An Analysis of Labor Force Participation, Employment, and Unemployment Rates Among the Elderly Population

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 157 - 172, 23.12.2025

Mümtaz Korkutan , Hasan Uzun

https://doi.org/10.61524/fuuiibfdergi.1724992

Öz

This study examines the labor force participation, employment and unemployment rates of the elderly population in Turkey between 2019 and 2024. Based on TurkStat data, the study reveals that the proportion of the elderly population in the total population increased from 9.1% to 10.2% and demographic aging continues. In the gender distribution of the elderly population, the proportion of women (55.5%-55.8%) is higher than men (44.2%-44.5%), which can be attributed to women's longer life expectancy.
The trend in the labor force participation rate of older people was 12.5% in 2019, fell to 10% in 2021, and rose to 12.2% in 2023. These fluctuations can be explained by the effects of the COVID-19 pandemic and changes in economic conditions. By gender, the labor force participation rate of the male older population (16.8-20.9%) is significantly higher than that of the female older population (4.6-6.1%). Employment rates show a similar trend, being higher for men (16.2%-20.2%) than for women (4.6-6%). The unemployment rate fluctuated between 2.7% and 3.1% between 2019 and 2023, being higher for men (3.1-3.9%) than for women (0.8-1.7%).
These findings reveal that the position of the elderly population in the labor market shows gender-based differences and that more inclusive approaches are needed in employment policies for the aging population. The study analyzes the position of the elderly population in the labor force and offers inclusive policy recommendations for the future.

Anahtar Kelimeler

Working Life , Employment , Unemployment , Elderly Population

YAŞLI NÜFUSUN İŞ GÜCÜNE KATILIM, İSTİHDAM VE İŞSİZLİK ORANLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de 2019-2024 yılları arasında yaşlı nüfusun iş gücüne katılım, istihdam ve işsizlik oranlarını incelemektedir. TÜİK verilerine dayanan araştırma bulgularına göre, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı %9,1’den %10,2’ye yükselmiş olup, bu durum demografik yaşlanma sürecinin devam ettiğini göstermektedir. Yaşlı nüfusun cinsiyet dağılımında kadınların oranı (%55,5-55,8) erkeklerin oranından (%44,2-44,5) daha yüksektir. Bu farklılık, kadınların ortalama yaşam süresinin erkeklere kıyasla daha uzun olmasından kaynaklanmaktadır.
Yaşlı nüfusun iş gücüne katılım oranı 2019 yılında %12,5 iken 2021’de %10’a gerilemiş, 2023 yılında ise yeniden %12,2’ye yükselmiştir. Bu dalgalanmalar, COVID-19 pandemisinin etkileri ve ekonomik koşullarda yaşanan değişimlerle ilişkilendirilebilir. Cinsiyet bazında incelendiğinde, yaşlı erkek nüfusun iş gücüne katılım oranı (%16,8-20,9) yaşlı kadınlara (%4,6-6,1) kıyasla belirgin biçimde daha yüksektir. İstihdam oranları da benzer bir eğilim göstermekte olup, erkeklerde (%16,2-20,2) kadınlara (%4,6-6) göre daha yüksektir. İşsizlik oranı ise 2019-2023 yılları arasında %2,7 ile %3,1 arasında değişmiş; erkeklerde (%3,1-3,9) kadınlara (%0,8-1,7) göre daha yüksek seyretmiştir.
Elde edilen bulgular, yaşlı nüfusun iş gücü piyasasındaki konumunun belirgin cinsiyet temelli farklılıklar gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu durum, yaşlanan nüfusa yönelik istihdam politikalarında toplumsal cinsiyet eşitliğini gözeten, kapsayıcı ve sürdürülebilir yaklaşımların geliştirilmesi gerekliliğine işaret etmektedir. Çalışma, yaşlı nüfusun iş gücündeki konumunu analiz ederek, geleceğe yönelik sosyal politika ve istihdam stratejilerine katkı sağlayacak öneriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çalışma Hayatı , İstihdam , İşsizlik , Yaşlı Nüfus

Etik Beyan

Bu çalışmada kullanılan veriler, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve diğer ulusal ile uluslararası resmi kaynaklardan temin edildiğinden, ek bir etik kurul onayına ihtiyaç duyulmamıştır.

