Keban Baraj Gölü’nde Yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’da Otolit Biyometrisi-Balık Boyu İlişkisi

Yıl 2017, Cilt: 29 Sayı: 2, 33 - 38, 01.10.2017

Yüksel Doğan Dursun Şen

Öz

Bu
çalışmada, Kasım 2011-Aralık 2012 tarihleri arasında Elazığ Keban Baraj
Gölü’nden yakalanan Capoeta trutta (Heckel, 1843) populasyonuna ait 48
adet dişi ve 58 adet erkek bireyin otolit biyometrisi ile balık boyu arasındaki
ilişki incelendi. Balık örneklerinin total boyları ± 1 mm hassasiyetli ölçme
tahtasında ölçüldükten sonra eşey tespiti yapıldı. Her bir balığın sağ ve sol
otolitleri çıkarıldı ve temizlendi. Otolitlerin ağırlıkları 0,0001 g
hassasiyette tartıldı. Otolit uzunluğu ve genişlikleri görüntüleme sistemi ile
tespit edildi. Otolitlerin kalınlığı 0,01 mm hassasiyetli kompas ile ölçüldü.
Sağ ve sol otolitlerin büyüklükleri (uzunluk, genişlik, ağırlık ve
kalınlıkları) bakımından fark önemsiz (p>0,05) olduğu için sağ otolitler
kullanıldı. Balıkların yaşları belirlendi. Erkek, dişi ve genel populasyonda ortalama
otolit uzunluğu (mm) değerleri sırasıyla 3,06; 3,08 ve 3,07; ortalama otolit
genişliği (mm) değerleri 2,24; 2,31 ve 2,27; ortalama otolit ağırlığı (mg) değerleri
6,94; 7,53 ve 7,20; ortalama otolit kalınlığı (mm) değerleri 1,12; 1,14 ve 1,13
olarak tespit edildi. Korelasyon analizi sonuçlarına göre erkek, dişi ve genel
populasyonda sırasıyla; otolit uzunluğu-total boy (r=0,33, r=0,46 ve r=0,38),
otolit genişliği-total boy (r=0,45, r=0,54 ve r=0,49), otolit ağırlığı-total
boy (r=0,51, r=0,72 ve r=0,65) ve otolit kalınlığı-total boy ( r=0,48, r=0,55
ve r=0,50) arasında pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki tespit edildi.

