ARABULUCULUK FAALİYETİNİN TARAFLARI VE TARAFLARIN TEMSİLİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 40, 19.06.2023

Leyla Akyol Aslan , Gülten Berrak Erbahçeci

Öz

Arabuluculuk hukuk sistemi gelişmiş ülkelerde sıklıkla kullanılan alternatif bir çözüm yoludur. 6345 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda yer aldığı üzere arabuluculuk “Sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde çözüm önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemidir.” Makalemizde arabuluculuk faaliyetinin tarafları ve tarafların temsili incelenecektir. Öncelikle arabuluculuk faaliyetine katılabilecek kişiler, arabulucu, taraflar ve faaliyete dahil olabilecek üçüncü kişiler olmak üzere ele alınacaktır. Arabuluculuk müzakerelerine taraflar kendileri katılabileceği gibi lüzum olduğunda kanunî temsilcileri de katılabilir. Taraflar, sürece kendileri katılmadıklarında avukatları aracılığıyla da sürece müdahil olabilir. Tüm bu hususlara ek olarak makalemizde tarafların arabuluculuk faaliyetine katılımının bazı özel halleri olan arabuluculuk faaliyetinde taraf değişikliğinin mümkün olup olamayacağı, mirasçıların başlamış olan arabuluculuk faaliyetini sürdürüp sürdüremeyeceği, işe iade talebiyle arabulucuya başvuruda asıl ve alt işverenin arabuluculuk görüşmelerine birlikte katılması zorunluluğu hususları incelenecektir. Bazı hallerde arabuluculuk faaliyetinde bir tarafta birden çok kişi yer alabilir. Bu durum arabuluculuk arkadaşlığı olarak isimlendirilir. Dava sistemi ise, iki taraf üzerine kurulmuştur, dava sisteminde bir tarafta birden çok kişinin yer aldığı durumlar ise dava arkadaşlığı olarak adlandırılır. HMK’da düzenlenen dava arkadaşlığıyla ilgili hükümlerin kıyas yoluyla arabuluculukta da uygulanması gerekliliği hasıl olmuştur. Arabulucu, arabuluculuk arkadaşlığı hususunda tarafları aydınlatmakla yükümlüdür. En son olarak ise makalemizde, arabuluculuk faaliyetinde tarafların temsili ve tarafları temsil edebilecek kişiler ele alınacaktır ve nihayetine tüm bu hususlara dair genel bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Arabuluculuk, dava arkadaşlığı, dava sistemi, arabuluculuk arkadaşlığı, temsil

