güvenlik sorununun en yoğun yaşandığı, nitelik ve nicelik bakımından suçların
en fazla kayda geçtiği yerdir.
Beyoğlu’nu farklı kılan bütün bu özellikler nedeniyle burada görevlendirilecek mülkî
amirler ve memurlar hassasiyetle seçilmiştir. Bu anlamda muavin, vekâleten ve asaleten
olmak üzere dokuz yılı bulan uzunca bir süre burada görev yapmış olan Bahri Paşa Saray
ve Bâbıâli nezdinde başarılı bir idarecidir. Nitekim farklı yıllarda değişik derecelerde
nişanlarla taltif edilmiştir. Ancak Beyoğlu mutasarrıfı Bahri Paşa’nın bulunduğu mevki
nedeniyle dostu olduğu kadar düşmanı da çoktur. Burada en yüksek mülki amir iken zor günler geçirmesine neden olan kalpazanlıkla itham edilmiştir. Azledilerek tutuklanmış
ve yargılanmıştır. Azil şekli ve tutuklanması, aleyhinde yapılan sevinç gösterileri gibi
meydana gelen olaylar Sultan Abdülhamid’in tepkisine neden olmuştur. Bu süreçte yaşananlar
iktidar çevresinde ve kamuoyu nezdinde etkili, nüfuz sahibi bazı güç odaklarının
varlığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Süleyman Bahri Paşa, Sultan Abdülhamid, Beyoğlu mutasarrıfı, kalpazanlık

Being a Governer in Beyoglu, the Europe of the Ottoman Capital: Hard Days of Bahri Pasha, the Mutasarrif

Öz

It had its own characteristics that distinguished Beyoğlu from other administrative
districts in Payitaht, especially in the second half of the 19th century. This was the center
where various states’ embassies were located. The ancient Galata which was a trade center
with sarrafs, bankers and traders was here. The amount, circulation speed of money
was quite high here. It was a region that stands out with its multicultural structure where
foreigners, Levantines and non-Muslim population were concentrated, work and reside.
Beyoğlu was also the place where the security problems were experienced most in the
capital in this period and crimes were recorded most in terms of various and quantity.
Because of all these features that make Beyoğlu different, the officers to be assigned
here were been selected with great care. In this sense, Bahri Pasha, who has served here
for a long period of nine years, in various positions, was a successful manager. As a matter
of fact, he was awarded with different degrees of medals in different years. However,
Bahri Pasha had a lot of enemies as well as his friends because of his duty. Here he was
accused of counterfeiting, which led him to have hard times while he was a manager. He
was dismissed, arrested and tried. The events that took place in this process caused the
reaction of Sultan Abdulhamid. What happened to Bahri Pasha is pointing out the existence
of some power centers that were influential around the government and the public.

Anahtar Kelimeler

Suleyman Bahri Pasha, Abdulhamid II, mutasarrıf of Beyoğlu, counterfeiting

Kaynakça

• Ayaşlı, Münevver, İstanbul Dersaadet, İstanbul, Timaş Yayınları, 2014.
• Ayverdi, İlhan, “Mâzûliyet”, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, c. 2, 2006.
• __________, “Mutasarrıf”, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, c. 2, 2006.