YOKSULLUĞUN KÜRESELLEŞMESİ VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 31 - 66, 29.08.2017

İzzettin As

Öz

Yaşamını idame ve daha müreffeh bir yaşam standardına ulaşabilmek için ihtiyaç duyulan araçlardan yoksun olmak, önemli bir sosyal politika problemi olan yoksulluğu ortaya çıkarmaktadır. Literatürde farklı tanım ve değerlendirmeleri olan yoksulluk olgusunun önemi günümüzde daha da artmış durumdadır. Sanayileşme, otomasyona geçiş, liberal düşüncenin yaygınlaşması ve küreselleşme gibi bir takım önemli değişim ve gelişmeler, insanların ihtiyaçlarını, tüketim tercihlerini ve âdetlerini önemli ölçüde değişikliğe uğratmış, ayrıca mevcut yoksulluk sorununun da hem artmasına hem de daha da derinleşmesine sebep olmuştur. Ülkeler, bölgeler, toplumlar arasında özellikle iletişim ve etkileşimin artışı ile yoksulluk sorunu küresel bir boyuta ulaşmıştır. Bu minvalde son yıllarda literatürde sıklıkla "küresel yoksulluk" kavramının kullanıldığını görmekteyiz. Yoksulluk sorununa ilişkin politika ve tedbirler, geçmişte özellikle de refah devleti uygulamaları kapsamında önemli derecede devlet eline bırakılmış bir uğraş alanı olmuştur. Ancak bu girişimlerin yetersiz kalması ve yoksulluğun toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren bir yapıda olması, devlet yanında başka aktörlerin de varlığını gerekli kılmıştır. Bu noktada sivil toplum kuruluşları, derinleşen ve dönüşen yoksulluğa karşı sosyal sorumluluk bilincine sahip, birlikte hareket eden, devlet dışı bir oluşum olarak önemli bir sosyo-politik aktör olarak ön plana çıkmıştır. Çalışmamızda öncelikle önemli bir sosyal politika meselesi olan yoksulluk olgusunun yaşamış olduğu dönüşümün ortaya konulması; akabinde de söz konusu problemin çözümü noktasında sivil toplum kuruluşlarının rolünün ortaya konulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Küreselleşme

Kaynakça

• ARPACIOĞLU, Özge, "Dünyada ve Türkiye'de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele", Gaziantep Üniversitesi, SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 2012.
• ATAR, Yavuz, “Demokratik Sistemde Sivil Toplum Fonksiyonu ve Sivil Toplum-Devlet Düalizmi”, Yeni Türkiye, Sivil Toplum Özel Sayısı, Sayı: 18, 1997. BACAK, Bünyamin, Canan Öykü Dönmez Kara, "Küresel Yoksulluğun Önlenmesinde Sendikaların Rolü", Yönetim Bilimleri Dergisi, Sayı: 7/2, 2009, s. 83-98.
• BOLAY, S. Hayri, “Sivil Toplum ve Manası”, Yeni Türkiye, Sivil Toplum Özel Sayısı, Sayı :18, Ankara, 1997, s. 7-8.
• CHOSSUDOVSKY, Michel, “Global Poverty in the Late 20th Century”, Journal of International Affairs, Vol: 52, No: 1, Fall 1998, Çevrimiçi, 05.05.2017, http://www.globalresearch.ca/global-poverty-in-the-late-20th-century/365
• DALYAN, Figen, "İnternetin Kâr Amacı Gütmeyen Organizasyonlar İçin Taşıdığı Potansiyel ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı'nda Bir Uygulama", Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Sayı: 59-1, 2004, s. 119-139.
• DEMİRAL, Nalan ve diğerleri, "Yoksulluğun Küreselleşmesi ve Küresel Yoksulluk", IV. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi – Küresel Yoksulluk, Pozitif Matbaacılık, Ankara, 2007, s. 1-10
• ERDOĞAN, Ekrem ve Ak, MEHMET ZEKİ “Neo-Liberal Ekonomik Dönüşüm ve Sendikalar”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 2 Yıl: 2003, s. 1-14.
• ERASLAN, Levent, "Sivil Toplum Kavramının Gelişimi Bağlamında STK’ların Yoksulluğu Önleme Stratejilerinin Değerlendirilmesi: Deniz Feneri Derneği-Ankara Şubesi Örneği", Uluslararası Yoksulluk Sempozyumu Bildirileri, Deniz Feneri Yayınları, İstanbul, 2008, s. 62-90.
• GEDİKLİ, Ayfer, "Küreselleşme Sürecinde Gelişmekte Olan Ülkelerde Yoksulluk Olgusu ve Mücadele Yolları", Uluslararası Yoksullukla Mücadele Stratejileri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Cilt: 1, İstanbul, 2010, s. 333-347.
• GÜLENER, Serdar, KÖMÜRCÜOĞLU, Mustafa "Yeni Yoksullukta “Yeni” Olan Ne?", IV. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi-Küresel Yoksulluk, Pozitif Matbaacılık, Ankara, 2007, s. 21-30.
• GÜNDOĞAN, Naci, "Türkiye'de Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadele", Ankara Sanayi Odası, ASO Dosya, Ocak/Şubat 2008, s. 42-56.
• KORAY, Meryem, "Büyüyen Yoksulluk-Yoksunluk Sorunu ve Sosyal Hakların Sınırları", İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:42, 2010. s. 1-31.
• KORAY, Meryem, Sosyal Politika, 4. Bs., İmge Yayınları, İstanbul, 2012 OECD, "Glossary of Statistical Terms", Çevrimiçi, 06.05.2017, http://stats.oecd.org/glossary/detail.asp?ID=1279.
• OKUMUŞ, H. Şaduman,” Dünyada ve Türkiye'de Mikro Finansman ve Yoksulluğun Azaltılması”, İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 2010/31, İstanbul 2010.
• ÖNVER, Makbule Şiriner v.d., "Küresellesme Sürecinde Yoksulluk ve Sivil Toplum Kuruluşları", II. Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Kongresi Bildiriler Kitabı, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2005, s. 1-14.