Türkiye’de Oluşturulan Yeni Uyum Politikası

Yıl 2019, Sayı: 2, 260 - 313, 15.12.2019

Ömer Taşçı Abdullah Kara

Öz

Geçmişten günümüze kitlesel yer değiştirme hareketleri süre gelmiş olup, içinde
bulunduğumuz dönem itibariyle de özellikle Türkiye ve göç bağlamında Suriye’den
kitle halinde gerçekleşen göçlerin Türkiye’de yoğunlaştığı görülmektedir. Bu
sebeple son yıllarda ülkemizde hem hukuki hem siyasi hem de ekonomik ve sosyal
birçok açıdan göç ile ilgili düzenlemeler ve faaliyetler yapılmaya çalışılmaktadır.
Bunların en önemlilerinden olan uyum çalışmalarına da 2019 yılı itibariyle daha
da ağırlık verilmiştir.
2019 yılı Türkiye’de uyum yılı olarak ilan edilmiştir. Bu bağlamda uyumun ne
olup olmadığı ve Türkiye için nasıl bir politika ve söylem geliştirildiği oldukça
önemli bir nokta olmaktadır. Göç ve Göçmenlere yönelik uyum politikası
ekseninde vurgulanan nokta bunun bir entegrasyon ya da asimilasyon olmayıp,
harmonizasyon terimiyle kavramsallaştırılmaya çalışılması olmuştur. Buradan
da anlaşılacağı üzere Türkiye’nin kendi anlayış ve içinde bulunduğu durum
neticesinde özgün bir uyum politikası izlemeye çalıştığı göze çarpmaktadır.
Bu çalışmada uyum, Türkiye ve göç bağlamında ele alınmaya çalışılacak,
asimilasyon, entegrasyon, çok kültürcülük gibi kavramlar ile Türkiye’de uyumun
ne ifade ettiği ve/veya etmesi gerektiği açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Uyum, Asimilasyon, Entegrasyon, Çok Kültürcülük, Kültürlerarasılık, Göç

The New Cohesion Policy Constructed In Turkey

Öz

Mass migration and movement of people has continued from past to present and
for the era which we are living in today, in context of Turkey and migration, it can
be seen that the mass migration from Syria has concentrated in Turkey. Because
of that, in the recent years, concerning the mass migration, some measures such
as regulations, arrangements, actions and related activities on legal, political,
economic and social areas has taken. One of the most important actions in this
area, the cohesion policy, has given much more attention especially in 2019.
2019 has declared as harmonisation year in Turkey. In this context, it is substantial
to comprehend what harmonisation is and what kind of policy and discourse has
developed in this process. The point that emphasized regarding cohesion policy
concerning migration and migrants is not integration and assimilation but rather
the term “harmonisation” and its conceptualization.. As it is understood, it is
notable that Turkey is trying to follow a policy that is genuine and in its own way
concerning its particular situation.
This study will focus on the term harmonisation in context of Turkey and migration
while trying to explain what assimilation, integration, multiculturalism and
cohesion in Turkey means and/or should mean.

Anahtar Kelimeler

Cohesion, Assimilation, İntegration, Multiculturalism, İnterculturality, Migration