Kaynakça

• Akgül, H. (2016). Yalnızlığı azaltma psiko-eğitim programının yaşlıların yalnızlık düzeyine etkisi (Doktora Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Avery, P., Barzilai, N., Benetos, A., Bilianou, H., Capri, M., Caruso, C., & Kolovou, G. (2014). Ageing, longevity, exceptional longevity and related genetic and non-genetics markers: Panel statement. Current Vascular Pharmacology, 12(5), 659–661.
• Baybora, D. (2010). Çalışma yaşamında yaş ayrımcılığı ve Amerika Birleşik Devletleri’nde yaş ayrımcılığı düzenlemesi üzerine. Çalışma ve Toplum, 1(24), 1–30.
• Brown, P., & Hesketh, A. (2021). The changing nature of work in the digital age: A review. Work, Employment and Society, 35(1), 3–17. https://doi.org/10.1177/0950017020971234
• Butler, R. N. (1969). Age-ism: Another form of bigotry. Gerontologist, 9(4), 243–246.
• Buz, S. (2015). Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53), 270.
• Calasanti, T. M., & Slevin, K. F. (Eds.). (2006). Age matters: Re-aligning feminist thinking. Routledge. https://www.routledge.com/Age-Matters-Re-Aligning-Feminist-Thinking/Calasanti-Slevin/p/book/9780415952248
• Castells, M. (2013). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür ağ toplumunun yükselişi (E. Kılıç, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Costa I. P., Bezerra V. P., Pontes M. L. F., Moreira M. A. S. P., Oliveira F. B., Pimenta C. J. L., Silva C. R. R., & Silva, A. O. (2018). Quality of life of the elderly people and its association with work. Rev Gaúcha Enferm. 39:e2017-0213. doi: https:// doi.org/10.1590/1983-1447.2018.2017- 0213.
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (5th ed.). Sage Publications.
• Çayır, K. (2018a). Yaşçılık/yaşa dayalı ayrımcılık. In K. Çayır & M. Ayan (Ed.), Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar (s. 164). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çayır, K. (2018b). Ders kitaplarında yaşlılık temsili. In A. Duben (Ed.), Yaşlanma ve yaşlılık: Disiplinlerarası bakış açıları. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Doğan, H., Özmen, K., Serçemeli, C., & others. (2025). Demographic and socioeconomic factors affecting relative poverty level of older adults in Türkiye. BMC Geriatrics, 25, 496. https://doi.org/10.1186/s12877-025-06176-1
• Evans, S. P., & Dettmer, A. (2022). Gendered ageism and workplace outcomes: A review. Gender, Work & Organization, 29(5), 1104–1120. https://doi.org/10.1111/gwao.12806
• Field, A. (2018). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (5th ed.). Sage Publications.
• Foster, L. (2008). Do women teachers get a fair deal? An assessment of teachers’ pensions. Social Policy and Society, 7(1), 19–21.
• Franceschi, C., Garagnani, P., Parini, P., Giuliani, C., & Santoro, A. (2020). Inflammaging: A new immune–metabolic viewpoint for age-related diseases. Nature Reviews Endocrinology, 16(10), 585–594. https://doi.org/10.1038/s41574-020-0428-0
• Ghosheh, N. Jr., Lee, S., & McCann, D. (2006). Conditions of work and employment for older workers in industrialized countries: Understanding the issues. Conditions of Work and Employment Series, No: 15. ILO.
• Ginn, J. (2003). Gender, pensions and the life course: How pensions need to adapt to changing family forms. Policy Press.
• Göregenli, M. (2018). Temel kavramlar: Önyargı, kalıpyargı ve ayrımcılık. In K. Çayır & M. Ayan (Ed.), Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• https://www.tuik.gov.tr/media/announcements/ist_yasli2024.pdf. Erişim Tarihi: 04.11.2025
• https://www.weforum.org/publications/global-risks-report-2025/World Economic Forum (2025). Global Risks Report 2025. Erişim Tarihi: 16.06.2025
• Johnson, P. (2002). Historical readings of old age and ageing. In P. Johnson & P. Thane (Ed.), Old age from antiquity to post-modernity. Routledge.