Anahtar Kelimeler

Capoeta trutta, Keban Baraj Gölü, Otolit biyometrisi, Balık boyu

Kaynakça

• 1. URL1, (2012). http://fishbase.org/summary/54717
• 2. Geldiay, R. ve Balık, S. (2007). Türkiye Tatlısu Balıkları (Ders Kitabı). V. Baskı. Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-İzmir. 644 s.
• 3. Echeverria, T.W. (1987). Relationship of otolith length to total length in rockfishes from Northern and Central California. Fishery Bulletin, 85(2): 383-387.
• 4. Samsun, N. ve Samsun, S. (2006). Kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının otolit yapısı, yaş ve balık uzunluğu-otolit uzunluğu ilişkilerinin belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(2): 181- 187.
• 5. Şevik, R. (1993). Aşağı Fırat sularında yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın büyüme durumu ve üreme özellikleri üzerine araştırmalar. Doğu Anadolu Bölgesi I. Su Ürünleri Sempozyumu, (23-25 Haziran 1993), Erzurum, 172-200.
• 6. Yapalak, S. ve Yüksel, M. (1998). Atatürk Baraj Gölü (Fırat)’nde yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın büyüme özellikleri üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Bölgesi II. Su Ürünleri Sempozyumu, (10-12 Haziran 1998), Erzurum, 535-548.
• 7. Düşükcan, M. ve Çalta, M. (2012). Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın Keban, Karakaya ve Atatürk Baraj Gölleri’ndeki populasyonlarının üreme dönemlerinin karşılaştırılması. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 24(2): 57-61.
• 8. Oymak, S.A., Musa, D. ve Ünlü, E. (2008). Atatürk Baraj Gölü’nde yaşayan karabalıkların Capoeta trutta (Heckel, 1843) üreme biyolojisi ve gonadlarındaki histolojik değişimler, Türkiye. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(2): 1-11.
• 9. Kalkan, E. (2008). Karakaya Baraj Gölü’nde yaşayan Capoeta trutta (Heckel,1843)’nın büyüme ve üreme özellikleri. Turkish Journal of Zoology, 32:1-10.
• 10. Dağlı, M. ve Erdemli, A.Ü. (2011). Capoeta umbla (Heckel, 1843) ve Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın bazı meristik ve morfometrik özelliklerinin karşılaştırılması. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi FABA 2011 Sempozyum Özel Sayısı, 2(5): 46-56.
• 11. Polat, N. (1986). Keban Baraj Gölü’ndeki bazı balıklarda yaş belirleme yöntemleri ile uzunluk-ağırlık ilişkileri. Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 69 s.
• 12. Öztürk, S., Emiroğlu, S., Girgin, A. ve Şen, D. (1997). Karakaya Baraj Gölü'nde yaşayan Capoeta trutta (Heckel, 1843)’nın yaş tayininde en iyi okunan kemiksi yapıların belirlenmesi. IX. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, (17-19 Eylül 1997), Eğirdir-Isparta, 1: 193-199.
• 13. Eroğlu, M. and Şen, D. (2017). Reproduction cycle and monthly alteration of serum testosterone, estradiol and cholesterol in Capoeta trutta (Heckel, 1843). Journal of Scientific and Engineering Research, 4(4): 99-105.
• 14. Şen, D., Aydın, R. and Çalta, M. (2001). Relationships between fish length and otolith length in the population of Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843) inhabiting Hazar Lake, Elazığ, Turkey. Arch. Pol. Fish., 9(2): 267-272.
• 15. Şahin, T. ve Güneş, E. (1998). Relationship between otolith and total lengths of flounder (Pleuronectes flesus luscus Palas, 1811) collected in Eastern Black Sea Coast of Turkey. Turkish J. Marine Sciences, 4: 117-123.
• 16. Bostancı, D. ve Polat, N. (2007). Dil balığı, Solea lascaris (Risso, 1810)’te otolit yapısı, otolit boyutları-balık boyu ilişkileri ve yaş tayini. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 19(3): 265-272.
• 17. Bostancı, D. ve Polat, N. (2008). Benekli pisi, Lepidorhombus boscii (Risso, 1810)’nin otolit yapısı, otolit boyutları balık boyu ilişkileri ve yaş tayini. Journal of FisheriesSciences. 2(3): 375-381.
• 18. Bostancı, D. (2009). Sarıkuyruk istavrit, Trachurus mediterraneus (Steindachner, 1868)’un otolit özellikleri ve bazı populasyon parametreleri. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 21(1): 53-60.
• 19. Bostancı, D., Yılmaz, S., Yılmaz, M., Kandemir Ş. ve Polat, N. (2009 a). Eğirdir Gölü’nden sudak (Sander Lucioperca L., 1758)’ın otolit boyutları-balık boyu ilişkileri ve bazı populasyon parametreleri. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 21(1): 9-17
• 20. Bostancı, D., Yılmaz, S. ve Polat N. (2009 b). Otolit biyometrisinin aynı balıkta ve farklı eşeyde değişimine bir örnek: Uranoscopus scaber L., 1758. XV. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu, (1-4 Temmuz 2009), Rize, 1-13.
• 21. Bostancı, D., İlhan D. U. ve Akalın S. (2012 a). Küçük pisi balığı, Arnoglossus laterna (Walbaum, 1792)’nın otolit özellikleri. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 6: 1-10.
• 22. Bostancı, D., Yılmaz S., Polat N. ve Kontaş S. (2012 b). İskorpit Scorpaena porcus L. 1758’un otolit biyometri özellikleri. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 6: 59-68.
• 23. Bütün, S. (2013). Keban Baraj Gölü’nde yaşayan Alburnus mossulensis Heckel, 1843’de otolit Biyometrisi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 43s.
• 24. Can, M.F. (2000). İskenderun Körfezi’ndeki kırmızı mercan (Pagellus eryhtrinus L., 1758) balığında otolit-balık ilişkileri. IV. Su Ürünleri Sempozyumu, (28-30 Haziran 2000), Erzurum, 31-38.
• 25. Ceyhan, T. ve Akyol, O. (2006). Marmara Denizi lüfer (Pomatomus saltatrix L., 1766) balıklarının yaş dağılımı ve çatal boy-otolit boyu arasındaki ilişki, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(1/3): 369-372.
• 26. Eroğlu, M. and Şen, D. (2009). Otolith size-total length relationship in spiny eel, Mastacembelus mastacembelus (Banks & Solander, 1794) inhabiting in Karakaya Dam Lake (Malatya, Turkey), Journal of FisheriesSciences, 3(4):342-351.
• 27. Düşükcan, M., Çalta, M. ve Eroğlu, M. (2015). Keban Baraj Gölü’nde yaşayan Barbus grypus Heckel, 1843’de otolit biyometrisi-balık boyu ilişkisi. Yunus Araştırma Bülteni. 15(3): 21-30.
• 28. Dörtbudak, M.Y. ve Özmen, G. (2015). İkizce Çayı’ndaki (Şırnak) siraz balığının [Capoeta umbla (Heckel, 1843)] otolit biyometrisi-balık boyu arasındaki ilişki. Yunus Araştırma Bülteni, 15(1): 67-72.
• 29. Sayın, B. ve Çalta, M. (2017). Keban Baraj Gölü’nde yaşayan aynalı sazan (Cyprinus carpio Linnaeus, 1758)’nın otolit biyometrisi. Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 29(1): 27-32.
• 30. Çalta, M. ve Canpolat, Ö. (2002). Hazar Gölü’nde yakalanan Capoeta capoeta umbla (Heckel, 1843)’da bazı ağır metal miktarlarının tespiti. F.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14 (1): 225-230.
• 31. Fowler, J. and Cohen, L. (1992). Practical Statisitcs for Field Biology, John Wiley and Sons, New York. 45.