Kaynakça

• Adıgüzel Y. (2016). Göçmenlerin Kültürel Entegrasyonu. Türkiye’de Ge¬çici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespit ve Öneriler. İstanbul: WALD. Erişim adresi: https://www.academia.edu/30509638/Go_c_ menlerin_Ku_ltu_rel_Entegrasyonu.pdf
• Ager, A. ve Strang, A. (2008), Understanding Integration: A Conceptual Framework. Journal of Refugee Studies içinde (s. 166-191). Vo¬lume 21. Issue 2. Oxford: Oxford University Press. Erişim adre¬si: https://academic.oup.com/jrs/article/21/2/166/1621262
• Asimilasyon. (2019). Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&keli mesec=22612
• Baritci, F. (2017). Suriyeli Mültecilerin Türk Toplumuna Uyum Süreci Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası Hakemli İletişim Ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, Erişim adresi: http://www.uhedergisi.com/ dergi/suriyeli-multecilerin-turk-toplumuna-uyum- sureci-uzerine-bir-arastirma20171217011722.pdf
• Berry, J.W. (1980). Acculturation As Varieties Of Adaptation. Padilla, A.M. (Ed.), In Acculturation: Theory, Models and Some New Findin¬gs içinde (s.9-25). Boulder, CO: Westview Press.
• Berry, J.W. (1997). Immigration, Acculturation And Adaptation. Applied Psychology: An International Review. Erişim adresi: http://www. ucd.ie/mcri/resources/Dermot%20Ryan%20Reading.pdf
• Berry, J.W. (2001). A Psychology Of Immigration. Journal Of Social Issu¬es. Erişim adresi: https://utopia.duth.gr/xsakonid/index_htm_fi¬les/1_5_2015_Sapountzis_Berry_paper.p df
• Berry, J.W. (2005). Acculturation: Living Successfully in Two Cultures. International Journal of Intercultural Relations. Erişim adresi: h t t -ps://pdfs.semanticscholar.org/e5e8/bb9c34b54f3594e32a36dd7f391985d¬d7f65.pdf
• Berry, J.W. (2006) Stres Perspectives On Acculturation. Sam, D.L. ve Berry, J.W. (Ed.), In The Cambridge Handbook of Acculturation Ps¬ychology içinde (s. 43-57). Cambridge: Cambridge University Press.
• Berry, J.W., Phinney, J.S., Sam, D.L. ve Vedder, P. (2006). Immigrant youth: acculturation, identity, and adaptation. Applied Psychol: An International Review. Erişim adresi: https://openaccess.leidenuniv. nl/bitstream/handle/1887/16610/AppPsy2006.pdf?seque nce=2
• Bourhis, R.Y., Moise, L.C., Perreault, S. ve Senecal S. (1997). Towards An İnterractive Acculturation Model: A Social Psychological Approa¬ch. Internatıonal Journal Of Psycholog. Erişim adresi: h t t -ps://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1080/002075997400629
• Canatan, K. (2009). Avrupa Toplumlarında Çokkültürcülük: Sosyolojik Bir Yaklaşım. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi içinde (s. 80-97). Erişim adresi: http://www.sosyalarastirmalar.com/cilt2/sayi6p-df/canatan_kadir.pdf
• Crowne, K. A. Phatak, A. Salunkhe, U. ve Shivarajan, S. (2011). Explo¬ring intelligences, organizational skills and leadership in Mum¬bai, India. International Journal of Business, Humanities and Technology içinde (45-47). Erişim adresi: http://www.ijbhtnet.com/jour¬nals/Vol_1_No_2_September_2011/6.pdf
• Çağlar, A. ve Onay, A. (2015). Entegrasyon/Uyum: Kavramsal ve Yapısal Bir Analiz. Şeker, B.D., Sirkeci, İ., Yüceşahin, M.M. (Der.). Göç ve Uyum içinde (s. 39-77). Londra: Transnational Press.
• Çakırer Özservet, Y. (2015). Göçmen Çocukların Şehre Uyumu ve Eğitim Politikası. Bulut, Y. (Ed.), Uluslararası Göç ve Mülteci Uyumu Sorununda Kamu Yönetiminin Rolü. Kocaeli: Yazın Basım Yayın.
• Çoban, S. (2005). Küreselleşme, Ulus Devlet, Azınlıklar ve Dil. İstanbul: Su Yayınları.
• Demir, Z. (1997). Modern ve Postmodern Feminizm. İstanbul: İz Yayıncı¬lık.
• Demirtaş, H. ve Güneş, H. (2002). Eğitim yönetimi ve denetimi sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Doytcheva, M. (2009). Çokkültürlülük. Akıncılar Onmuş, T. (Çev). İstan¬bul: İletişim.
• Duman, B. (2011), Çokkültürlülükten Ricat mı?. Sosyoloji Dergisi içinde (s. 207-239). Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/artic¬le-file/4084
• Duman, M. Z. (2007). Modernden Post-Moderne Geçişte Kimlik Tartış¬maları ve Çokkültürlülük. Uluslararası İlişkiler Dergisi içinde (s. 3-24). Erişim adresi: http://www.uidergisi.com.tr/wp- content/uplo¬ads/2011/06/Modernden-Post-Moderne- Geciste-Kimlik-Tartismalari. pdf
• Entegrasyon. (2019). Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr/in -dex.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&keli m e ¬sec=113713
