CHLORPYRİFOS ETHYL (İNSEKTİSİT)’İN Capoeta trutta (HECKEL, 1843) ÜZERİNDEKİ GENOTOKSİK ETKİSİNİN ERİTROSİT MİKRONUKLEUS TESTİ İLE BELİRLENMESİ

Yıl 2008, Cilt: 6 Sayı: 2, 70 - 74, 30.03.2008

ÖMER Yılayaz

Öz

Bu
çalışmada organofosforlu  insektisitlerden
biri olan chlorpyrifos ethyl’in  Capoeta trutta üzerindeki genotoksik
etkisinin belirlenmesi için eritrosit mikronukleus testi kullanılmıştır.
Çalışmada 96 saat süreyle 125, 150, 175, 200 ve 225 ppm’lik dozlarda chlorpyrifos
ethyl’e maruz bırakılan 24 adet C. trutta
bireyinin eritrositlerinde mikronukleus oluşum frekansları hesaplanmıştır. Sonuçta
en yüksek mikronukleus frekansı %2.19 ile 225 ppm’lik doza maruz bırakılan C. trutta bireylerinde tespit edilmiş ve
doz artışına bağlı olarak mikronukleuslu eritrosit sayısında artma olduğu
gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mikronukleus, Genotoksik Etki, Chlorpyrifos ethyl, Capoeta trutta

Kaynakça

• 1. Al-Sabti, K., Metcalfe, C.D. 1995. Fish Micro-nuclei for Assesing Genotoxicity in Water. Mutat. Res.,343 pp. 121-135..
• 2. Al-Sabti, K. 1994. Micronuclei Induced By Selenium, Mercury, Methyl Mercury and Their Mixtures in Binucleated Blocked Fish Erythrocyte Cells. Mutat. Res.320 pp. 157-163.
• 3. Al-Sabti, K. 1992. Monitoring The Genotoxicity of Radiocontaminants in Swedish Lakes By Fish Micronuclei. Cytobios 70, pp 101-106.
• 4. Al-Sabti, K. 1991. Handbook of Genotoxic Effects and Fish Chromosomes. Josef Stephan İnstitute Press. Ljubjina Slovenia pp.230.
• 5. Bahari, I.B.,Noor, F.M., Daud, M.N. 1994. Micronucleated Erythrocytes as an Assay to Assess Actions By Physisal Genotoxic Agents in Clarias gariepinus. Mutat. Res. 313 pp. 1-5.
• 6. Burgeot, T., His, E., Galgani F. 1995. The Micronucleus Assay in Crassostera gigas for The Detection of Seawater Genotoxicity. Mutat. Res. 342 pp, 125-140.
• 7. Elazığ Tarım İl Müdürlüğü. 2004. 2004 Yılı Programına Göre Yönetimli Çiftçi Pestisit Mü-cadele İhtiyaç Listesi.
• 8. Heddle,E., et all.. 1983. The Induction of Micro-nuclei as a measure of Genotoxicity. Mutat. Res.,123pp. 61-118.
• 9. Karacan, A.R. 2007. Çevre Ekonomisi ve Politi-kası. Ege Üni.. Yayınları. No. 6,İzmir.
• 10. Kocabatmaz,M., Ekingen,G. 1984. Değişik Tür Balıklarda Kan Örneği Alınması ve Hematolojik Metodların Standardizasyonu. Doğa Bil. Der., Seri D1, 8(2), 149-159.
• 11. Majone, F.,et all.. 1990. Induction of Micro-nuclei by Mitomycin C and Colchicine in the Marine Mussel Mytilus galloprovincialis. Mutat. Res. 244 pp,147-151.
• 12. Minisi, S., Ciccotti, E., Rizzoni, M. 1996. Micronucleus Test in Erythrocytes of Barbus plebejus (Teleostei, Pisces) From Two Natural Environments: A Bioassay For The in–Situ Dedection of Mutagenesis in Freshwater. Mutat. Res. 367pp. 245-251.
• 13. Poongothai, K., Shayin, S., Usharani, V. 1996. Induction of Micronuclei in Fish By Polluted Water and Heavy Metals. Cytobios 86 pp. 17-22.
• 14. Sanchez-Galan, S.,et all.. 1998. Micronuclei and Flactuating Assymetry in Brown Trout (Salmo trutta): Complementary Methods to Biomonitor Freshwater Ecosystems. Mutat. Res. 412 pp, 219-225.
• 15. Sergene, S., Çavaş, T.,Karahan, A.,Portakal, E. 1999. Methamidophos’un Clarias lazera (Vale-ciennes,1840) Üzerindeki Genotoksik Etkileri-nin Eritrosit Mikronukleus Testi İle Belirlen-mesi. G.Ü. Eğt. Fak. Der.,Cilt 19, Sayı 1, 27-34.
• 16. Stegeman, J.J., Lech, J.J. 1991. Cytochrome P-450 Monooxygenase Systems in Aquatic Speci-es. Carcinogen Metabolism and Biomarkers For Carcinogen and Pollutant Exposure. Environ. Healt Persp.,90 ,101-109.
• 17. Tardriff, R.G. 1988. Methods to Assess Adverce Effects of Pesticides on Non–Target Orga-nism.Scobe 49.IPCS joint Symposia 16 SGOMSEC. John Wiley and His Sons LTD.England 270 p.
• 18. Toros,S., Maden,S. 1991. Tarımsal savaşın Yöntem ve İlaçları. A.Ü. Ziraat Fakültesi Ya-yınları, No: 1222, Ders Kitabı No:352, Ankara.
• 19. Tuncer, E. 1987. Tarımsal İlaçların Çevre Kirli-liği Üzerine Etkileri ve Alınması Gereken Ön-lemler. T.C. Tarım Bakanlığı Zir. Müc. ve Kar. Gen. Müd. Basılmamış Seminer Notları, Sivas, 5s.
• 20. Yılayaz, Ö. 2006. Parathion methyl (insektisit) ’ in Capoeta trutta (Heckel,1843) Üzerindeki Genotoksik Etkisinin Eritrosit Mikronukleus Testi ile Belirlenmesi. Doğu Anadolu Böl.Araş. Der. Cilt 4 (2), 1-5,
• 21. Yılayaz, Ö. 2000. Keban Baraj Gölü’nde Yaşayan Capoeta trutta (Heckel,1843), Barbus rajanorum mystaseus (Heckel,1843) ve Barbus esocinus (Heckel,1843) Balıklarının Kan Hücre-lerinin Mevsimlere Bağlı Olarak Sitolojik ve Fizyolojik Yönden İncelenmesi. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• 22. Yıldız, K.,Sipahioğlu, Ş., Yılmaz, M. 2005. Çevre Bilimi. Gündüz Eğitim ve yayıncılık. Ankara.