Öz
Jeosit; jeolojik koruma, jeoçeşitlilik, jeopark ve jeolojik miras olgularının temeli ve yapı taşıdır. Jeositler, ulusal
ve uluslararası düzeyde önemli doğal olay ve süreçlerin temsilcileri olan belli bir jeolojik özelliğin kolayca
anlaşılmasını sağlayan, ender, bilimsel özellik sunan ve belirgin bir tanımlaması yapılabilecek ölçekteki kayaç
topluluğu, stratigrafik istif, fosil, mineral, yapı, karakteristik yer şekli vb. oluşuklardır.
Çalışmaya konu olan jeosit, Elazığ’ın 56 km doğusunda, Kovancılar İlçesi yakınında yer almaktadır. Çalışma alanı
yakın çevresinde; Geç Kretase yaşlı Elazığ Magmatitleri, Orta Eosen-Oligosen yaşlı Kırkgeçit Formasyonu, Geç
Miyosen-Erken Pliyosen yaşlı Çaybağı Formasyonu ve Pliyo-Kuvaterner yaşlı Palu Formasyonu
yüzeylenmektedir.
Kovancılar Jeositi: Nummulites’li seviyeler, Neotetis’in güney kolunun çökeli olan Orta Eosen-Oligosen yaşlı
Kırkgeçit Formasyonu içerisinde yer almaktadır. Formasyon; Elazığ çevresinde yaklaşık D-B doğrultusunda
uzanan yüzeylemelere sahiptir. Yapılan çalışmalarda, inceleme alanında geniş yayılım gösteren Kırkgeçit
Formasyonuna ait çökeller içerisinde iki adet bentik foraminifer zonu saptanmış olup bunlar: Orta Eosen’i
(Bartoniyen) karakterize eden Nummulites perforatus ve Geç Eosen’i (Priaboniyen) karakterize eden Nummulites
fabianii zonlarıdır. Aynı jeosit alanında fosil özelliklerinin yanı sıra D-B doğrultulu kıvrım eksenine sahip
Kovancılar Antiklinali de önemli bir jeolojik güzellik olarak yer almaktadır. İri bentik foraminiferler olan
Nummulites’li seviyeler bu antiklinalin güney kanadında bulunur.
İnsanın atalarından kalma mirası alma ve kullanma hakkı bilinmektedir. Yerkürenin de evriminin anlaşılmasına
yardım eden tipik lokalitelerin korunması ve onların da gelecek kuşaklara miras olarak aktarılması gerekir. Bu
çalışmada, Paleojen peryodunun önemli temsilcileri olan Nummulites fosil seviyelerini içeren Kovancılar jeositi
tanıtılmakta ve korunması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Öz
Geosit is the basis and integral part of geologic protection, geo-diversity, geo-park and geologic heritage. Geosits
are representative samples of the important natural formations at national and international levels, such as rock
units, stratigraphic sequence, fossil, mineral, geologic structure and characteristic landform formations which must
have suitable size in scale and exceptional geologic character.
The geosit examined in this study is located 56 km east of Elazığ, near to Kovancılar county. Just around the geosit
area, Upper Cretaceous Elazığ Magmatics, Middle Eocene-Oligocene Kırkgeçit Formation, Upper MioceneLower
Pliocene Çaybağı Formation and Plio-Quarternery Palu Formation crop out.
The levels containing Nummulites of Kovancılar geosit take place in the Middle Eocene-Oligocene Kırkgeçit
Formation that is a product of south branch of Neotethys. The formation has outcrops around Elazığ in east-west
direction. In the works carried out, two benthic foraminifera zones which Nummulites perforatus zone
characterizing Middle Eocene (Bartonian) and Nummulites fabianii zone characterizing Late Eocene (Priabonian)
have been determined in the Kırkgeçit Formation deposits. In the same geosit area, also the Kovancılar anticlinal
which east – west trending fold is another prominent geo-structure as geosite. The levels containing Nummulites
as larger benthic foraminifers are located in the south limb of this fold. Just as people have a right to get and use the heritage from their ancestors, the earth also has the same right to
include geosits that are the products of its own geologic past and to conserve these as a heritage. Geological
heritage very important in understanding the evolution of the earth and for this reason must be leave to next
generation. In this study the Kovancılar geosit which has Nummulitic levels representing Paleogene period has
been introduced and suggested to be conserved.
Anahtar Kelimeler
The levels containing Nummulites Geosit Kovancılar Elazığ/ Turkey
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA34GE77VM |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Mart 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Mart 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 29 Sayı: 1 |