TÜRKLERDE BİR İSKÂN SİYASETİ OLARAK DERBEND TEŞKİLATI

Yıl 2008, Cilt: 6 Sayı: 2, 47 - 53, 30.03.2008

Ercan Ersoy

Öz

Derbendler,
Osmanlılar zamanında Türk kültürünün vücuda getirdiği önemli sosyal ve iktisadi
teşekküllerdir. Ticaret yolları ve geçitler üzerine kurulan derbendler
sayesinde, seyahat eden yolcuların emniyeti sağlanmak-la birlikte, yol boyunca
onların her türlü ihtiyaçları da karşılanmıştır. Aynı zamanda derbendlerin
kurulma-sıyla hem iç iskân meselesi çözüme kavuşturulmuş, hem de bölgenin
güvenliği temin edilerek, ıssız yerlerin iktisadi ve sosyal açıdan canlandırılması
sağlanmıştır. Derbend teşkilatı, temelinde insana hizmet amacını taşıyan kültürümüzün
köklü birikiminin, zenginliğinin ve yaratıcılığının bir eseri olarak ortaya
çıkmıştır. Makalede Derbend teşkilatı tarihsel sosyoloji açısından ele
alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Derbent Teşkilatı, Türklerde İskân, Kültür, Müessese

Kaynakça

• 1. Akdağ, Mustafa; 1950 “Osmanlı İmparatorlu-ğu’nun Kuruluş ve İnkişaf Devrinde Türkiye’ nin İktisadi Vaziyeti”, Belleten, C.XIV,S.55, T.T.K. Yayınları, Temmuz
• 2. Beydilli, Kemal, 1999 “Kuruluştan Küçük Kay-narcaya”,Osmanlı Devleti Tarihi, C.I, Zaman Yay., İstanbul
• 3. İnalcık, Halil, 1951 “Osmanlı İmparatorluğu’ nun Kuruluş ve İnkişaf Devrinde Türkiye’nin İktisadi Vaziyeti Üzerinde Bir Tetkik Münase-betiyle” , Belleten, C.XV, S.60, Ekim
• 4. Akdağ, Mustafa, 1995 Celali İsyanları, Cem Yayınları, İstanbul
• 5. Cin, Halil- Akgündüz, Ahmet, 1990 Türk İslam Hukuk Tarihi, C.I, Timaş Yayınları, İstanbul
• 6. Cin, Halil, 1985 Osmanlı Toprak Düzeni ve Bu Düzenin Bozulması, Boğaziçi Yay, İstanbul
• 7. Devellioğlu, Ferit, 1996 Osmanlıca Türkçe, Ansiklopedik Lügat, 13.B., Haz. A.S. GÜNEY, Aydın Kitabevi, Ankara
• 8. Eröz, Mehmet, 1991 Yörükler, Türk Dünyası Araştırma Vakfı Yay., İstanbul
• 9. Halaçoğlu, Yusuf, 1991 XVIII. Yüzyılda Os-manlı İmparatorluğu’nun İskan Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi, Türk Tarih Kurumu Yay., Ankara
• 10. Kafesoğlu, İbrahim, 1991 Türk Milli Kültürü, BoğaziçiYay., İstanbul
• 11. Karamursal, Ziya, 1989 Osmanlı Mali Tarihi Hakkında Tetkikler, T.T.K. Yay., Ankara
• 12. Köprülü, Fuad, 1986 Osmanlı İmparatorluğu’ nun Kuruluşu, Ötüken Yay., İstanbul
• 13. Orhonlu, Cengiz, 1990 Osmanlı İmparatorlu-ğunda Derbend Teşkilatı, Eren Yayıncılık, İs-tanbul
• 14. Orhonlu, Cengiz, 1987 Osmanlı İmparatorlu-ğu’nda Aşiretlerin İskânı, Eren Yayıncılık, İstanbul
• 15. Öğel, Bahaeddin ve Diğerleri, 1992 Türk Milli Bütünlüğü İçerisinde Doğu Anadolu, Boğaziçi Yay., Ankara
• 16. Şeker, Mehmet, 1991 Fetihlerle Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması, Diyanet Yay., Ankara
• 17. Tabakoğlu, Ahmet 1994, Türk İktisat Tarihi, Dergah Yayınları, İstanbul
• 18. Türkdoğan, Orhan; 1996Türk Tarihinin Sosyo-lojisi, Turan Yay., İstanbul