Aydınlanma’nın Felsefi Temellerinin Tartışılması II

Yıl 2015, Sayı: 5 - Bahar, 333 - 359, 30.06.2015

İsmail Kıllıoğlu

https://doi.org/10.16947/fsmiad.22753

Öz

Bu makalede, Aydınlanma kavram ve zihniyetinin ortaya çıkışı ve gelişiminin tarihi temelleri araştırılmaktadır. Onun bağlantıları ve diğer felsefi görüş ve sistemler bakımından tarihi süreci tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Aydınlanma; Modern; Gelenek; Kültür; Bilim; Doğa; İnsan

Discussion of the Philosophical Foundations of Enlightment

Öz

This article analyzes the historical foundations of the emergence and development of the term and mentality of enlightenment. Its relation and disagreement with other philosophical views and systems within the historical process have also been discussed.

Anahtar Kelimeler

Enlightment; Modern; Tradition; Cultur; Science; Nature; Human

Kaynakça

• Artz, Frederick B., Ortaçağların Tini, çev. A. Yardımlı, İstanbul, İdea Yayın- ları, 1996.
• Bacon, F., Novum Organum, çev. S. Ö. Akkaş, Ankara, Doruk Yayınları, 1999.
• Bloch, Ernst, Rönesans Felsefesi, çev. H. Portakal, İstanbul, Cem Yayınları, 2002.
• Burckhardt, Jacob, İtalya’da Rönesans Kültürü, çev. B. S. Baykal, 2 c., An- kara, Devlet Kitapları/Kültür Bakanlığı Yayınları, 1974/78.
• Bruno, Giordano, Diyaloglar, çev. Sedat Umran, İstanbul, Berfin Yayınları, 1997.
• Burke, Peter, Avrupa’da Rönesans, çev. Uygar Abacı, İstanbul, Literatür Ya- yınları, 2003.
• Cassirer, E., The Philosophy of Enlightenment, çev. F. C. A. Koelln, J. P. Pet- tegrov, Boston, Beacon Press, 1960.
• Cassirer, E., “Aydınlanma Çağının Düşünme Biçimi”, çev. D. Özlem, Top- lumbilim/Aydınlanma Özel Sayısı, sayı 11, İstanbul, 2000.
• Collingwood, R. G., Doğa Tasarımı, çev. K. Dinçer, Ankara, İmge Yayınları, 1999.
• Copleston, F., Felsefe Tarihi, çev. A. Yardımlı, c.4, İstanbul, İdea Yayınları, 1986.
• Cottingham, J., The Rationalists/History of Western Philosophy 4, Oxford, OPUS, 1998.
• D’Alembert, Felsefenin Öğeleri, çev. H. Köse, Ankara, Öteki Yayınları, 2000.
• Dante, A., İlahi Komedi, çev. R.Teksoy, 3 c., İstanbul, Oğlak Yayınları, 1998.
• Descartes, R., Metot Üzerine Konuşma, çev. M. Karasan, Ankara, MEB Ya- yınları, 1944.
• Descartes, R., Ruhun İhtirasları, çev. M. Karasan, İstanbul, MEB Yayınları, 1991.
• Eberhard. W., Çin Tarihi, 2. bs., Ankara, TTK Yayınları, 1987.
• Everdell, William R., İlk Modernler, çev. Hülya Kocaoluk, İstanbul, YKY, 2007.
• Eagleton, Terry, Postmodernizmin Yanılsamaları, İstanbul, Ayrıntı Yayınları, 1999.
• Febvre, Lucien, Rönesans İnsanı, çev. M. A. Kılıçbay, Ankara, İmge Yayın- ları, 1995.
• Fontenelle, Meskun Dünyaların Çokluğu, çev. H. Kiper, Ankara, MEB Ya- yınları, 1945.
• Gilson, Etienne, Ortaçağ Felsefesinin Ruhu, çev. Ş. Öçal, İstanbul, Açılım- Kitap, 2003.
• Gökberk, Macit, Felsefe Tarihi, 3. bs., Ankara, Bilgi Yayınları, 1974.
• Gökberk, Macit, Kant ve Herder’in Tarih Anlayışları, İstanbul, YKY, 1997.
• Göze, Ayferi, Siyasal Düşünce Tarihi, 2. bs., İstanbul, 1983.
• Hampson, Norman, Aydınlanma Çağı, çev. J. Parla, İstanbul, Hürriyet Vakfı Yayınları, 1991.
