Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Uyum, Vatandaşlık ve İskân Sorunu

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 39 - 88, 15.12.2018

Hakan Bostan

Öz

Son yıllarda Türkiye, düzensiz göç hareketleri için çekim merkezi haline
gelmiştir. Türkiye’nin çevresindeki ülkelerde yaşanan iç savaşlar, ekonomik
zorluklar ve siyasi istikrarsızlıklar bu hareketleri hızlandırmaktadır. Suriye
Arap Cumhuriyetinde meydana gelen olaylar sonucu ülkelerinden kitlesel ve zorunlu
göçe maruz kalan Suriyeliler, 29 Nisan 2011 tarihinden itibaren Türkiye’ye
giriş yapmaya başlamış olup, sayıları 3,6 milyona ulaşmıştır. Türkiye’de geçici koruma statüsünde
bulunan Suriyelilerin, birçoğunun iş hayatına katıldığı, Türkler ile evlilik
yaptığı, çocuklarının birçoğunun eğitim hayatına başladığı dikkate alınırsa,
azımsanmayacak bir kısmının Türkiye’de kalıcı olacağı, ileride iskân ve
vatandaşlık imkânı tanınacağı gündeme gelebilecektir. Bu çalışmada; uluslararası
göç, Suriyelilerin zorunlu ve kitlesel göçü, Suriyelilerin uyum, vatandaşlık ve
muhtemel iskân durumu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zorunlu Göç, Geçici Koruma, Suriyeliler, İskân, Vatandaşlık

Harmonization, Citizenship and Settlement Problems of Syrians Under Temporary Protection Status

Öz

Turkey has become a center of attraction for irregular migration
movements in recent years. Civil wars, economic difficulties and political
instabilities in the countries around Turkey are accelerating these movements.
Syrians, who have been exposed  to
forced  and mass migration as a result of
conflicts of the Syrian Arab Republic, have started to migrate to Turkey since
29 April 2011 and their numbers have reached 3.6
million. If it is taken into consideration that some of the Syrians
under temporary protection in Turkey have joined business life, married to Turkish
citizens, and many of their children have started receiving education, it is
apparent that a considerable part of them will be permanent in Turkey and it
will be possible for them to be given settlement opportunities in the future.
In this study, international migration, the forced
and mass migration of Syrians, and probable settlement and citizenship
and integration status of Syrians have been examined.