• Karakuş, B. (2018). Türkiye’de yaşlılara yönelik hizmetler: Kurumsal yaşlı bakımı ve kurumsal yaşlı bakımında illerin durumu. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Yayını. https://www.aile.gov.tr/media/9323/kitaptuerkiyede-yaslilara-yonelik-hizmetler-kurumsal-ya%C5%9Fl%C4%B1-bak%C4%B1m%C4%B1-ve-illerin-durumu2018.pdf
• Kite, M. E., & Johnson, B. T. (1988). Attitudes toward older and younger adults: A meta analysis. Psychology and Aging, 3(3), 233–244.
• López Otín, C., Blasco, M. A., Partridge, L., Serrano, M., & Kroemer, G. (2013). The hallmarks of aging. Cell, 153(6), 1194–1217. https://doi.org/10.1016/j.cell.2013.05.039
• Macnicol, J. (2010). Ageism and age discrimination: Some analytical issues. The International Longevity Centre.
• OECD (2020). Promoting an Age-Inclusive Workforce : Living, Learn and Earning Longer, Paris: OECD Publishing.
• Omay, U. (2021). Örgütlerde ayrımcılık. In M. Zencirkıran (Ed.), Örgüt sosyolojisi. Dora Yayıncılık.
• Özen Çöl, S., & Özbek, Ç. (2017). Çalışma yaşamında yaşlılık: Yaşlı çalışanlar ve insan kaynakları uygulamaları. Çalışma ve Toplum, 2(53), 547–572.
• Öztürk, A., & Korkmaz, F. (2022). Yaşlılık deneyimlerinin sosyal ve psikolojik boyutları: Nitel bir çalışma. Gerontoloji Çalışmaları Dergisi, 5(2), 45–60.
• Rowe, J. W., & Kahn, R. L. (1997). Successful aging. The Gerontologist, 37(4), 433–440. https://doi.org/10.1093/geront/37.4.433
• Sennett, R. (2012). Karakter aşınması (B. Yıldırım, Çev., 6. baskı). Ayrıntı Yayınları.
• Soysal, G. (2023). Türkiye’de toplumsal yaşlanma ve çalışma hayatı: Özellikler, sorunlar ve bir uygulama (Doktora tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi). Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Şeker, A., & Kurt, G. (2018). Bir sosyal politika alanı olarak yaşlılık ve sosyal hizmet uygulamaları. Nüfusbilim Dergisi, (40), 7–30.
• Taneva, S. K., Arnold, J., & Nicolson, R. (2016). The experience of being an older worker in an organization: A qualitative analysis. Work, Aging and Retirement, 2(4), 396.
• Taşçı, C., & Görgün-Baran, A. (2023). Yaşlanmanın Geleceği ve Yapı-Birey İlişkiselliği Çerçevesinde Yaşlılarda Yaşam Politikasının Önemi, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD), 16 (1), 34-38.
• TC Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Genel Faaliyet Raporu, 2024:62, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2025/08/2024-Yili-Genel-Faaliyet-Raporu_22082025.pdf. Erişim Tarihi: 04.11.2025
• Tekin, Ç. S., & Kara, F. (2018). Dünyada ve Türkiye’de yaşlılık. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, (3), 219–229.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2023). Türkiye nüfus projeksiyonları raporu 2023. Ankara: TÜİK. Retrieved from https://www.tuik.gov.tr/Projeksiyonlar2023.pdf Erişim Tarihi: 15.06.2025
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2025). Nüfus ve demografi. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Nufus-ve-Demografi-109. Erişim Tarihi: 16.06.2025
• Wooldridge, J. M. (2016). Introductory econometrics: A modern approach (6th ed.). Cengage Learning.
• World Health Organization (WHO). (2024). Abuse of older people. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/abuse-of-older-people. Erişim Tarihi: 16.06.2025
• World Health Organization. (2020). Decade of healthy ageing: Baseline report. https://www.who.int/publications/i/item/9789240017900. Erişim Tarihi: 16.06.2025
• Yanardağ Kocabaş, P. (2019). Feminist yaşlılık çalışmalarına bir bakış: Kocakarılığı kucaklamak. In Birikim: Yaşlılara bir yer var mı? Birikim Yayıncılık.
• Yerli, G. (2017). Yaşlılık dönemi özellikleri ve yaşlılara yönelik sosyal hizmetler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(52), 1278–1287.