CHLORPYRİFOS ETHYL (PESTİSİT;İNSEKTİSİT)’İN Barbus rajanorum mystaseus (HECKEL,1843) ÜZERİNDEKİ GENOTOKSİK ETKİLERİNİN ERİTROSİT MİKRONUKLEUS TESTİ İLE BELİRLENMESİ

Yıl 2008, Cilt: 7 Sayı: 1, 113 - 117, 30.11.2008

Ömer Yılayaz

Öz

Bu
çalışmada organofosforlu  insektisitlerden
biri olan chlorpyrifos ethyl’in  Barbus rajanorum mystaseus üzerindeki
genotoksik etkilerinin belirlenmesine çalışılmıştır. Bunun için eritrosit
mikronukleus testi kullanıl-mıştır. Çalışmada 96 saat süreyle 125, 150, 175,
200 ve 225 ppm’lik dozlarda chlorpyrifos ethyl’e maruz bı-rakılan 24 adet Barbus rajanorum mystaseus bireyinin
kanındaki eritrositlerde mikronukleus oluşum frekans-ları hesaplanmıştır.
Sonuçta en yüksek mikronukleus frekansı 225 ppm’lik doza maruz bırakılan B. Rajano-rum mystaseus bireylerinde
tespit edilmiş ve doz artışına bağlı olarak mikronukleuslu eritrosit sayısında
artma olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mikronukleus Testi, Genotoksik Etki, Chlorpyrifos Ethyl, Barbus rajanorum mystaseus

Kaynakça

• 1. Al-Sabti, K., Metcalfe, C.D. 1995. Fish Micro-nuclei for Assesing Genotoxicity in Water. Mutat. Res.,343 pp. 121-135..
• 2. Al-Sabti, K. 1994. Micronuclei Induced By Se-lenium, Mercury, Methyl Mercury and Their Mixtures in Binucleated Blocked Fish Erythrocyte Cells. Mutat. Res.320 pp. 157-163.
• 3. Al-Sabti, K. 1992. Monitoring The Genotoxicity of Radiocontaminants in Swedish Lakes By Fish Micronuclei. Cytobios 70, pp 101-106.
• 4. Al-Sabti, K. 1991. Handbook of Genotoxic Ef-fects and Fish Chromosomes. Josef Stephan İnstitute Press. Ljubjina Slovenia pp.230.
• 5. Bahari, I.B.,Noor, F.M., Daud, M.N. 1994. Mic-ronucleated Erythrocytes as an Assay to Assess Actions By Physisal Genotoxic Agents in Clarias gariepinus. Mutat. Res. 313 pp. 1-5.
• 6. Burgeot, T., His, E., Galgani F. 1995. The Mic-ronucleus Assay in Crassostera gigas for The Detection of Seawater Genotoxicity. Mutat. Res. 342 pp, 125-140.
• 7. Elazığ Tarım İl Müdürlüğü. 2004. 2004 Yılı Programına Göre Yönetimli Çiftçi Pestisit Mü-cadele İhtiyaç Listesi.
• 8. Heddle,E., et all.. 1983. The Induction of Micro-nuclei as a measure of Genotoxicity. Mutat. Res.,123pp. 61-118.
• 9. Karacan, A.R. 2007. Çevre Ekonomisi ve Politi-kası. Ege Üni. Yayınları. No. 6,İzmir.
• 10. Kocabatmaz,M., Ekingen,G. 1984. Değişik Tür Balıklarda Kan Örneği Alınması ve Hematolojik Metodların Standardizasyonu. Doğa Bil. Der., Seri D1, 8(2), 149-159.
• 11. Majone, F.,et all.. 1990. Induction of Micronuc-lei by Mitomycin C and Colchicine in the Ma-rine Mussel Mytilus galloprovincialis. Mutat. Res. 244 pp,147-151.
• 12. Minisi, S., Ciccotti, E., Rizzoni, M. 1996. Mic-ronucleus Test in Erythrocytes of Barbus plebejus (Teleostei, Pisces) From Two Natural Environments: A Bioassay For The in–Situ De-dection of Mutagenesis in Freshwater. Mutat. Res. 367pp. 245-251.
• 13. Poongothai, K., Shayin, S., Usharani, V. 1996. Induction of Micronuclei in Fish By Polluted Water and Heavy Metals. Cytobios 86 pp. 17-22.
• 14. Sanchez-Galan, S.,et all.. 1998. Micronuclei and Flactuating Assymetry in Brown Trout (Salmo trutta): Complementary Methods to Biomonitor Freshwater Ecosystems. Mutat. Res. 412 pp, 219-225.
• 15. Sergene, S., Çavaş, T.,Karahan, A.,Portakal, E. 1999. Methamidophos’un Clarias lazera (Vale-ciennes,1840) Üzerindeki Genotoksik Etkileri-nin Eritrosit Mikronukleus Testi İle Belirlen-mesi. G.Ü. Eğt. Fak. Der.,Cilt 19, Sayı 1, 27-34.
• 16. Stegeman, J.J., Lech, J.J. 1991. Cytochrome P-450 Monooxygenase Systems in Aquatic Speci-es. Carcinogen Metabolism and Biomarkers For Carcinogen and Pollutant Exposure. Environ. Healt Persp.,90 ,101-109.
• 17. Tardriff, R.G. 1988. Methods to Assess Adverce Effects of Pesticides on Non–Target Orga-nism.Scobe 49.IPCS joint Symposia 16 SGOMSEC. John Wiley and His Sons LTD. England 270 p.
• 18. Toros,S., Maden,S. 1991. Tarımsal savaşın Yöntem ve İlaçları. A.Ü. Ziraat Fakültesi Ya-yınları, No: 1222, Ders Kitabı No:352, Ankara.
• 19. Tuncer, E. 1987. Tarımsal İlaçların Çevre Kir-liliği Üzerine Etkileri ve Alınması Gereken Ön-lemler. T.C. Tarım Bakanlığı Zir. Müc. ve Kar. Gen. Müd. Basılmamış Seminer Notları, Sivas, 5s.
• 20. Yılayaz, Ö. 2005. Parathion methyl (insektisit) ’in Barbus rajanorum mystaceus (Heckel,1843) Üzerindeki Genotoksik Etkisinin Eritrosit Mik-ronukleus Testi ile Belirlenmesi. Doğu Anadolu Böl. Araştırmaları Der. Cilt 4, sayı 1, 72-76.
• 21. Yılayaz, Ö., Bitmiş, K. 2002. Keban Baraj Gö-lünde Yaşayan Barbus rajanorum mystaceus (Heckel,1843)’da Kan Parametrelerinin İncelen-mesi. G.Ü. Gazi Eğt. Fak. Dergisi,Cilt 22,sayı 2,11-21, Ankara.
• 22. Yıldız, K., Sipahioğlu, Ş., Yılmaz, M.2005. Çevre Bilimi. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık. Ankara.