Anahtar Kelimeler

Forced Migration, Temporary Protection, Syrians, Settlement, Citizenship

Kaynakça

• Abadan-Unat, N. (2002). Bitmeyen Göç: Konuk İşçilikten Ulus-Ötesi Yurttaşlığa. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Adıgüzel, Y. (2016). Göç Sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2017). Türkiye’deki Suriyelilerin Demografik Görünümü, Yaşam Koşulları ve Gelecek Beklentilerine Yönelik Saha Araştırması. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/upload/Node/25337/xfiles/17a-
• Turkiye_deki_Suriyelilerin_Demografik_Gorunumu_Yasam_Kosullari_ve_Gelecek_Beklentilerine_Yonelik_Saha_Arastirmasi_2017.pdf
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). (2018). Geçici Barınma Merkezleri Raporları (15.10.2018). Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/upload/Node/2374/files/15_10_2018_Suriye_GBM_Bilgi_Notu_1.pdf
• Ahıska Türklerinin Türkiye’ye Kabulü ve İskânına Dair Kanun (1992, 2 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 21281.). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3835.pdf
• Akşit, B. (1998). İçgöçlerin Nesnel ve Öznel Toplumsal Tarihi Üzerine Gözlemler: Köy Tarafından Bir Bakış. İçduygu, A.(Ed.)Türkiye’de İçgöç, Bolu-Gerede, 6-8 Haziran 1997 içinde (s. 22-37). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Avrupa Birliğinde Geçici Koruma. (2018). Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik3/avrupa-birliginde-gecici-koruma_409_558_1096
• Birleşmiş Milletler ve ortakları Türkiye’deki Suriyeli mülteciler ve ev sahibi topluluklar için yeni bir fon çağrısında bulunuyor (2018). Erişim adresi: http://www.un.org.tr/birlesmis-milletler-ve-ortaklari-turkiyedeki-suriyeli-multeciler-ve-ev-sahibi-topluluklar-icin-yeni-bir-fon-cagrisinda-bulunuyor/
• Boztepe, M. (2018). Suriyelilerin suç işleme oranı yüzde 20 azaldı. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/suriyelilerin-suc-isleme-orani-yuzde-20-azaldi/1240687
• Buran, H. (2017). Türkiye’de Göçmenlerin Vatandaşlığa Kabulü İle İlgili Mevzuat ve Uygulamalar, Karşılaşılan Belli Başlı Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu: Ekonomik, Siyasal ve Boyutları ile Göç. Bursa: TESAM, s. 107-126.
• Connor, P.(2018). Most displaced Syrians are in the Middle East, and about a million are in Europe, Pew Reaserch Center. Erişim adresi: http://www.pewresearch.org/fact-tank/2018/01/29/where-displaced-syrians-have-resettled/
• Doğan, B. ve Karakuyu, M. (2016). Suriyeli Göçmenlerin Sosyoekonomik ve Sosyokültürel Özelliklerinin Analizi: İstanbul Beyoğlu Örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı: 33, s. 302-333.
• Doğanay, H., Özdemir, Ü. ve Şahin, İ.F. (2015). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya (7.Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Dündar, F. (2002). İttihat ve Terakki’nin Müslümanları İskan Politikası (1913-1918). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ekşi, N. (2015a). 1951 Yılından Bugüne Mülteci Kavramı. Türkiye Belediyeler Birliği İller ve Belediyeler Dergisi, Sayı: 813, s. 10-17.
• Ekşi, N. (2015b), Suriyelilere Toplu olarak Türk Vatandaşlığı Verilebilir Mi?. İstanbul Barosu Dergisi, Sayı: 89, s. 196-201.
• Emek-İnan, C. (2016) Türkiye’de Göç Politikaları: İskân Kanunları Üzerinden Bir İnceleme. Göç Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, s. 24.
• Erdem, B. (2017), Geçici Koruma Statüsündeki Suriyelilerin Sosyal, Siyasi ve Vatandaşlık Hukuku Bakımından Türkiye’deki Durumları, Public and Private International Law Bulletin, Volume: 37, Issue: 2, s. 332-351.
• Erder, S. (2000). Uluslararası Göçte Yeni Eğilimler: Türkiye Göç Alan Ülke mi?. Mübeccel Kıray için Yazılar. İstanbul: Bağlam Yayınlar Armağan Dizisi, s. 235-259.
• Erdoğan. M.M. (2015a). Türkiye’ye Kitlesel Göçlerde Son ve Dev Dalga: Suriyeliler. Erdoğan, M.M. ve Kaya, A. (Ed.) Türkiye’nin Göç Tarihi: 14.Yüzyıldan 21.Yüzyıla Türkiye’ye Göçler içinde (s. 317-347). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları,
