Readmission Requirement in Turkey’s Struggle Against Irregular Migration: A Study on Afghans

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 2, 238 - 260, 30.12.2021

Saadet Boran

Öz

From the past to the present, people had to leave places where they lived and find new places to survive. This human mobility created the concept of migration. Mig¬ration has an impact on religion, life style, economy etc. and migration has brou¬ght various problems. As migration movements continue through regular and legal ways; irregular migration caused by illegal ways is a common situation. Anatolia, where is the transition bridge on the East-West route, has hosted migration move¬ments throughout its history. Especially in recent years, Afghans have large share in asylum seekers or migrants which are hosted by Turkey. Afghanistan has been a country of immigration for years. It is a country which has experienced mass migration movements in its history due to internal turmoil, political instability and foreign intervention. Turkey has been strongly influenced by movements of the Af¬ghan migration and this situation forced our country to take various precautions. With the increase of irregular Afghan immigrants in our country in recent years, our country has renewed its struggle against irregular immigration and turned to international solutions to find solutions to the increasing problems. In this study, the necessity of Readmission Agreement with Afghanistan, which can be conside¬red as an effective solution, and the reasons that led us to this path were tried to be explained.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Afghan, Irregular migration, readmission

Türkiye’nin Düzensiz Göçle Mücadelesinde Geri Kabul Gerekliliği: Afganlar Üzerinden İnceleme

Öz

İnsanlar geçmişten günümüze kadar çeşitli nedenlerle yaşadığı mekândan ayrılmak ve yaşamlarını sürdürecek yeni yerler bulmak zorunda kalmıştır. Yaşanan bu insan hareketliliği göç kavramını ortaya çıkarmıştır. Göç; kültür, inanç, yaşam tarzı, ekonomi gibi birçok faktör üzerinde etkili olmuş ve beraberinde çeşitli sorunlar getirmiştir. Göç hareketleri düzenli, yasal yollarla yapıldığı gibi; yasa dışı yollarla yapılan düzensiz göçler de yaşanan durumlardandır. Doğu-Batı güzergâhında köprü konumunda olan Anadolu, tarihi boyunca göç hareketlerine ev sahipliği yapmıştır. Özellikle son yıllarda Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı sığınma arayanlar veya göçmenler içinde Afganlar büyük bir paya sahiptir. Afganistan yıllardır göç veren ülke konumunda olmuş; yaşanan iç karışıklıklar, siyasi istikrarsızlıklar, dış müdahaleler gibi sebeplerle tarihinde kitlesel göç hareketlerine sahip olan bir ülkedir. Afganların oluşturduğu göç hareketlerinden Türkiye ciddi anlamda etkilenmiş ve bu durum Türkiye’yi çeşitli tedbirler almak zorunda bırakmıştır. Türkiye son yıllarda ivme kazanan Afgan düzensiz göçmen artışı ile birlikte, artarak devam eden sorunlara çözüm bulmak için düzensiz göçle mücadelesini yenilemek ve uluslararası çözüm yollarına yönelmek durumunda kalmıştır. Bu çalışmada da etkili bir çözüm yolu olarak düşünülebilecek Afganistan ile ikili geri kabul anlaşması (GKA) gerekliliği bizi bu yola götüren sebepler anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

