Reducing Urbanization Pressure on Agricultural Lands: Village Development Area and Zoning Practices in the Example of Deliktaş Village

Yıl 2024, Cilt: 36 Sayı: 2, 661 - 675, 30.09.2024

Aziz Saraçoğlu

https://doi.org/10.35234/fumbd.1443813

Öz

Village development areas define specific areas, usually located in rural areas, where planned growth and expansion is targeted. This concept is used to prevent uncontrolled construction, sustainable growth of villages and expansion of settlements in a planned manner. Village development areas, which are usually planned within the framework of strategies and zoning practices determined by local governments and planning institutions, focus on factors such as the protection of agricultural land, environmental sustainability, infrastructure development and meeting housing needs. Village development areas and zoning practices carried out on public lands aim to create planned rural settlements by reducing the construction pressure on agricultural lands. These plans encourage the organic growth of settlements in rural areas while at the same time protecting agricultural land. Village development areas and zoning applications for these areas aim to ensure the expansion of villages in accordance with population growth, economic development and various needs. In this study, the planning of the allocation of the public land, which is not suitable for agriculture, with the number 103 block 12 parcel number, located in Deliktaş village in Baskil district of Elazığ province, to the village people living in the region was made It is considered that village development area allocation will contribute significantly to the development of rural communities by providing a range of benefits such as sustainable settlement, protection of agricultural lands, fulfilment of housing needs, economic development, access to social services and protection of natural resources. More widespread adoption of the village development area practice across Turkey will significantly support the sustainable protection of agricultural land in rural areas.

Anahtar Kelimeler

Village development area, land consolidation, agricultural lands.

Tarımsal Alanlardaki Yapılaşma Baskısını Azaltmak: Deliktaş Köyü Örneğinde Köy Gelişme Alanı ve İmar Uygulamaları

Öz

Köy gelişme alanları, genellikle kırsal bölgelerde bulunan ve planlı bir büyüme ve genişleme hedeflenen belirli alanları tanımlar. Bu kavram, kontrolsüz yapılaşmanın önlenmesi, köylerin sürdürülebilir büyümesi ve yerleşim alanlarının planlı bir düzen içinde genişlemesi amacıyla kullanılır. Genellikle yerel yönetim ve planlama kurumları tarafından belirlenen stratejiler ve imar uygulamaları çerçevesinde planlanan köy gelişme alanları, tarım arazilerinin korunması, çevresel sürdürülebilirlik, altyapı geliştirmesi ve konut ihtiyaçlarının karşılanması gibi faktörlere odaklanır. Hazine arazilerinde gerçekleştirilen köy gelişme alanı ve imar uygulamaları, tarım arazilerindeki yapılaşma baskısını azaltarak planlı kırsal yerleşim birimlerinin oluşturulmasını hedefler. Bu planlamalar, kırsal bölgelerdeki yerleşim alanlarının organik bir büyümesini teşvik ederken aynı zamanda tarım arazilerini koruma amacını taşır. Köy gelişme alanları ve bu alanlara yönelik imar uygulamaları, köylerin nüfus artışına, ekonomik gelişmeye ve çeşitli ihtiyaçlara uygun bir şekilde genişlemesini sağlamayı amaçlar. Bu çalışmada, Elazığ ili Baskil ilçesi Deliktaş köyünde yer alan 103 ada 12 parsel numarasına sahip tarıma elverişli olmayan hazine arazisinin bölgede yaşayan köy halkına tahsisi planlaması yapılmıştır. Köy gelişme alanı tahsisi uygulaması ile tahsis sonrasında, köy halkına sürdürülebilir yerleşim, tarım arazilerini koruma, konut ihtiyacının karşılanması, ekonomik gelişim, toplumsal hizmetlere erişim ve doğal kaynakların korunması gibi bir dizi fayda sunarak kırsal toplulukların kalkınmasına önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir. Köy gelişme alanı uygulamasının Türkiye genelinde daha yaygın bir şekilde benimsenmesi, kırsal bölgelerdeki tarım arazilerinin sürdürülebilir bir biçimde korunmasına önemli ölçüde destek olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Köy gelişme alanı, arazi toplulaştırma, tarım toprakları.

