Investigation By Confocal Raman Spectroscopy of Mafic Volcanic Rocks in the Vicinity of North of Asker Mountain (Elazığ)

Yıl 2024, Cilt: 36 Sayı: 1, 73 - 84, 28.03.2024

Mutlu Ercan Çelik , Melek Ural

https://doi.org/10.35234/fumbd.1301256

Öz

Mafic volcanic rocks belonging to the Yüksekova Complex, which outcrops in the southwest of Asker Mountain (Elazığ), were examined with Confocal Raman Spectroscopy. While mafic volcanic rocks are almost petrographically homogeneous in the compared areas, they partially vary in terms of textural and alteration types. In extrusive rocks dominated by plagioclase + pyroxene ± olivine; porphyritic, amygdaloidal and microlithic textures can be observed. While a characteristic composition or textural feature cannot be distinguished in a certain location, alteration features may seem dominant in some locations depending on their type. Alterations such as opacification, silicification, spilitization, argillization, chloritization, carbonation and serpentinization are normally observed. In this study, mafic volcanic rocks are generally defined as spilitic basalt, amygdaloidal basalt, pyroxene basalt and rarely dolerite. As a result of Confocal Raman Spectroscopy analyzes performed on pyroxene, plagioclase and some opaque minerals found in basaltic composition volcanic rock samples outcropping in the study area; augite, diopside, albite, labradorite, magnetite; Secondarily, epidote and hematite minerals were detected.

Anahtar Kelimeler

Asker Mountain, Yüksekova Complex, Confocal Raman Spectroscopy

Proje Numarası

MF.20.07

Asker Dağı (Elazığ) Güneybatısında Yer Alan Mafik Volkanik Kayaçların Konfokal Raman Spektroskopisi ile İncelenmesi

Öz

Asker Dağı (Elazığ) güneybatısında yüzeyleme veren Yüksekova Karmaşığı’na ait mafik volkanik kayaçlar Konfokal Raman Spektroskopisi ile incelenmiştir. Mafik volkanik kayaçlar, karşılaştırılan alanlarda petrografik açıdan hemen hemen homojenlik gösterirken, kısmen dokusal ve alterasyon türleri bakımından çeşitlilik gösterirler. Plajiyoklas + piroksen ± olivin’in egemen olduğu ekstrüzif kayalarda; porfirik, amigdaloidal, mikrolitik dokular gözlenebilmektedir. Belli bir lokasyonda karakteristik bir bileşim ya da dokusal özellik ayırtlanamazken, alterasyon özellikleri türüne göre bazı lokasyonlarda baskın gözükebilmektedir. Opaklaşma, silisleşme, spilitleşme, killeşme, kloritleşme, karbonatlaşma ve serpantinleşme türünde alterasyonlar olağan şekilde gözlenmektedirler. Bu çalışmada mafik volkanik kayalar genel olarak spilitik bazalt, amigdaloidal bazalt, piroksen bazalt nadiren ise dolerit olarak tanımlanmışlardır. Çalışma bölgesinde yüzeyleme veren bazaltik bileşimli volkanik kayaç örneklerinde bulunan piroksen, plajiyoklas ve bazı opak mineraller üzerinde gerçekleştirilen Konfokal Raman Spektroskopisi analizleri neticesinde birincil olarak; ojit, diyopsit, albit, labradorit, manyetit; ikincil olarak ise epidot ve hematit’ mineralleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Asker Dağı, Yüksekova Karmaşığı, Konfokal Raman Spektroskopisi