• Erdoğan, M.M. (2015b), Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal Kabul ve Uyum. Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi, Ankara: HUGO Yayınları,
• Erdoğan, M.M. (2016). Türkiye’deki Suriyeliler ve Yerel Yönetimler. Türkiye Belediyeler Birliği İller ve Belediyeler Dergisi, Sayı: 813, s. 28-35.
• Erdoğan, M.M. (2018), Suriyeliler Barometresi: Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi (1.Baskı). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Eren, E.Y. (2016). Kitlesel Akınlarda Kitlesel Koruma: Türkiye’deki Suriyeliler. Yazgan, P. ve Tilbe, F. (Eds.). Türk Göçü 2016 Seçilmiş Bildiriler. London: Transnational Press
• Erkan, S. (2001). Dramatik Bir Sürgün Hikayesi. Çerkeslerin Sürgünü (21 Mart 1864), Ankara: Kafkas Derneği Yayınları, s. 153-177.
• Geçici Koruma Yönetmeliği (2014, 13 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 29153). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20146883.pdf
• Geçici Koruma. (2018a). Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713, 06.12.2018a.
• Geçici Korumanın Unsurları. (2018b). Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-korumanin-unsurlari_409_558_1095
• Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik (2016, 11 Ocak). Resmi Gazete (Sayı: 29594). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/3.5.20168375.pdf
• Geray, C. (1970). Türkiye’de Göçmen Hareketleri ve Göçmenlerin Yerleştirilmeleri. Amme İdare Dergisi. Cilt: 3. Sayı:4. Ankara: T.O.D.A.İ.E, s. 8-37.
• Global Trends Forced Displacement in 2016. (2017). Erişim adresi: https://www.unhcr.org/5943e8a34.pdf
• Türkiye ve Göç Broşürü (2015). Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (GİGM). (2. Baskı). Yayın No:18. Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları Göç ve Uyum Raporu. (2018). Ankara. Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf
• Gülyaşar, M. (2017). Suriyeliler ve Vatandaşlık: Yerel Halk ve Suriyeli Sığınmacılar Çerçevesinde Bir Değerlendirme. OPUS – Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 13, s. 678-705
• Gürsoy, A. (1998). Göç. U. Tanyeli (Ed.). Üç Kuşak Cumhuriyet içinde (s. 60-68). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Yayını.
• International Migration 2017 (2018). Erişim adresi: http://www.un.org/en/development/desa/population/migration/publications/wallchart/docs/MigrationWallChart2017.pdf İçduygu, A. ve Ünalan, T. (1998). Türkiye’de İçgöç: Sorunsal Alanları ve Araştırma Yöntemleri, İçduygu, A.(Ed.)Türkiye’de İçgöç, Bolu-Gerede, 6-8 Haziran 1997 içinde (s. 38-55). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• İçduygu, A., Sirkeci, İ. ve Aydıngün, İ. (1998). Türkiye’de İçgöçün İşçi Hareketine Etkisi. , İçduygu, A.(Ed.)Türkiye’de İçgöç, Bolu-Gerede, 6-8 Haziran 1997 içinde (s. 207-249). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• İçduygu, A. ve Sirkeci, İ. (1999). Bir Ülke, Bir Aile ve Birçok Göç: Cumhuriyet Döneminde Bir Toplumsal Dönüşüm Örneği. Baydar, O. (Ed.) 75 Yıldan Köyden Şehirlere içinde (s. 269-294). İstanbul: Numune Matbaası.
• İçduygu, A., Erder, S. ve Gençkaya, Ö.F. (2014). Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları, 1923-2023. İstanbul: Koç Üniversitesi Göç Araştırma Merkezi Yayınları.
• İkamet İzinleri. (2018e). Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik3/ikamet-izinleri_363_378_4709
• İpek, N. (2016). Editörden. Göç Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, s. 7-9.
• İskân Kanunu (1926, 31 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 409). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/409.pdf
• İskân Kanunu (1934, 14 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 2733). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/2733.pdf
• İskân Kanunu (2006, 19 Eylül). Resmi Gazete (Sayı: 26301). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5543.pdf