• Ergun, G. (2018). Mültecilerin Kente Uyumunu Ölçmeye Yönelik Karaman İlinde Bir Araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sos¬yal Bilimler Enstitüsü. Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı. Yayınlanma¬mış Yüksek Lisans Tezi. Karaman
• Ersoy, M. (1985). Göç ve Kentsel Bütünleşme. Ankara: Türkiye Gelişme Araştırmaları Vakfı Yayını.
• Fielden, A. (2008). Local integration:An under-reported solution to protra¬cted refugee situations. New Issues In Refugee Research. Research Paper No. 158. UNHCR. Erişim adresi:https://www.unhcr.org/486c-c99f2.pdf
• Fitzpatrick, J. P. (1966). The Importance of Community in the Process of Immigrant Assimilation.International Migration Review. Vol 1. Is¬sue 1.
• Flaskerud, J.H. (2007). Cultural competence column: acculturation. Issues Ment Health Nurs. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/ doi/pdf/10.1080/01612840701346048?needAccess=true
• Gardner, H. (1999). Çoklu zekâ görüşmeler ve makaleler. İstanbul: Enka Okulları Vakfı.
• Geçici Koruma. (2019). Erişim adresi: http://www.goc.gov.tr/icerik3/geci¬ci- koruma_363_378_4713
• Genç, Y. ve Alsancak, F., (2018). Suriyeli Sığınmacıların Uyum So¬runlarının Sosyal Hizmet Perspektifinde Değerlendirilmesi. I. Uluslararası Göç Ve Mülteci Kongresi. Erişim Adresi: https://www. researchgate.net/publication/328354607_Suriyeli_Siginmacilarin_Uyum_ Sorunlarinin_Sosyal_Hizmet_Perspektifinde_Degerlendirilmesi_Evalua¬te_of_Adaptat ion_Problems_of_Syrian_Refugees_in_Social_Work_ Perspective
• Goldberg, D. T. (1994). Introduction: Multicultural Conditions. Multicul¬turalism: A Critical Reader, içinde (s. 1-45). Blackwell, B. (Ed.). Oxford.
• Gordon, M. (1964). Assimilation in American Life. New York: Oxford.
• Göç Terimleri Sözlüğü. (2009). Çiçekli B. (Çev.), Cenevre: Uluslararası Göç Örgütü.
• Gökalp, Z. (2013). Hars ve Medeniyet. 2.Baskı, İstanbul: Toker Yayınları.
• Göktuna Yaylacı, F. (2017). Süper-Çeşitlilik Çağında Çokkültürcülük. Hi¬tit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi içinde (s. 345-364). Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/articlefile/328485
• Habertürk. (2010). Tek devlet, tek bayrak, tek vatan, tek millet... Erişim adresi: https://www.haberturk.com/gundem/haber/548770-tek-devlet-tek-bayrak-tek- vatan-tek- millet-
• Harmonizasyon, (2019). http://www.goc.gov.tr/files/files/goc_tasar%¬C4%B1m_icler.pdf
• Hofstede, G. (2001). Culture’s consequences. USA: Sage Publications.
• Hürriyet. (2018). Mecliste Mülteci Sempozyumu. Erişim adresi: http://www.hurriyet.com.tr/gundem/mecliste-multeci-sempozyu¬mu-2019u-uyum-yili- ilan-ettik 41050289
• İçduygu, A. ve Karcı Korfalı, D. (2014). Türkiye’de Göçmenlerin Vatandaş Olma Eğilimleri: Deneyimler ve Algılar. Farklılıkların Birlikte¬liği: Türkiye ve Avrupa’da Bir Arada Yaşama Tartışmaları içinde (95- 120). Kaya, A. (Der.). İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Karasu, M. A. (2017). Göç ve Uyum Sorunu. Yatkın, A.(Ed.), Uluslararası 11. Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiri Kitabı: Uluslararası Göç ve Mülteci Sorununun Çözümünde Kamu Yönetiminin Rolü içinde (s.631-649). Elazığ. Erişim adresi: https://www.research-gate.net/publication/322803106_goc_ve_uyum_sorunu
• Kartarı, A. (2014). Kültür, Farklılık ve İletişim: Kültürlerarası İletişimin Kavramsal Dayanakları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kaya, A. (2014). Giriş: Ötekini Anlamak Mümkün Mü?. Farklılıkların Birlikteliği: Türkiye ve Avrupa’da Bir Arada Yaşama Tartışmaları içinde (11-37). Kaya, A. (Der.). İstanbul: Hiperlink Yayınları.
• Kastoryano, R. (2000). Kimlik Pazarlığı. Berktay A. (Çev.). İstanbul: İle¬tişim Yayınları.
• Kültür. (2019). Erişim adresi: http://www.tdk.gov.tr/index.php?opti-on=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&keli mesec=214144
• Kymlicka, W. (2012). Çok Kültürlülük: Başarı, Başarısızlık ve Gelecek. İÜHFM içinde (s. 297-332). Öztürk, F. (Çev.). Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article- file/97742
• Kymlicka, W. ve Norman, W. (2008). Vatandaşın Dönüşü: Vatandaşlık Kuramındaki Yeni Çalışmalar Üzerine Bir Değerlendirme. Vatandaşlığın Dönüşümü içinde (185-217). Kadıoğlu, A. (Haz.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Martikainen, T. (2010). Din, Göçmenler ve Entegrasyon. Özmen, N. (Çev.). Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi içinde (s. 263-276). Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/downlo ad/article- file/162771
