The Mansion Upon Uzunçayır: Mehmed Galib Bey’s Mansion as a Place for Cultural and Musical Gatherings

Yıl 2024, Sayı: 23, 71 - 89, 12.06.2024

Kasım Hızlı

https://doi.org/10.16947/fsmia.1499448

Öz

Mehmed Galib Bey is one of the governors of Sultan Abdülhamid II. When dismissed
after the Young Turk Revolution, he came to reside in his mansion in Üsküdar. Mehmed
Galib Bey’s mansion upon Uzunçayır became a place where musical entertainment was
performed. His close friend and publisher, Ebüzziya Tevfik Bey, enriched the mansion
with his accounts on press and culture. Leyla Saz Hanım, one of the prominent female
poets of the period, also participated in the musical performance. In this study, the cultural
and musical gatherings held in Mehmed Galib Bey’s mansion in Üsküdar Uzunçayır were
examined. The study aims to reveal the contributions of these gatherings to the cultural
and musical life of Üsküdar. Also, the biography of Mehmed Galib Bey, the cultural
environment in which he was involved, the history of the mansion upon Uzunçayır and
the biographies of the guests are treated. The primary source of the study is the serials
published in the early Republican period by Reşid Halid Gönç, one of the mansion’s
residents. The biographies of the mansion’s residents and guests are revealed through
secondary sources.

Anahtar Kelimeler

Mehmed Galib, Ebüzziya Tevfik, Üsküdar, history of music

Uzunçayır Üstündeki Köşk: Bir Kültür ve Musikî Meclisi Olarak Mehmed Galib Bey’in Evi

Öz

Mehmed Galib Bey, Sultan II. Abdülhamid dönemi idarecilerindendir. Jön Türk
Devrimi’nden sonra görevden alınınca Üsküdar’daki köşkünde ikamet etmeye başlamıştır.
Mehmed Galib Bey’in Uzunçayır üstündeki köşkü, 1908 yılından itibaren musikî
fasıllarının icra edildiği bir meclise dönüşmüştür. Yakın dostu ve yayıncısı Ebüzziya
Tevfik Bey’in matbuat ve kültür âlemine dair sohbetleriyle zenginleşen meclislere
dönemin kadın şair ve musikîşinaslarından Leyla Saz Hanım da iştirak etmiştir. Bu
çalışmada, Mehmed Galib Bey’in Üsküdar Uzunçayır’daki köşkünde gerçekleşen kültür
ve musikî meclisleri incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Mehmed Galib Bey’in köşkündeki
saz ve söz âlemlerinin Üsküdar’ın kültür ve musikî hayatına yaptığı katkıyı ortaya
koymaktır. Çalışmada Mehmed Galib Bey’in biyografisi, dâhil olduğu kültür ve musikî
çevresi, Uzunçayır üstündeki köşkün tarihçesi ve köşkün misafirlerinin biyografilerine
yer verilmiştir. Çalışmanın birincil kaynağını köşkün sakinlerinden Reşid Halid Gönç’ün erken Cumhuriyet döneminde yayınlanan tefrikaları oluşturmaktadır. Köşkün sakinleri ve
müdavimlerinin biyografileri ikincil kaynaklarla ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Mehmed Galib, Ebüzziya Tevfik, Üsküdar, musikî tarihi

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA) Dâhiliye Nezareti Sicill-i Ahval Defterleri (DH.SAİDd) Nu. 19/105; 45/154. TRT Müzik Dairesi Defterleri (TRT.MD.d) Nu. 393/13