Evaluation of Streets and Boulevards in terms of Urban Life Quality within the Scope of Çankırı City Open and Green Areas

Yıl 2023, Cilt: 35 Sayı: 2, 39 - 53, 30.09.2023

Awo Fourreh Adaweh Betül Tülek

Öz

Quality of life is a concept that expresses the degree of satisfaction people get from their living conditions and the environment. It is a concept that expresses the objective and subjective evaluation criteria in the axis of society, economy and environment in the interaction of urban life quality and environment. In terms of urbanization, industrialization has provided technological development and new social organizations and better living conditions, but these developments have also led to the deterioration of the natural and cultural environment. These areas, as public spaces, also positively affect the social, psychological and physiological state of individuals. Within the scope of this study, some parameters were determined and evaluated in order to determine the quality of urban life in accordance with the physical structures of streets and boulevards as open and green spaces in Çankırı city center. 21 streets and boulevards located in the central district of Çankırı province were transferred to maps with ArcMap 10.3 software, and their suitability in terms of parameters, indicators and criteria of urban environmental quality was examined and solution proposals were developed.

Anahtar Kelimeler

Urban landscape, open and green areas, quality of life, quality of indicator, Çankırı.

Çankırı Kenti Açık ve Yeşil Alanları Kapsamında Cadde, Sokak ve Bulvarlarının Kentsel Yaşam Kalitesi Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Yaşam kalitesi, toplumların bulundukları yaşam koşullarından duydukları memnuniyetin derecesidir. Kentsel yaşam kalitesi ve çevre etkileşiminde toplum, ekonomi ve çevre ekseninde yer alan nesnel ve öznel değerlendirme kriterlerini ifade eden bir kavramdır. Kentleşme ile meydana gelen sanayileşme yeni teknolojiler ile toplumlara daha iyi yaşam koşulu sağlasa da doğal çevrede ve kültürel yapılarda bozulmaya sebep olmuştur. Açık ve yeşil alanların yeterli olduğu kentlerde bireylerin yaşam kalitesinin, üretkenliğinin ve verimliliğinin de yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Bu alanlar, kamuya açık alanlar olarak da bireylerin sosyal, psikolojik ve fizyolojik durumunu da pozitif yönde etkilemektedir. Bu çalışmada, Çankırı kent merkezinde bulunan açık ve yeşil alanlar kapsamında cadde, sokak ve bulvarların fiziksel yapılarına uygun olarak kentsel yaşam kalitesinin saptanabilmesi için bazı parametreler belirlenmiş, bu parametrelerin değerlendirmesi yapılmıştır. Çankırı ili merkez ilçesinde yer alan 21 adet cadde, sokak ve bulvar kentsel çevre kalitesi parametre, gösterge ve kriterleri açısından incelenmiş, cadde, sokak ve bulvarların konumsal verileri ArcMap 10.3 yazılımı ile haritalara aktarılarak, kentsel çevre kalitesi parametre ve kriterlere uygunlukları değerlendirilmiş, çözüm önerileri geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel peyzaj, açık ve yeşil alanlar, yaşam kalitesi, kalite göstergesi, Çankırı