Kaynakça

• AKKAYA, T. (2014). Medeni Usul Hukukunda İradi Taraf Değişikliği (HMK m. 124). Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, C. 16, Özel Sa. s. 897-941.
• ALANGOYA, Y, YILDIRIM, K, DEREN-YILDIRIM, N. (2009). Medenî Usul Hukuku Esasları. Beta Yayıncılık, İstanbul.
• ALTINIŞIK, R. (2020). Arabuluculuk Sürecinde İdare Komisyonunun Sorunları ve Çözüm Önerileri. Arabuluculuk Yıllığı-2020, (Editörler: Begüm Kocamaz/Baybüke Kurtuluş), Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• ATALI, M, ERMENEK, İ. (2021). Medeni Usul Hukuku. Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• ATICI, C. (2021). Medeni Usul Hukukunda Dava Ehliyeti”, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• AZAKLI ARSLAN, B. (2018). Medenî Usul Hukuku Açısından Zorunlu Arabuluculuk”, Yetkin Yayınları, Ankara.
• BAHADIR, N. (2022). Hak Arama Hürriyeti Perspektifinden Arabuluculuk. Seçkin Yayınları, Ankara.
• BLOHORN BRENNEUR, B, AKUĞUR, D, SALZER J. (2021). Türkiye’de Herkes İçin Arabuluculuk. İnkılap Kitabevi, İstanbul.
• BRAUN, K. (1955). Labor Disputes and Their Settlement, The John Hopkins Press, Baltimore.
• BROWN, A. (2012). Principles and Practice, 3rd Edition, Sweet and Maxwell.
• ÇİÇEK, B. (2010). Türk Borçlar Hukukunda İradi Temsil Yetkisinin Sona Ermesi. T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• ÇİÇEK, M. (2019). İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk. Seçkin Yayıncılık.
• ÇİL, S. (2020). Arabuluculuk sürecinde Taraf Vekilliği, Adalet Yayınevi.
• DEMİR, Ş. (2013). Arabuluculuk Arkadaşlığı. ABD, Sa. 2, s. 291-314.
• DEREN YILDIRIM, N. (2008). Arabuluculuk Kurumuna İlişkin Bazı Düşünceler. İstanbul Barosu Yayınları, Arabuluculuk Yasa Tasarısı, Eleştiri ve Öneriler.
• DÜR, O. (2018). Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri, Adalet Yayınevi, Ankara.
• EKMEKÇİ, Ö, ÖZEKES, M, ATALI, M. (2018). Hukuk Uyuşmazlıklarında İhiyari ve Zorunlu Arabuluculuk. İstanbul.
• ERBAŞ, G. (2018). Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk; Hukukta Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları. Seçkin Yayınları, Ankara.
• ERDAĞ, N. (2021). Koronavirüs (Covid-19) Kapsamında Tüm Yönleriyle İş Hukuku Serisi (İş Hukukunda Arabuluculuk). Platon Hukuk Yayınları, İstanbul.
• ERDOĞAN, E, ERZURUMLU, N. (2016). Hukuk Uyuşmazlıklarında Türkiye’nin Arabuluculuk Tecrübesi ve Zorunlu Arabuluculuk Taslağı (Rapor). Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.
• ERDÖNMEZ, G. (2014). HMK. m.57/1, c Hükmü Çerçevesinde İhtiyari Dava Arkadaşlığının Mümkün Olduğu Haller. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, C. 16, Sa. s. 695-755.
• FİŞ ÜSTÜN, G. (2020). “Arabuluculuk Faaliyetlerinde İdarenin Yeri ve Yetkisi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 26, Sa. 1. s. 13,23.
• GULLIVER. (1977). On Mediators. Social Anthropology and Law, (London: Academic Press).
• GÜVEN, D. (1987). Roma Hukukunda Hak ve Dava İlişkisi. İstanbul Üni. Sosyal Bilimler Ens. Yayımlanmamış Y. Lisans Tezi, İstanbul.
• HENSSLER. (1997). Anwaltliches Berufsrecht und Mediation, İn Mediation für Juristen, Köln.
• KEKEÇ, E. (2016). Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler. Ankara.
• KOCAOĞLU, M. (1999). Türk İş Hukuku’nda Arabuluculuk Kurumu (İngiltere, Fransa, Almanya, İsveç ve özellikle A.B.D. Hukuk Sistemleriyle Karşılaştırmalı Olarak. Ankara.
• KOYUNCU, A. (2020). Sendikal Tazminatın 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu Çerçevesinde İncelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 18, Sa. 2. s. 349-360.
• KURU, B, AYDIN, B. (2021). Medenî Usul Hukuku El Kitabı Cilt I”, Yetkin Yayınları, Ankara.
• MOORE, C. (2003). The Mediation Process, Practical Strategies For Resolving Conflict, Third Edition, San Francisco.
• MOORE, C. (2006). Arabuluculuk Süreci, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• NIEMIC, R, STIENSTRA, D, RAVITZ, R. (2001). Guide to Judicial Management of Cases in ADR, Federal Judicial Center.
• OĞUZ, Ö. (2019). Türk İş Hukukunda Dava Şartı Olarak Arabuluculuk. Legal Yayıncılık, İstanbul.
• ÖZER, T. (2020). Arabuluculuk ve Felsefesi Hakkında I. Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• STEFFEK, F. (2013). Principled Regulation of Dispute Resolution: Taxonomy, Policy, Topics. Steffek/Unberath/Genn/Greger/Menkel-Meadow (Eds), Regulating Dispute Resolution ADR and Access to Justice at the Crossroad. s. 33-61.
• STULLBERG, J. (1981). The Theory and Practice of Mediation: A Reply to Professor Susskind”, reprinted in S.B. Goldberg, E.D. Green and F.E.A. Sander (eds), Dispute Resolution, Boston and Toronto: Little, Brown.
• TANRIVER, Süha. (2020). Dava Şartı Arabuluculuk Üzerine Bazı Düşünceler”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi. Sa. 147, s. 111-142.
• TANRIVER, S. (2022). Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Arabuluculuk. Ankara, Yetkin Yayınları, Ankara.
• TANRIVER, S, (2006). Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sa. 64. s. 151,177 (Arabuluculuk).
• TAŞ KORKMAZ, H. (2018). Davacı Tarafla İradî Taraf Değişikliği Yapılması ve Bu Konuya Yargıtay’ın Bakış Açısının Değerlendirilmesi”, Fasikül Hukuk Dergisi, C.10, Sa. 100. s. 117,137.
• TOPEL ÇELİKOĞLU, C. (2012). Medeni Usul Hukuku Açısından Türk Hukukunda Avukatın Bilgi ve Delil Toplama Yetkisi. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sa. 100. s. 281-316.
• TUTUMLU, M. (2022). Kuram ve Uygulama Işığında Medeni Usul Hukukunda Islah”, Seçkin Yayınları, Ankara.
• YAKICI, Ö. (2019). Bireysel İş Hukukunda Arabuluculuk. Yetkin Yayınları, Ankara.
• YAVAŞ, M. (2015). Medeni Yargılamanın Amacı Bağlamında İspat Yükü Kavramı. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi Mehmet Akif Aydın’a Armağan, C. 21, Sa. 2. s.741-762.
• Elektronik Kaynaklar: www.legalbank.net https://d.barobirlik.org.tr/2019/20190104_ticariuyusmazliktaelkitabi.pdf.