TOKENİZM TEORİSİNİN TÜRKİYE BAĞLAMINDA İŞLERLİĞİNE YÖNELİK BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 1 - 34, 31.12.2019

Erkan Turan Demirel

Öz

Bu çalışma, Türkçe literatüre tokenizmin varlığını tespit etmeye yönelik bir ölçek kazandırma amacıyla yapılmıştır. Araştırma örneklemini, Fırat Üniversitesi'nin öğretim elemanları oluşturmaktadır.
Çalışma, "ölçülecek tutumun (özeliğin) tanımlanması, deneme ölçeğinin düzenlenmesi ve deneme uygulaması, deneme ölçeğinden elde edilen verilerin analizi" aşamaları izlenerek tamamlanmıştır. Öncelikle, hasta tatminine ilişkin literatür taramasından sonra ölçekle ilgili madde havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzu, uzman görüşüne sunulmuş ve akabinde hedef kitleden bir grupla tartışılmıştır. İlerleyen adımda ise pilot uygulama yapılmıştır. Pilot uygulamadan elde edilen ham veriler; betimleyici testler, güvenilirlik testi, "madde-toplam korelasyonu testi", alt-üst %27 fark testi", “keşfedici faktör analizi” ve "doğrulayıcı faktör analizi" ile analiz edilmiştir.
Nihai analiz sonuçları, ölçeğin üç faktörden oluştuğunu (performans baskısı, sosyal izolasyon, rol kuşatması) göstermiştir. Bu üç faktör, toplam varyansın %65,21’ini açıklamaktadır. Ölçeğin güvenilirlik katsayısı ise 0,959 olarak hesaplanmıştır. Sonuçta, ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğu kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tokenizm, Ayrımcılık, Cinsiyet ayrımcılığı

Kaynakça

• BAN, R. and RAO, V. (2008). Tokenism or Agency? The Impact of Women's Reservations on Village Democracies in South India. Economic Development and Cultural Change. 56, 501 - 530.
• BRİGGS, E., JARAMİLLO, F. and WEEKS, W.A. (2011). Perceived Barriers to Career Advancement and Organizational Commitment in Sales. Journal of Business Research. 65, 937–943.
• BROUGHTON, A. and MİLLER, L. (2009). Women in Senior Management: Is The Glass Ceiling Still Intact? “İş Güç” Industrial Relations and Human Resources Journal. 11(5), 9 – 23.
• BUDIG, MJ. (2002). Male Advantage and the Gender Composition of Jobs: Who Rides the Glass Escalator? Social Problems. 49(2), 258-277.
• DAS, P. (2014). Women’s Participation in Community-Level Water Governance in Urban India: The Gap Between Motivation and Ability. World Development. 64, 206–218.
• DATTA, S. and BHARDWAJ, G. (2015a). Tokenism at Workplace: Numbers and beyond. International Journal of Current Engineering and Technology. 5(1), 199-205.
• DATTA, S. and BHARDWAJ, G. (2015b). Exploring The Impact of Gender, Proportional Numerical Strength at Workplace and Gender Typing of Jobs on The Experienced Work Alienation. Indian Journal of Health & Wellbeing. 6(5), 453–460.
• DATTA, S. and BHARDWAJ, G. (2015c). The Study of Impact of Gender Typing of Occupation on The Experienced Sex Role Conflict. Indian Journal of Community Psychology. 11(2), 259-276.