Sokaktan Tarama Yöntemiyle Binaların Bölgesel Deprem Risk Dağılımının Belirlenmesi: Erzurum – Yenişehir Örneği

Yıl 2018, Cilt: 30 Sayı: 1, 219 - 231, 01.03.2018

Dilek Okuyucu Gökçe Kaan Savaş Burak Gedik M. Fatih Şuşarlıoğlu Tarık Kara

Öz

Anadolu
coğrafyası dünyanın sismik olarak en aktif bölgelerinden birisidir. Sıklıkla
yıkıcı nitelikteki depremlerin yaşanıyor olması mevcut yapı stoğunun teknik
olarak incelenmesini ve kentsel dönüşümü zorunlu kılmıştır. Yapılar için
bölgesel sismik risk dağılımlarının tespiti kentsel dönüşüm çalışmalarına
önemli bir altlık oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında
tanımlanan riskli yapıların tespitine ilişkin esaslar çerçevesinde Erzurum ili
Palandöken ilçesinde sınırları belirlenen alanda bulunan betonarme yapılar
incelenmiştir. Uygulama, Erzurum Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü
öğrencileri tarafından lisans bitirme tezi çalışması kapsamında yapılmıştır. Sunulmuş
olan sonuçların proje destekçisi Palandöken Belediyesi tarafından kentsel
dönüşüm faaliyetlerinde bölgesel önceliklendirmelerin belirlenmesi amacıyla
kullanılması öngörülmektedir. Çalışma bölgesinde bulunan toplam 1194 adet
betonarme yapı incelenmiş, yapıların 18 adedi 8 ve daha çok sayıda katlı olduğu
için risk değerlendirmesi aşamasında yönetmelik gereği kapsam dışı
bırakılmıştır. 6306 sayılı kanunun uygulama yönetmeliğinde yer alan birinci
aşama değerlendirme yöntemi bina performans puanlarının hesap esaslarını
belirlerken, puana göre yapı riskinin belirlenmesi işini çalışmayı yapan
kişilere bırakmıştır. Bu durumda, bina performans puanlarının istatistiki
olarak incelenmesi sonucunda yapılar 5 ayrı risk grubuna dağıtılmıştır. Değerlendirilen
1177 adet betonarme yapının %7.2’ sinin yüksek riskli, %62.4’ ünün orta
derecede riskli, %7.3’ ünün düşük riskli, %22’ sinin güvenli ve %0.7’ sinin çok
güvenli olduğu sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

sokaktan tarama yöntemi, deprem riski, kentsel dönüşüm, Erzurum, Palandöken

Kaynakça

• 1. ABYYHY:Afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik.(1998). Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı. Ankara. 2. DBYYHY:Deprem bölgelerinde yapılacak yapılar hakkında yönetmelik.(2007). Mülga Bayındırlık ve İskan Bakanlığı. Ankara. 3. 4708 Sayılı yapı denetimi hakkında kanun. (2001). 13/07/2001 tarih ve 24461 sayılı Resmî Gazete. Ankara. 4. Ekonomik Göstergeler-2012. (2012). Türkiye İstatistik Kurumu.TÜİK Matbaası. ISBN 978-975-195632-3. Ankara. 5. FEMA 154 - ATC-21: Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards: a handbook. (1988). Applied Technology Council. Federal Emergency Management Agency. Washington DC. 6. FEMA 155-ATC-21-1:Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards:supporting documentation. (1988). Applied Technology Council. Federal Emergency Management Agency. Washington DC. 7. FEMA-154, FEMA 155: Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards: a handbook. (2002). Second Edition. Applied Technology Council. Federal Emergency Management Agency. Washington DC. 8. FEMA P-154: Rapid visual screening of buildings for potential seismic hazards: a handbook. (2015). Third Edition. Applied Technology Council. Federal Emergency Management Agency. Washington DC. 9. Temür R.(2006). Hızlı durum tespit (DURTES) yöntemi ve bilgisayar programının geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi.İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 108s. 10.Sucuoğlu, H. (2007). Kentsel yapı stoklarında deprem risklerinin sokaktan tarama yöntemi ile belirlenmesi. Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, İstanbul. 11. Sucuoğlu H, Yazgan U and Yakut A. (2007). A screening procedure for seismic risk assessment in urban building stocks. Earthquake Spectra. 23. 441-458. 12. 6306 Sayılı afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun. (2012). 15/12/2012 tarih ve 28498 sayılı Resmî Gazete. Ankara. 13. Tozlu, Z., Anıl, Ö., ve Şahmaran, M. (2015). 6306 sayılı kentsel dönüşüm yasası kapsamında yer alan hızlı değerlendirme tekniğinin geniş kapsamlı saha uygulaması: Niğde örneği. 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı. İzmir. 14. Google Earth. (2017). 15 Mart 2017 tarihli erişim. Erzurum. 15.1:250.000 Ölçekli Türkiye diri fay haritası serisi Erzurum (NJ 37-4) paftası. (2014). Seri No: 48. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü. Ankara. 16.Microsoft Excel - Office 2017. (2017). Erzurum Teknik Üniversitesi. Erzurum. 17. Isı yalıtımı yönetmeliği.(2008). 9/12/2008 tarih ve 27019 sayılı Resmi Gazete. Ankara.