Kaynakça

• URL-1: http://www.on5yirmi5.com/dosya/turkiyenin-illeri/18-cankiri-hakkinda-genel, 2020.
• URL-2: https://www.bilgiler.gen.tr/cankiri-1.html, 2022.
• Baker, D. A., Palmer, R. J. Examining the effects of perceptions of community and recreation participation on quality of life. Social Indicators Research 2006; 75(3), 395–418.
• Çankırı Belediyesi. Kent rehberi/kültür, http://www.cankiri.bel.tr/sayfa-13/kultur.php, 2019.
• Çankırı Haberci 18. Konu Çankırı olunca çalışmalar göz kamaştırmaya devam ediyor, https://www.haberci18.com/takdir/22918/ 2021.
• Çankırı il çevre durum raporu. T.C. Çankırı Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, 279 s. Çankırı, 2010.
• Diener, E., Suh, E. Measuring Quality of Life: Economic, Social, and Subjective Indicators. Social Indicators Research 1997; 40 (1-2), 189-216.
• Dissart, J. C., Deler, S. C. Quality of Life in the Planning Literature, Journal of Planning Literature 2000; 15 (1), 135-161.
• Evans, D.R. Enhancing quality of life in the population at large. Social Indicators Research 1994; 33(1), 47-88.
• Gökmen, B. Çankırı ili coğrafyası. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, 396 s, Ankara, 2007.
• Gülersoy, Z.N., Özsoy, A., Tezer, Z., Yiğiter, R.G., Günay, Z. Mevcut kentsel dokuda çevresel kalitenin iyileştirilmesi, Stratejik Kalite Planlaması Modeli, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2012.
• Koçan, N., İbiş, Ş.S. Çankırı ili kentsel açık yeşil alanlarının belirlenmesi ve geliştirilmesi üzerine bir araştırma - Bartın Üniversitesi, Mühendislik, Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi 2020; 10 (2): 154-163.
• Marans, R.W. Quality of Urban Life Studies: An Overview and Implications for Environment-Behaviour Research. Procedia-Social and Behavioral Sciences 2012; 35, 9–22.
• Moller, V. Monitoring quality of life in cities: the Durban case. Development Southern Africa 2001; 18 (2), 217–238
• Öztürk, B. Kentsel açık ve yeşil alan sistemi oluşturulması: Kayseri kent bütünü örneği. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, 193s, Ankara, 2004.
• Ozyavuz, M., Karakaya Aytin, B. Açık ve yeşil alanların kentsel yaşam kalitesine etkisi: Tekirdağ-Süleymanpaşa örneği 4. Uluslararası Kentsel ve Çevresel Sorunlar ve Politikalar Kongresi 2016; 20-22 Ekim, İstanbul.
• Pekin Timur, U. Planting children’s playgrounds: Çankırı city case. Journal of Food, Agriculture and Environment 10 2012; (3&4) : 977-981.
• Pacione, M. Urban environmental quality and human wellbeing—A social geographical perspective. Landscape and Urban Planning 2003; 65(1), 19–30.
• Rapley, M. Quality of Life Research: A Critical Introduction, Londra: SAGE 2003.
• Seik, F. T. Subjective assessment of urban quality of life in Singapore (1997–1998). Habitat International 2000; 24(1), 31–49.
• Shookner, M. Quality of Life in Ontario. Araştırma Raporu 1997; Ontario: Ontario Social Development Council & Social Planning Network of Ontario.
• Şenlier, N.; Yıldız, R., Aktaş, E. D. A Perception Survey for the Evaluation of Urban Quality of Life in Kocaeli and Comparing the Life Satisfaction with the European Cities. Social Indicators Research 2009; 94 (2), 213–226.
• Tuna, F. Çankırı’nın coğrafi özelliklerinin şehirsel gelişim potansiyeli yönünden değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi 2010; 21: 219-239.
• Tülek, B., Özdemir, A. Kentsel peyzajlarda endüstri miraslarının önemi: Çankırı tarihi tren garı örneği, İnonu University Journal of Art and Design 2019; ISSN: 309-9876.
• Türkoğlu, H., Bölen, F., Baran, P. K., Terzi, F. Measuring quality of urban life in Istanbul. In R. W. Marans & R. J. Stimson (Eds.), Investigating quality of urban life: Theory, methods, and empirical research series 2011; Vol. 44, pp. 209–232. New York: Springer.
• Van Kamp, I., Leidelmeijer, K., Marsman, G., & Hollander, A. Urban environmental quality and human well-being. Towards a conceptual framework and demarcation of concepts; a literature study. Landscape and Urban Planning 2003; 65, 5–18.
• Veenhoven, R. The four qualities of life ordering concepts and measures of the good life. Journal of Happiness Studies 2000; 1, 1–39.
• Wikipedia:https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ank%C4%B1r%C4%B1%27n%C4%B1n_il%C3%A7eleri, 2022.
• Wish, N.B. Are We Really Measuring the Quality of Life? Well-being Has Subjective Dimensions, As Well As Objective Ones. American Journal of Economics and Sociology 1986; 45 (1), 93–99.
• Salihoğlu,T., Türkoğlu, H. Residential Environment and Quality of Urban Life. Megaron. 2019; 14(Özel Sayı): 203-217
• Marans, R.W. ve Rodgers, W.L. Toward an Understanding of Community Satisfaction, Metropolitan America in Contemporary Perspective 1975; A. Hawley ve V. Rock (Ed.), New York: Halsted Press.
• Lee, T. ve Marans, R.W. Objective and Subjective Indicators: Scale Dişcordance on Interrelationships, Social Indicators Research Series 1980; 6, pp.47-64.
• Connerly W. ve Marans, R.W. Neighborhood Quality: A Description and Analysis of Indicators, Handbook on Housing and the Built Environment 1988; E. Hutteman ve W. van Vliet (Ed.), Westwood, CA: Greenwood Press.
• Yakın İnan, Ö., Özdemir Sönmez, P. D. N. Kentsel Yaşam Kalitesi Ölçüm Yöntemlerinin Geliştirilmesi . Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi 2019; 2 (3), 184-198.
• Öztürk, N. vd. Erişilebilir Şehir Yönetmeliği (Taslak) Proje. Dünya Engelliler Vakfı 2011; İSTANBUL.