Kaynakça

• Yomralioglu T, McLaughlin J. Cadastre: Geo-Information Innovations in Land Administration Cham. Springer Int Pub, 2017.
• Yılmaz Ö. Tarım alanlarının amaç dışı kullanımı ve Afyon örneği. Afyon Kocatepe Üniv Sos Bil Derg 2001; 3 (1), 151-164.
• Akci̇ A, Demi̇rel MK, Becu HŞ. Tarım Arazilerindeki Yapılaşma Baskısının Azaltılmasında Köy Gelişme Alanı ve İmar Uygulamaları: İç Anadolu Bölgesi Örneği. Nevşehir Bil ve Tek Derg 2016; vol. 5, pp. 372–384.
• Özdemir N. Türkiye’de Tarım Bölgelerine Göre Toprak Korumaya Yönelik Sorunlar Ve Öneriler. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg 2011; vol. 26, no 3.
• Bockheim JG. Preparation Of Action Plan For Protection Of Land In Albania. Working Papers 1997; Art no. 12793.
• Çolak HE, Memişoğlu T. Trabzon İlinde Tarımsal Arazi Kullanımındaki Zamansal Değişimin CBS ile Belirlenmesi. Afyon Kocatepe Üniv Fen Ve Müh Bil Derg 2018; vol. 18, no 3.
• Brabec E, Smith C. Agricultural land fragmentation: the spatial effects of three land protection strategies in the eastern United States. Landscape and Urban Planning 2002; vol. 58, no 2, pp. 255–268.
• Sınır ötesi tarım’. https://www.trthaber.com/haber/dunya/sinir-otesi-tarim-140-ulke-farkli-ulkelerden-toprak-kiraladi-645357.html (Erişim Tarihi: 20.04.2024)
• Pezi̇koğlu F. Sürdürülebilir Tarım ve Kırsal Kalkınma Kavramı İçinde Tarım-Turizm-Kırsal Alan İlişkisi ve Sonuçları. Karamanoğlu Mehmetbey Üniv Sos Ve Eko Araş Derg 2012; vol. 2012, no 1.
• Huang B, Zhang L, Wu B. Spatiotemporal analysis of rural–urban land conversion. Int J of Geogr Inf Sci 2009; vol. 23, no 3, pp. 379–398.
• Yiğitbaşıoğlu H. Türkiye’de Tarım Topraklarının Kullanımında Yapılan Başlıca Yanlışlıklar ve Bunlara Bir Örnek: Eskişehir. DTCF Derg 2000; vol. 40, no 3–4.
• Oztas T, Özbek AK. Tarım arazilerinin amaç dışı kullanımı; Erzurum örneği. Ekoloji 2004; vol. 13, no 52.
• Li E, Endter-Wada J, Li S. Dynamics of Utah’s agricultural landscapes in response to urbanization: A comparison between irrigated and non-irrigated agricultural lands. App Geogr 2019; vol. 105, pp. 58–72.
• Wang L, Lyons J, Kanehi P, Bannerman R, Emmons E. Watershed Urbanization and Changes in Fish Communities in Southeastern Wisconsin Streams1. JAWRA J Am Water Resour Assoc 2000; vol. 36, no 5, pp. 1173–1189.
• Özelkan E, Sağlık A, Sümer SK, Bedir M, Kelkit A. Kentleşmenin Tarım Alanları Üzerine Etkisinin Uzaktan Algılama ile İncelenmesi: Çanakkale Örneği. ÇOMÜ Ziraat Fak Derg 2018; vol. 6, no 1.
• Erdoğan BU. İçme Suyu Havzalarında Kentleşme Baskısı: Büyükçekmece Gölü Havzası’nda Arazi Kullanım Değişiminin Zamansal Analizi. Bartın Üniv Orman Fak Derg 2022; vol. 24, no 2.
• Tunçer M. Ankara’nın Kaybolan Doğal ve Kültürel Değerleri. PEYAD 2019; vol. 2, no 2.
• Pham Thi N, Kappas M, Faust H. Impacts of Agricultural Land Acquisition for Urbanization on Agricultural Activities of Affected Households: "A Case Study in Huong Thuy Town, Thua Thien Hue Province, Vietnam. Sustainability 2021; vol. 13, no 15.
• Uzun B, Yomralıoğlu T. Doğu Karadeniz Bölgesinde Dağınık Yerleşim Sorunlarının Mülkiyet Açısından İrdelenmesi ve Kırsal Arazi Düzenleme Modeli. Doğu Karadeniz Bölgesi Kalkınma Sempozyumu 2005; pp. 13–14.
• Geray C. Türkiye’de Kırsal Yerleşme Düzeni ve Köy Kent Yaklaşımı. Ankara Üniv Sos Bil Fak Derg 1974; vol.30, no 1.
• Aydoğdu M, Tarini M, Akçar HT, Aydemir A. Harran Ovasında Coğrafi Bilgi Sistemleri Ve Uzaktan Algılama İle Tarım Arazilerinde Amaç Dışı Kullanımın Tespiti. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 2009.
• Tolunay A, Akyol A. Kalkınma Ve Kırsal Kalkınma: Temel Kavramlar Ve Tanımlar. Turkish J of Forestry 2009; vol. 7, no 2.
• Yenigul SB. New Approaches in Rural Development Policies and the Effects of These Approaches on Turkey’s Rural Development Policies. Planning, 2016.
• ‘Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’. https://www.tarimorman.gov.tr/TRGM (Erişim Tarihi: 21.04.2024)
• ‘Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu Uygulama Yönetmeliği’. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.859588.pdf (Erişim Tarihi: 22.04.2024)
• Gün S. Kırsal Alanın Planlanması ve Toprak Toplulaştırması. TEAD 2015; vol. 1, no 2.