• Hazard, Paul, Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme, çev. Erol Güngör, c.1, Ankara, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları, 1973.
• Horkheimer, M.- T. W. Adorno, Aydınlanmanın Diyalektiği, çev. O. Özügül, c.1, İstanbul, Kabalcı Yayınları, 1995.
• Jaspers, Karl, Descartes ve Felsefesi, çev. A. Kanat, İzmir, İlya Yayınları, 2005.
• Jones, W. T., Ortaçağ Düşüncesi/Batı Felsefesi Tarihi, çev. H. Hünler, c.2, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2006.
• Kant, Immanuel, “Aydınlanma Nedir?” Sorusuna Yanıt, çev. N. Bozkurt, Top- lumbilim/Aydınlanma Özel Sayısı, sayı 11, İstanbul, 2000.
• Koyre, Alexander, Yeniçağ Biliminin Doğuşu, çev. K. Dinçer, İstanbul, Ara Yayınları, 1989.
• Kuhn, Thomas S., Bilimsel Devrimlerin Yapısı, çev. N. Kuyaş, 2. bs., İstan- bul, Alan Yayınları, 1982.
• Lee, Stephen J., Avrupa Tarihinden Kesitler, çev. E. Demirel, 2 c., Ankara, Dost Kitabevi, 2002.
• Libera, Alain de, Ortaçağ Felsefesi, çev. Ayşe Meral, İstanbul, Litera Yayın- ları, 2005.
• Lyotard, J. F., Postmodern Durum, çev. Ahmet Çiğdem, 2. bs., İstanbul, Vadi Yayınları,1997.
• Locke, John, Concerning Civil Government, second essay, World Library, İnc., Electronically Enhanced Text Copyright, 1991.
• Nauert, Charles G., Avrupa’da Hümanizma ve Rönesans Kültürü, çev. Bahar Tırnakçı, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2011.
• Newton, İsaac, Doğal Felsefenin Matematiksel İlkeleri/Seçmeler, çev. A. Yar- dımlı, İstanbul, İdea Yayınları, 1997.
• Ranke, I. Von, Reform Devrinde Alman Tarihi, çev. Cemal Köprülü, 2 c., An- kara, Devlet Kitapları/MEB Yayınları, 1953-1970.
• Russell, Bertrand, History of Western Philosphy, London, Routledge, 1991.
• Sabine, George, Siyasal Düşünceler Tarihi/Yeniçağ, çev. Alp Öktem, c.2, An- kara, Türk Siyasi İlimler Derneği Yayınları, 1969.
• Sahakian, Felsefe Tarihi, çev. A. Yardımlı, İstanbul, İdea Yayınları, 1990.
• Schulze, Hagen, Avrupa’da Ulus ve Devlet, çev. Timuçin Binder, İstanbul, Literatür Yayınları, 2005.
• Shapin, Steven, Bilimsel Devrim, çev. A. Yurdaçalış, İstanbul, İzdüşüm Ya- yınları, 2000.
• Skirbekk, G.-Gılje Nils, Felsefe Tarihi, çev. Emrullah Akbaş, Şule Mutlu, İstanbul, Üniversite Kitabevi, 2004.
• Taylor, Charles, Modernliğin Sıkıntıları, çev. Uğur Canbilen, İstanbul, Ayrın- tı Yayınları, 1995.
• Toulmin, Stephen, Kosmopolis/Modernite’nin Gizli Gündemi, çev. H. Aslan, İstanbul, Paradigma Yayınları, 2002.
• Touraine, Alain, Modernliğin Eleştirisi, çev. Hülya Tufan, 3. bs., İstanbul, YKY, 2000.
• Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi, İstanbul, Anadolu Yayınları.
• Vorlander, Karl, Felsefe Tarihi 2. Kısım, çev. Orhan Sadeddin, İstanbul, Ev- kaf Matbaası, 1928.
• Wells, H. G., Kısa Dünya Tarihi, çev. Ziya İshan, 3. bs., İstanbul, Varlık Ya- yınları, 1972.
• Westfall, R. S., Modern Bilimin Doğuşu, çev. İ. H. Duru, Ankara, TÜBİTAK Yayınları, 1995.
• Wyschogrod, Edith, Azizler ve Postmodernizm, İstanbul, İnsan Yayınları, 2002.
• Zekiyan, Boğos, Humanizm (İnsancılık), İstanbul, İnkılap ve Aka Yayınları, 1982.