To be a Child in The Early Twentieth Century Ottoman Orphanages: Ten Children, Ten Portraits

Yıl 2013, Sayı: 2 - Güz, 261 - 283, 19.12.2013

Nurdan Şafak

Öz

In the years of the Balkan Wars and the subsequent World War I, the number of the
orphans in the Ottoman lands dramatically increased. For these unattended children Daruleytam’s
(orphanages) had been opened beginning from 1914. This article primarily
deals with how and why these orphanages were opened, and then recounts the stories of
the children who were residing in them. Unlike the existing literature that focuses on the
institutional history, these children were made visible through telling their short stories.

Anahtar Kelimeler

Dârüleytam/Orphans’ Home; Orphans; Bylaws of Dârüleytam´s; Ottoman Childhood History; Enver Ziya Karal

Dârüleytamda Çocuk Olmak: On Çocuk On Portre

Öz

Balkan Savaşları ve akabindeki I. Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı coğrafyasında
yetim çocuk sayısı ciddi biçimde artmıştır. Sahipsiz kalan çocuklar için 1914 yılından
itibaren dârüleytamlar açılmıştır. Bu makalede öncelikle dârüleytamların nasıl açıldığı,
amaçları ve kuruluş hikâyesi daha sonra ise doğrudan bu müesseselerde kalan çocukların
kurumdaki hayat hikâyelerine yer verilmektedir. Mevcut literatürden farklı olarak kurumsal
bir tarihe odaklanılmamakta, dârüleytam çocuklarının kurumdaki hikâyelerine yer
verilerek bu çocuklar görünür kılınmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yetim Çocuk; Dârüleytam Talimatnâmesi; Osmanlı Çocuk Tarihi; Enver Ziya Karal

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri (Başbakanlık Osmanlı Arşivi) BOA, Dahiliye Nezareti Umûr-ı Mahalliye Vilâyât Müdiriyeti (DH. UMVM), 119/13, 22 Cemaziye´l-evvel 1337/ 25 Mart 1919.
• BOA, İrade Meclis-i Mahsûs (İ. MMS), 10/1333 Ramazan 6/ 18 Temmuz 1915.
• BOA, Maarif Nezareti Dârüleytam Dosyaları (MF. EYT) 2/84, 23 Nisan 1332/ 6 Mayıs 1916.
• BOA, Maarif Nezareti Mektubî (MF. MKT), 1203/30, 14 Muharrem 1333/2 Aralık 1914.
• BOA, Meclis-i Vükelâ Mazbataları (MV), 199/101, 29 Zilhicce 1333/ 7 Kasım 1915.