Destekleyen Kurum

Fırat üniversitesi

Proje Numarası

MF.20.07

Teşekkür

Proje desteğinden ötürü FÜBAP birimine teşekkür ederiz

Kaynakça

• Göncüoğlu MC. Introduction to the geology of Turkey: Geodynamic evolution of the pre-Alpine and Alpine terranes. MTA Monography Series 2010; 5: 1-66.
• Perinçek D. Palu–Karabegan–Elazığ–Sivrice–Malatya alanının jeolojisi ve petrol imkanları, TPAO. Rapor no: 1361, Ankara, 1979a.
• Perinçek D. The geology of Hazro-Karudag-Çüngüs-Maden-Ergani-Hazar-Elazıg- Malatya area. Guide Book TJK Yayını, 33s, Ankara, 1979b.
• Naz H. Elazığ-Palu dolayının jeolojisi. TPAO rapor, 1360s; 1979.
• Herece E, Akay E, Küçümen Ö, Sarıaslan M. Elazığ-Sivrice-Palu dolayının jeolojisi, M.T.A. Raporu, No: 9634s, 1992.
• Bingöl AF. Elazığ–Pertek–Kovancılar arası volkanik kayaçların petrografik ve petrolojik incelenmesi: F.Ü. Fen Fak. Dergisi, 1982; 1, 9–21.
• Bingöl AF. Geology of Elazığ area in the Eastern Taurus region: In Tekeli, O. And Göncüoğlu, M.C., eds., “ Geology of the Taurus Belt” int. Symp., Proceedings, 1984; 209–216.
• Bingöl AF. Petrographical and petrological features of intrusive rocks of Yüksekova Complex in the Elazığ region (Eastern Taurus–Turkey). Journal of Firat University 1988; 3(2), 1-17.
• Türkmen İ. Stratigraphy and sedimentology of the Çaybağı Formation (Upper Miocene–Pliocene) to the east of Elazığ. Geological Bulletin of Turkey 1991; 34(1): 45–53.
• Çetindağ B. Elazığ, Palu-Kovancılar dolayının hidrojeoloji incelenmesi: Yüksek lisans tezi (yayınlanmamış), F.Ü. Fen Bil. Enst., Elazığ, 1985.
• Turan M, Bingöl AF. Kovancılar-Baskil (Elazığ) arası bölgenin tektonostratigrafik özellikleri., Ed. Yetiş, C., Ahmet Acar Jeoloji Sempozyumu; 1991; Çukurova Üniv., Adana, 193-204.
• Çelik H. Kovancılar (Elazığ) yakın kuzey ve batısındaki alanın jeolojik özellikleri, Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 1994.
• Çelik H. The effects of linear coarse-grained slope channel bodies on the orientations of fold developments: a case study from the Middle Eocene-Lower Oligocene Kırkgeçit Formation, Elazığ, eastern Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences 2013; 22(2): 320-338.
• Kürüm S, Taşkın AH. Elazığ Yakın Kuzeyindeki Magmatitlerin Petrografik ve Jeokimyasal Özellikleri. Geosound 2000; 36 (1): 53-64.
• Kürüm S, Altunbey M. Şavak-Ayazpınar (Pertek/Tunceli) köyleri arasındaki magmatik kayaçların petrografik ve jeokimyasal özellikleri. Geosound 2001; 85-108.
• Akkoca DB. Çaybağı (Elazığ) killerinin mineralojisi, jeokimyası ve ekonomik değerlendirme olanakları, Doktora tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ, 2001.
• Dönmez C. Soğanlı-Uyandık (Elazığ) arasında yüzeyleyen Elazığ Magmatitleri’nin jeolojisi, petrografisi ve jeokimyası, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana., 2006.
• Ural M. Elazığ ve Malatya çevresindeki Yüksekova Karmaşığı bazik volkanitlerinin petrokimyası, petrolojisi ve yaşı, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Elazığ, 2012.
• Ural M, Arslan M, Göncüoğlu MC, Tekin UK, Kürüm S. Late Cretaceous arc and back-arc formation within the Southern Neotethys: whole-rock, trace element and Sr-Nd-Pb isotopic data from basaltic rocks of the Yüksekova Complex (Malatya-Elazığ, SE Turkey), Ofioliti 2015; 40(1).
• Akkoca DB, Yildirim I, Ertürk MA. First data on the geochemistry of fluvial deposits of Çaybağı and Palu formations (Eastern Elazığ, Turkey). Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 2018; 24(3): 527-537.