türkiye, Afgan, Düzensiz Göç, geri kabul

Kaynakça

• Akdoğan, M. (2018), “Avrupa Birliği’nin Sınırlarına Dayanan Mülteci Krizi ve Yönetimi’’, Uluslararası İlişkiler ve Diplomasi Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, ss.69-70.
• Aktel, M. ve Kaygısız, Ü. (2018), “Türkiye’de Göç Yönetimi’’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Birimler Dergisi, 23, 2, ss.579-604.
• Alakuş, E. ve Uzan, Y. (2020), “İnsan Ticaretine Konu Olma Potansiyeli Bakımından Türkiye’nin Afgan Düzensiz Göçmen Gerçeği’’, Göç Araştırmaları Dergisi, Cilt:6, Sayı:1, ss.92-117.
• Aşkar Karakır, İ. (2017), “Suriye İç Savaşının AB’ye Yansımaları: Mülteci Sorunu ve Uluslararası Terörizm’’, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayınları, Yayın No:293, ss.134-163.
• Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu, “Geri Kabul Anlaşması’’, erişim tarihi: 14 Ocak 2021 erişim adresi: https://www.avrupa.info.tr/tr/geri-ka¬bul-anlasmasi-6895
• Cankara, Y. (Mart-Nisan 2020), “Tarihsel Süreç İçerisinde Afganistan’ın Göç Sorunu ve Türkiye’ye Yansımaları’’, Türk Dünyası Araştırmaları, Cilt 124, Sayı 245, ss. 447-460’’
• Cankara, Y. ve Çerez, O. (2020), “Tarihsel Süreç İçerisinde Afganistan’ın Göç Sorunu ve Türkiye’ye Yansımaları’’, Türk Dünyası Araştırmaları, 124, 245, ss.447-460.
• Country Report: Turkey, Asylum Information Database (AIDA), 2019
• Deniz, T. (2014), “Uluslararası Göç Sorunu Perspektifinde Türkiye’’, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 181, 175-204. Erişim Adresi: https:// dergipark.org.tr/tr/pub/tsadergisi/issue/21491/230375
• Dost, S. (2014), “Ulusal ve Uluslararası Mevzuat Çerçevesinde Ülkemiz¬deki Suriyeli Sığınmacıların Hukkuki Durumu’’, S.D.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi,C.4, S.1, ss.27,69.
• Düzensiz Göç Hakkında, erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/, erişim ta¬rihi: 27 Ocak 2021.liliktir.
• Ekinci, M. U. (2016), “Türkiye-AB Geri Kabul Anlaşması ve Vize Diyaloğu’’, SETA.
• European Council on Refugees and Exiles, Asylum Information Database (2019), “Country Report: Turkey’’, s.19, erişim tarihi:08.01.2021, erişim adresi: https://asylumineurope.org/reports/country/turkey/
• European Court of Human Rights, “İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme’ye Ek 7 No’lu Protokol” (Strazburg -1984), erişim adresi: https://www.echr.coe.int/documents/convention_tur.pdf
• European Stability Initiative, “Vize Kördüğümünü Çözmek- Türkler Avru¬pa’ya Nasıl Serbestçe Seyahat Edebilir?’’, 2013, erişim adresi: https:// www.esiweb.org/publications/vize-kordugumunu-cozmek-turkler-avrupa¬ya-nasil-serbestce-seyahat-edebilir
• Göç İdaresi Başkanlığı, “Düzensiz Göç”, erişim tarihi: 13.01.2021, erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/duzensiz-goc-istatistikler
• Göç İdaresi Başkanlığı, “Şartlı Mülteci”, erişim tarihi: 04.05.2021, erişim adresi: https://www.goc.gov.tr/sartli-multeci
• Göçmen, İ. (2014), “Türkiye ile Avrupa Birliği Arasındaki Geri Kabul Anlaşmasının Hukuki Yönden Analizi”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 13,2, ss.21-86.
• Gözler, K. (2020), “Anayasa Hukukunun Genel Esasları”, Bursa: Ekin Yayıncılık
• Güner, C. (2007), “ İltica Konusunda Türkiye’nin Yol Haritası: Ulusal Eylem Planı’’, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 56,4, ss.81-109)
• Han, A. K. (2011), “Sovyet İşgali ve Sürekli Özgürlük: Afganistan’da Süpergüç Müdahalelerinin Uluslararası Sisteme Etkileri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Jeopolitik İnceleme’’, Ortadoğu Etütleri, Cilt 2, Sayı 2, ss.84
• International Organization For Migration, “IOM Türkiye Hakkında’’, htt¬ps://turkey.iom.int/tr IOM (Uluslararası Göç Örgütü)(2013), ‘’Göç Terimleri Sözlüğü’’, Cenevre IOM, Yayın No:31
• İçduygu, A. ve Aksel, D.B. (Eylül, 2012), “Türkiye’de Düzensiz Göç’’, Ankara: Uluslararası Göç Örgütü Türkiye.