• Jansen, C. (1969). Some Sociological Aspects of Migration, Jackson, A. (Ed.), Migration in (p. 60-73). Cambridge: Cambridge University Press.
• Karpat, K.H. (2015). Önsöz, Erdoğan,M.Murat ve Kaya, Ayhan (Eds.), Türkiye’nin Göç Tarihi: 14.Yüzyıldan 21.Yüzyıla Türkiye’ye Göçler içinde (s. XXIII-XL). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Karpat, K. (2013). Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler, İstanbul: Timaş
• Karpat, K. H. (2001). Avrupa Egemenliğinde Müslümanların Konumu Çerkeslerin Sürgünü ve Suriye’deki İskanı. Çerkeslerin Sürgünü (21 Mart 1864). Ankara: Kafkas Derneği Yayınları, s. 78-111.
• Karpat, K. H. (2002). Osmanlı Modernleşmesi: Toplum, Kuramsal Değişim ve Nüfus. Zorlu Durukan, A. ve Durukan, K. (Çev.). Ankara: İmge Kitapevi.
• Kale, B. (2015). Zorunlu Göçün 19.Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu Üzerindeki Etkileri. Erdoğan, M.Murat ve Kaya, Ayhan (Eds.). Türkiye’nin Göç Tarihi: 14.Yüzyıldan 21.Yüzyıla Türkiye’ye Göçler içinde (s. 153-170). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kaya, A. ve Erdoğan, M.M. (2015). Giriş. Erdoğan, M.Murat ve Kaya, Ayhan (Ed.), Türkiye’nin Göç Tarihi: 14.Yüzyıldan 21.Yüzyıla Türkiye’ye Göçler içinde (s. 3-14). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kaya, A. (2015). Giriş: Farklı Göç Türlerini Yaşayan Ülke: Türkiye. Körükmez, L. ve Südaş, İ. (Eds.), Göçler Ülkesi içinde (s. 15-26). Ankara: Ayrıntı Yayınları.
• Kaya, A. (2008). Fransa-Türkleri: Cumhuriyetçi Entegrasyon Modelinin Eleştirisi. D. Danış, D. ve İrtiş, V. (Eds.) Entegrasyonun Ötesinde Türkiye’den Fransa’ya Göç ve Göçmenlik Halleri. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınlarından aktaran Yusuf Adıgüzel. (2016). Göç Sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, s. 165.
• King, R. (2002). Towards a New Map of Migration. International Journal of Population Geograhy, 8(2), p. 90 aktaran Körükmez, Lülüfer ve Südaş, ilkay (2015). Önsöz.
• Körükmez, Lülüfer ve Südaş, ilkay (Eds.) Göçler Ülkesi. Ankara: Ayrıntı Yayınları, s. 8.
• Kirişci, K. ve Karaca, S. (2015). Hoşgörü ve Çelişkiler: 1989, 1991 ve 2011’de Türkiye’ye Yönelen Kitlesel Mülteci Akınları, Erdoğan, M. M. ve Kaya, A. (Der.), Türkiye’nin Göç Tarihi içinde (s. 295-314) İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kirişci, K. (2003). Turkey: A Transformation From Emigration to Immigration”, Migration Information Source. Erişim adresi: http://www.migrationinformation.org/Profiles/display.cfm?ID=176
• Kirişci, K. (2000), Disaggregating Turkish Citizinship and immigration practices. Middle Eastern Studies, Vol. 36, No.3, July 2000, p. 1-22.
• Koyuncu, A.S. (2006). Göçmen Kaçakçılığı ile Mücadele Politikaları, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Körükmez, L.ve Südaş, İ. (2015). Önsöz. Körükmez, Lülüfer ve Südaş, ilkay (Der.) Göçler Ülkesi içinde (s. 7-14) Ankara: Ayrıntı Yayınları.
• Malkara F. (2017). Arap Baharı Sonrası Akdeniz’de Yaşanan Düzensiz Göçün Avrupa Birliği Kapsamında Güvenlik Boyutu ve Uluslararası Hukuk Açısından İncelenmesi. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Mamur Işıkçı, Y. (2017). Türkiye’de Kamu Politikası Olarak 2000 Yılı Sonrası Uluslararası Göç Yönetiminin Analizi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:8, Sayı:13, s. 25-47.
• Maoudov, M. (2015). Türkiye’de Yabancıların Uyumunda Yerel Yönetimlerin Rolü. Yakup, B. (Ed.) Uluslararası Göç ve Mülteci Sorununun Çözümünde Kamu Yönetiminin Rolü içinde (s. 39-64). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Geçici Koruma Kapsamı Altındaki Öğrencilerin Eğitim Hizmetleri Ekim 2018. Erişim adresi: https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/03175027_03-12-2018__Ynternet_BYlteni.pdf
• Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Sözleşme (1961, 29 Ağustos). Resmi Gazete (Sayı: 10898). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/10898.pdf
• Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Protokol (1968, 5 Ağustos). Resmi Gazete (Sayı: 12968). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/12968.pdf
• OCHA, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, (2018). Suriye Arap Cumhuriyeti. Erişim adresi: http://www.unocha.org/syria
• Özbey, İ. (2018). Suriye’yle İlgili Hiçbir Hatıraları Yok. Erişim adresi: http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ipek-ozbey/suriyeyle-ilgili-hicbir-hatiralari-yok-40986818
• Pasaport Kanunu (1950, 15 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 7564). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5682.pdf Regional Strategic Overview Regional Refugee & Resilience Plan (3RP) 2018-2019 in Response to the Syria Crisis (2018). Erişim adresi: https://data2.unhcr.org/en/documents/download/62229
• Sertkaya Doğan, Ö. (2015). Population Movements In Turkey Internal Migration. Arslan, H., Mehmet Ali İcbay, M.A. and Mihai Stranciu, S. (Eds.) Contemporary Studies In Humanities in (p. 18-29). Mannheim: Ehrmann Verlag.
• Sorularla Dış Politika (2018). Erişim adresi: http://www.mfa.gov.tr/sorular.tr.mfa
• Suriye’den Türkiye’ye Nüfus Hareketleri: Kardeş Topraklarda Misafirlik. (2014). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD). Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/upload/Node/17932/xfiles/webformatisuriyedenturkiyeyenufushareketleri_1_.pdf
• Şahin, Z. (2003). Continuity and Change in Immigration Towards Turkey. Türkiye’ye Yönelik Dış Göçteki Süreklilik ve Kırılmalar. Stradigma. Vol.3. April 2003
• Tanoğlu, A. (1969). Beşeri Coğrafya: Nüfus ve Yerleşme (2.Baskı). İstanbul: Taş Matbaası.
• Tekeli, İ. (1998). Türkiye’de İçgöç Sorunsalı Yeniden Tanımlanma Aşamasına Geldi. İçduygu, A.(Ed.)Türkiye’de İçgöç, Bolu-Gerede, 6-8 Haziran 1997 içinde (s. 7-21). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tekeli, İ. (2016). Göç ve Ötesi (2.Basım). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Temelat, N. (2011). Ülke Anayasalarında Vatandaşlık Tanımları. Bilgi Notu, TBMM Araştırma Merkezi. Erişim adresi: https://anayasa.tbmm.gov.tr/docs/vatandaslik_tanimlari.pdf
• Turner, B. (1993), Contemporary Problems in the Theory of Citizenship, London: Sage Publications Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2018a). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. Yaş Grubuna Göre cinsiyet Oranı. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), (2018b). İşgücü İstatistikleri, Şubat 2018. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27688
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2018c). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi. Yıllara ve Cinsiyete Göre İl/İlçe Merkezleri ve Belde/Köy Nüfusu. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1059
• Türk Vatandaşlığı Kanunu (1928, 4 Haziran). Resmi Gazete (Sayı: 904) Erişim adresi: https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/KANUNLAR_KARARLAR/kanuntbmmc006/kanuntbmmc006/kanuntbmmc00601312.pdf
• Türk Vatandaşlığı Kanunu (2009, 29 Mayıs). Resmi Gazete (Sayı: 27256) Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5901.pdf
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası (1982, 18 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 17863 Mükerrer) Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2709.pdf
• Türkiye’de Geçici Koruma. (2018c). Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik3/turkiye’de-gecici-koruma_409_558_1097
• Türkiye'de 7 yılda 350 bin Suriyeli çocuk doğdu (2018). NTV Haber. Erişim adresi: https://www.ntv.com.tr/turkiye/turkiyede-7-yilda-350-bin-suriyeli-cocuk-dogdu,PvR0odZ-IUq2rcQlHU907w
• Türkiye’de Mülteciler Kaç Kişi? Dönecek Mi? Ne Kadar Para Harcandı (2018). TÜRKSAM Güncel Yorumlar. Erişim adresi: http://turksam.org/turkiye-deki-multeciler-kac-kisi-donecek-mi-ne-kadar-para-harcandi
• Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ülkeye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar ile Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nüfus Hareketlerine Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (1994, 30 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 22127). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/22127.pdf
• Türkiye Bölgesel Mülteci ve Dayanıklılık Planı 2016-2017, (2018). Erişim adresi: http://www.3rpsyriacrisis.org/wp-content/uploads/2016/02/Turkey-2016-Regional-Refugee-Resilience-Plan_Turkish.pdf.
• Tütüncübaşı, U. (2017). Türkiye’ye Sığınan Yabancıların Hukuki Statüleri ile Türk Vatandaşlığını Kazanabilmelerine İlişkin Düzenlemeler. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu: Ekonomik, Siyasal ve Boyutları ile Göç, Bursa: TESAM, s. 145-164.
• Uğurlu, C.T. (2011). Avrupa Birliği ülkelerinde ve Türkiye’de Vatandaşlık Eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (37), s. 153-169.
• Ukrayna’da Özellikle Çatışmaların Olduğu ve Halen Riskli Bölgelerde Bulunan Ahıska Türkü Soydaşlarımızdan Türkiye’ye Gelmek İsteyenlerden, En Zor Durumda Olanlardan Başlamak Üzere, 2015 Yılında 677 Ailenin İskânlı Göçmen Olarak Türkiye’ye Kabul Edilmesi Hakkında Karar (2015, 17 Mayıs). Resmî Gazete (Sayı: 29358) Erişim adresi:
• http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150517.htm&main=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/05/20150517.htm
• Uluslararası Kitlesel Göçler ve Türkiye’deki Suriyeliler, I. Uluslararası Göç ve Güvenlik Konferansı Sonuç Raporu (2016). Polis Göç ve Sınır Yönetimi Araştırma Merkezi (GÖÇMER). Rapor 5. Ankara: Polis Akademisi Yayınları. Erişim adresi: https://www.pa.edu.tr/Upload/editor/files/goc-konferansi.pdf
• Uluslararası Göç Hukuku, Göç terimleri Sözlüğü [No:18] (2009). Perruchoud, R. (Ed.). (Çev. B. Çiçekli). Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü. Erişim Adresi: http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_terimleri_sozlugu.pdf
• Uluslararası İşgücü Kanunu (2016, 28 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 29800) Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6735.pdf Uluslararası Koruma. (2018d). Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik6/uluslararasi-koruma_363_378_4712_icerik
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). (2018a). Internally Displaced People. Erişim adresi: http://www.unhcr.org/sy/internally-displaced-people
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). (2018b). Türkiye’deki Mülteciler ve Sığınmacılar. Erişim adresi: http://www.unhcr.org/tr/turkiyedeki-multeciler-ve-siginmacilar
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). (2018c). UNHCR Türkiye İstatistikleri Eylül 2018. Erişim adresi: http://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri
• United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR). (2018ç). Üçüncü Ülkeye Yerleştirme. Erişim adresi: http://www.unhcr.org/tr/ucuncu-ulkeye-yerlestirme
• Vardar, N. (2015). Mülteci, Göçmen, Sığınmacı Arasındaki Farklar?. Erişim Adresi: https://bianet.org/bianet/toplum/167434-multeci-gocmen-siginmaci-arasindaki-farklar
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (2013, 11 Nisan). Resmî Gazete (Sayı: 28615.) Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6458.pdf
• Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun (1950, 27 Şubat). Resmî Gazete (Sayı: 25040). Erişim adresi: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4817.pdf
• Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun (1950, 15 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 7564). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.5683.pdf
• Yalçın, C. (2004). Göç Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık,
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası Göç: Çeşitleri, Nedenleri ve Etkileri. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 9/2, Winter 2014, Ankara, p. 1685-1704.
• Yılmazel, A. F. (2000). 19. Yüzyılda Kafkasya’dan Osmanlı Topraklarına Göç ve İskan Hareketleri. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.