• Beyarslan M, Bingöl AF. Zircon U-Pb age and geochemical constraints on the origin and tectonic implications of late cretaceous intra-oceanic arc magmatics in the Southeast Anatolian Orogenic Belt (SE-Turkey). Journal of African Earth Sciences 2018; 147, 477-497.
• Sar A, Ertürk MA, Rizeli ME. Genesis of Late Cretaceous intra-oceanic arc intrusions in the Pertek area of Tunceli Province, eastern Turkey, and implications for the geodynamic evolution of the southern Neo-Tethys: Results of zircon U–Pb geochronology and geochemical and Sr–Nd isotopic analyses. Lithos 2019; 350, 105263.
• Ural M, Kaya-Sarı M. Paleogeographic and Age Findings on Planktonic Foraminiferal Assemblages of Yüksekova Complex in the Northeast of Elazığ (Eastern Turkey), The World Multidisciplinary Earth Sciences Symposium (WMESS, 9-13 September), Proceedings, Prague, Czech Republic, 2019.
• Ural M, Sayit K, Koralay OE, Goncuoglu MC. Geochemistry and Zircon U‐Pb Dates of Felsic‐Intermediate Members of the Late Cretaceous Yüksekova Arc Basin: Constraints on the Evolution of the Bitlis–Zagros Branch of Neotethys (Elazığ, E Turkey), Acta Geologica Sinica‐English Edition 2021; 95(4): 1199-1216.
• Ural M, Aktaş MA. Yüksekova Yay Karmaşığında yastık lavların oluşumu ve kökenine dair yeni kantitatif bulgular, Elazığ (Doğu Türkiye). Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 2023; 38(1): 535-546.
• Kayğılı S, Aksoy E. Kovancılar (Elazığ-Türkiye) jeositi: Nummulites’li seviyeler ve antiklinal. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 2017; 29 (1): 295-301.
• Kayğılı S. Reassessment of the age and depositional environment of the Kırkgeçit Formation based on larger benthic foraminifera, NW Elazığ, Eastern Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences 2021; 30, 580-600.
• Kayğılı S. Kırkgeçit Formasyonu’nun Bartoniyen-Priyaboniyen iri bentik foraminifer topluluğu ve ortamsal yorumu, Elazığ, Türkiye. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi 2022; 34 (1): 313-339.
• Kerey E, Türkmen İ. Palu Formasyonu'nun (Pliyosen-Kuvaterner) Sedimantolojik Özellikleri (Elazığ Doğusu), Türkiye Jeoloji Bülteni 1991; 34: 21-26
• Koç-Taşgın C, Türkmen İ. Analysis of soft sediment deformation structures in Neogene fluvio-lacustrine deposits of Çaybağı formation, Eastern Turkey. Sedimentary Geology 2009; 218: 16–30.
• Ural M, Göncüoğlu MC, Arslan M, Tekin UK, Kürüm S. Petrological and paleontological evidence for generation of the Arc Back Arc system within the closing Southern Branch of Neotethys during Late Cretaceous. Proceedings XX Congress of the Carpathian-Balkan Geological Association, 24 - 26 Eylül 2014.
• Ural M, Sayit K, Tekin UK. Whole-Rock And Nd-Pb Isotope Geochemistry And Radiolarian Ages Of The Volcanics From the Yüksekova Complex (Maden Area, Elazığ, E Turkey): Implications for a Late Cretaceous (Santonian-Campanian) Back-Arc Basin In The Southern Neotethys. Ofioliti 2022; 47(1).
• Türkmen İ. Palu–Çaybağı (Elazığ doğusu) yöresinin sedimantolojik incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, F.Ü. Fen Bilimleri Enst., 1988.
• Pişkin Ö. Çelikhan doğusu lökokuvarsmonzonitleri üzerine petrokimya ve jeokronoloji verileri (Adıyaman-Türkiye), TJK. Bülteni 1978; 21: 107-111.
• Yazgan E. A Geotraverse between the Arabian platform and the Munzur nappes, International Symp, On the geology of the Taurus Belt, 1983, Guide book for Excursion V, 1-17, Ankara.
• Fries M, Steele A. Raman Spectroscopy and Confocal Raman Imaging in Mineralogy and Petrography. In: Dieing T., Hollricher O., Toporski J. (eds) Confocal Raman Microscopy. Springer Series in Optical Sciences, vol 158. Springer, Berlin, Heidelberg, 2010.