• Modood, T. (2014). Çokkültürcülük: Bir yurttaşlık tasarımı. Yılmaz, İ. (Çev). Ankara: Phoenix
• Momin, A. (2010). Çoğulculuk ve Çokkültürcülük: İslami Bir Bakış Açısı. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi içinde (s. 203-230). Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/162769
• Murphy, J.W. (2000). Postmodern Sosyal Analiz ve Postmodern Eleştiri. Arslan, H. (Çev.). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Mercan, N. (2016). Çok kültürlü ortamlarda kültürlerarası farklılıkları yö¬netme sanatı: kültürel zekâ. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştır¬maları Dergisi içinde (32-49). Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/ download/article-file/401457
• Özcan, M. (2007). Azınlık Terimi: Almanya ve Türkiye›de Azınlığın ve Çoğunluğun Birlikte Yaşamaları. Göç ve Entegrasyon -Almanya ve Türkiye’de Azınlık Çoğunluk İlişkileri içinde (s. 75-91). A n ¬kara: Konrad Adenauer Vakfı Yayını.
• Penninx, R. ve Spencer, D. (2008). Migration and Integration in Europe: The State of Research, Oxford: Oxford Üniversitesi ve ESRC Yayınları.
• Sadoğlu, H. (2017). Türkiye’de Yabancı Göçmenlerin Entegras¬yon Sorunları. 3nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS). Erişim adresi: https://docplayer.biz. tr/113501248- Turkiye-de-yabanci-gocmenlerin- entegrasyon-sorunlari. html
• Sağıroğlu, A. Z. (2016). Türkiye’ de Merkezi Göç Yönetimi. Esen, A. ve Duman M. (Ed.). Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suri¬yeliler: Tespitler ve Öneriler içinde ( 43-69). İstanbul: Wald Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı.
• Sam, D.L. (2006). Acculturation: Conceptual Backround And Core Com¬ponents. Sam, D.L. ve Berry, J.W. (Ed.), In The Cambridge Hand book of Acculturation Psychology içinde ( s . 11 - 2 6 ) . C a m b r i d g e : Cambridge University Press
• Saygın, S. ve Hasta, D. (2018). Göç, Kültürleşme ve Uyum. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar- Current Approaches in Psychiatry. Erişim adre¬si: http://www.psikguncel.org/archives/vol10/no3/cap_10_03_04. pdf
• Schnapper, D. (2005). Sosyoloji Düşüncesinin Özünde Öteki ile İlişki. Sön¬mezay, A. (Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Universitesi Yayınları.
• Schnell, I., Diab, A. ve Benenson, I. (2015). A Global Index for Measu¬ring Socio-spatial Segregation Versus Ġntegration. Applied Geography. Erişim adresi: https://m.tau.ac.il/~bennya/publicati-ons/AG_A%20global%20index%20for%20measu ring%20socio- spati¬al%20segregation.pdf
• Sirkeci, İ., Yücebaş, M. ve Şeker, D. (2015). Uyum Çalışmalarına Giriş. Şeker, D. (Ed.), Göç ve Uyum. Londra: Transnational Press.
• Şenyapılı, Ö. (1981). Kentleşemeyen Ülke Kentlileşen Köylüler. Ankara: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Yayını.
• Şimşek, D. (2018). Mülteci Entegrasyonu, Göç Politikaları ve Sosyal Sı¬nıf: Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler Örneği. Sosyal Politika Ça¬lışmaları Dergisi. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/artic¬le-file/590105
• Taşöz Düşündere, A. Satır Çilingir, Y. ve Özpınar, E. Türkiye’deki Suriye¬liler: İşsizlik ve Sosyal Uyum. Erişim adresi: http://www.datalink.com. tr/toprakisveren/2016-110-esra- ozpinar.pdf
• Türker, D. ve Yıldız, A. (2015). Göçmenlerde Sosyo-Psikolojik Entegras¬yon Analizi. Şeker, B.D., Sirkeci, İ., Yüceşahin, M.M. (Der.). Göç ve Uyum içinde (s. 27-38). Londra: Transnational Press.
• Uzunçarşılı, A. S. (2010). Kültürlerarası İletişim. İstanbul: Parşömen Ya¬yıncılık.
• Yalçın, C. (2002). Çokkültürcülük Bağlamında Türkiye’den Batı Avru¬pa Ülkelerine Göç. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi içinde (s. 45- 60). Erişim adresi: http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/59.pdf
• Yaman, F. (2017). Uyum ve Ötekileşme Ayrımında Suriyeli Sığınmacılar. Kadın Araştırmaları Dergisi. Erişim adresi: http://kadinarastirmalari. kadem.org.tr/uyum-ve- otekilesme-ayriminda-suriyeli- siginmacilar/
• Yanık, C. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Çokkültürlülük. Bursa: Sentez.
• Zizek, S. (2002). Kırılgan Temas. Birkan, T. (Çev.). İstanbul: Ayrıntı Ya¬yınları.