• İçduygu,A., Erder,S. Ve Gençkaya, Ö.F., (Eylül 2009), “Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları, 1923-2023: Ulus- Devlet Oluşumundan Ulus-Ötesi Dönüşümlere”, Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi (MİReKoç), erişim adresi: https://mirekoc.ku.edu.tr/wp-content/up¬loads/2017/01/Tu%CC%88rkiyenin-Uluslararas%C4%B1-Go%CC%¬88c%CC%A7-Politikalar%C4%B1-1923-2023_-.pdf
• Jackson, A. (2009), “The Cost of War Afghan Experiences of Conflict 1978- 2009”, s. 8
• Jackson, A. (2009), “The Cost Of War: Afghan Experiences of Conflict, 1978-2009’’, Afghan Civil Society Forum. Kanun Sorgu Formu, erişim tarihi: 21 Şubat 2021, erişim adresi: https:// www.tbmm.gov.tr/develop/owa/kanunlar_sd.sorgu_baslangic.
• Kirişci, K. (2008), “Informal Circular Migration Into Turkey The Bureauc¬ratic and Political Context” , AENEAS Programme
• Koç, M. (2019), “Türkiye’ye Düzensiz Afgan Göçü ve İran’ın Göç Politikaları’’, İran Araştırmaları Merkezi Mevzuat Bilgi Sistemi, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, erişim tarihi: 26.01.2021, erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/Mevzu¬atMetin/1.5.6458.pdf
• MMC Orta Doğu Araştırma Özeti, ‘’Bilinmeyen Yön ve Türkiye’den İltica Eden Afganlar’’, Haziran 2020.
• Paçacı Elitok, S. (2013), “Turkish Migration Policy Over The Last Deca¬de: A Gradual Shift Towards Better Management and Good Governance”, Turkish Policy Quarterly 12 (1), ss. 161-172.
• Return and Readmission (2021,14 Şubat) Erişim adresi: https://ec.europa. eu/home-affairs/what-we-do/policies/irregular-migration-return-policy/re¬turn-readmission_en
• Saliji, T. (2018), “Avrupa Birliği Geri Kabul Anlaşmaları: Türkiye Örne¬ği’’, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Avrupa Birliği ve Ulus¬lararası Ekonomik İlişkiler Anabilim Dalı, Ankara.
• Şahal Çelik,D. ve Şemşit, S. (2020), “Türkiye- Avrupa Birliği Geri Kabul Anlaşmasının Uygulanmasında Suriyelilerin Etkisi ve Rolü’’, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (Özel Sayı); 66-84
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı , “Avrupa Konseyi’’, erişim ta¬rihi:16.01.2021, erişim adresi: http://www.mfa.gov.tr/avrupa-konseyi_. tr.mfa
• Türkiye Cumhuriyeti Göç İdaresi Başkanlığı, “İltica ve Göç Alanındaki Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Eylem Planı’’, erişim tarihi: 15.01.2021, erişim adresi: https://www.goc.gov. tr/kurumlar/goc.gov.tr/yonetmelikler/Temel-Belgeler/Iltica-Ve-Goc-Ulu¬sal-Eylem-Plani.pdf.
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı 2010 Genelgesi “Yasa Dışı Göçle Mücadele’’ , 2010, erişim adresi: http://www.multeci. org.tr/wp-content/uploads/2016/12/Icisleri-Bakanligi-2010-Genelgesi-Yasadisi-Goc-ile-Mucadele.pdf
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı, “Türkiye Ağrı-İran Sınırını 81 Kilometrelik Duvarla Güçlendirdi”, erişim tarihi: 04.05.2021, erişim adresi: https://www.icisleri.gov.tr/turkiye-agri-iran-sinirini-81-kilometrelik-du¬varla-guclendirdi.
• Türkiye Cumhuriyeti Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, “ABD Yaptırımlarının İran Ekonomisine Etkisi, Türk İş Dünyası İçin Kısıtlar ve Fırsatlar’’,erişim tarihi:16.01.2021, erişim adresi: https://ticaret.gov.tr/da-ta/5ee20f8213b876e308cc14f3/bbea330f23d8756a52f3e4e6fae5f821.pdf
• United Nations General Assembly, “The Situation in Afghanistan”, 75. session, 3.12.2020.
• United Nations Office on Drugs and Crime, World Drug Report (4. Stimulants), (2019), erişim adresi: https://wdr.unodc.org/wdr2019/prelaunch/ WDR19_Booklet_4_STIMULANTS.pdf
• Ünal, S. (2014) “Türkiye’nin Beklenmedik Konukları: ‘’Öteki’’ Bağlamında Yabancı Göçmen ve Mülteci Deneyimi’’, Zeitschrift für die Welt der Türken Journal World of Turks, Cilt 6, Sayı 3, s. 68
• Yıldırım, S. (2018), “Göç ve Afganlar: İstikrarlı Mülteciler’’, Göç Araştırmaları Dergisi, cilt:4, sayı:2, ss.128-159.