Öz
Bulunduğu toplumun kültürünü taşıması bakımından önemli bir şiir geleneği olan
divan şiirinin şairleri yetiştikleri kültürden beslenmiş ve şiirlerinde bu kültüre yer
vermişlerdir. Bu bakımdan onların eserlerinde sanatkârane üsluplarının arasına gizlenmiş
topluma ait kültürel unsurları, halk inanç ve inanışlarını görmek mümkündür. Şiirlerde
görülen bu halk inanç ve inanışlarından biri de doğaüstü varlıklara dairdir. Doğaüstü varlık
toplumda genelde bilinmeyenle ilişkilendirilir. Bu bakımdan şairlerin şiirlerine konu olan
bu varlıklar, bilinmeyene karşı merak olarak da düşünülebilir. Bu çalışmada doğaüstü
varlıklarla ilgili halk inanç ve inanışlarının divan şiirine nasıl yansıdığını incelemek için
14. ve 19. yüzyıllar arasında yaşayan şairler seçilmiş ve onların şiirlerinden hareketle
bu inanç ve inanışların divan şiirine nasıl yansıdığı hakkında tespitte bulunulmuştur.
Şairler seçilirken herhangi bir yüzyıla ya da isme bağlı kalınmadan çalışılmış olmasının
sebebi divan şiirine bütüncül bir bakışla bakma arzusudur. Aynı yüzyılın ya da bir ismin
şiirlerini incelemek yerine çeşitli yüzyıllarda yaşamış şairlerin şiirlerini incelemek;
doğaüstü varlıklarla ilgili halk inanç ve inanışlarının divan şiirine ne ölçüde yansıdığını
görmek bakımından önemlidir. Çalışma neticesinde doğaüstü varlıklarla ilgili halk inanç
ve inanışlarının bütün yüzyıllarda şairleri etkilediği, şairlerin şiirlerinde bu varlıklara yer verdiği görülmüştür. Burada önemli olan nokta, şairlerin bu varlıkları halk kültüründeki
inançlara paralel olarak işlemiş olmalarıdır. Bu bağlamda divan şiirinin her dönemde halk
inanç ve inanışlarından beslendiği söylenebilir. Halk inanışları konusunun halk biliminin
araştırma dairesi içinde yer aldığı göz önünde bulundurulduğunda divan şiirinin halk
kültüründen uzak olmadığı görülecektir. Bununla birlikte divan şiirinin halk kültüründen
beslenmiş olması onun sosyal yaşamdan kopuk olmadığının da bir göstergesidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak, Coşkun, Bağdatlı Rûhî Dîvânı Karşılaştırmalı Metin, cilt 1-2, Bursa, Uludağ Üniversitesi Yayınları, 2001.
- _________, Muhibbî Dîvânı, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
- Akkaya, Hüseyin, “Süleyman”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt 38, 2010.
Öz
The poets of divan poetry, which is an important poetry tradition in terms of conveying
the culture of the society in which it is located, were nourished by the culture in which
they were raised and included this culture in their poems. In this respect, it is possible
to see the cultural elements of the society, folk beliefs and beliefs hidden among their
artistic styles in their works. One of these folk beliefs and beliefs seen in poems is about
supernatural beings. Supernatural beings are generally associated with the unknown in
society. In this respect, these beings, which are the subject of poets’ poems, can also be
considered as curiosity towards the unknown. This study, examines how folk beliefs and
beliefs about supernatural beings are reflected in divan poetry through selecting poets
living in the 14th and 19th centuries and determining how these beliefs and beliefs were
reflected in divan poetry. The reason why the poets were selected without adhering to
any particular century or name is due to the desire to look at divan poetry from a holistic
perspective. Instead of examining the poems of the same century or a name, examining
the poems of poets who lived in various centuries; It is important to see to what extent
folk beliefs and beliefs about supernatural beings are reflected in divan poetry. As a result
of the study, it was seen that folk beliefs and beliefs about supernatural beings influenced
poets in all centuries, and poets included these beings in their poems. The important point
here is that poets processed these entities in parallel with the beliefs in folk culture. In this
context, it can be said that divan poetry was nourished by folk beliefs and beliefs in every
period. Considering that the subject of folk beliefs is within the research circle of folklore,
it will be seen that divan poetry is not far from folk culture. However, the fact that divan
poetry is nourished by folk culture is also an indication that it is not disconnected from
social life.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak, Coşkun, Bağdatlı Rûhî Dîvânı Karşılaştırmalı Metin, cilt 1-2, Bursa, Uludağ Üniversitesi Yayınları, 2001.
- _________, Muhibbî Dîvânı, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
- Akkaya, Hüseyin, “Süleyman”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, cilt 38, 2010.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar (Diğer) |
| Bölüm | Araştırmalar ve İncelemeler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Ağustos 2024 |
| Kabul Tarihi | 25 Kasım 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Sayı: 24 |
