GÖÇMENLERLE ÇALIŞAN HUKUKÇULARIN YAŞADIKLARI İKİNCİL TRAVMATİK STRES

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 351 - 404, 30.12.2022

Yağmur Melis Sözer , Şebnem Akipek Öcal

Öz

Bu çalışma, göç alanında çalışan hukukçuların yaşadıkları ikincil travmatik stres düzeyini araştırmaktadır. Göç olgusu tüm dünyada her geçen gün artan ve bütün ülkeleri yakında ilgilendiren insan hakları bağlamında bir konudur. İnsan hakları alanında sahada çalışan birçok farklı meslek mensubu bulunmaktadır. Hukukçular gerek kişiler ile birebir görüşmelerde, gerek düzensiz göçmenlerin iş ve işlemlerinde, gerekse devletin ve uluslar arası kurum-kuruluşların birçok farklı birimlerinde aktif bir şekilde rol almaktadır. İnsani yardım alanında çalışan kişilerin, ikincil travmatik stres deneyimleri oldukça fazladır. Bu nedenle, insan hakları alanında çalışan meslek elemanlarının görevlerinin sürdürebilirliği açısından ikincili travmatik stres düzeylerinin ölçülmesi önem arz etmektedir. İkincil travmatik stresi etkileyen birçok farklı faktör bulunmaktadır. Meslekte deneyim süresi, cinsiyet, yaş gibi faktörler hukukçuların maruz kaldığı ikincil travmatik stres düzeyini belirlemekte önemli faktörlerdendir. Bu çalışmanın amacı; farklı kurum ve kuruluşlarda göçmenler ile çalışan hukukçuların yaşadıkları ikincil travmatik düzeylerinin demografik değişkenler ile ilişkisini açıklamak ve sonrasında literatüre katkı sağlayacak bir şekilde alınabilecek önlemlerden ve/veya ortaya koyulabilecek uygulamalardan bahsetmektir. Bu çalışma, insan haklarının uygulanması konusunda çalışan hukukçuların yaşadıkları ikincil travmatik stres düzeyinin önemini ortaya koyarak, sahada çalışan meslek mensupları için daha verimli ve etkili çalışma programlarının oluşturulmasına katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

göç, psikoloji, hukuk, ikincil travmatik stres

SECONDARY TRAUMATIC STRESS ON LAWYERS WORKING WITH MIGRANTS

Öz

This study investigates the level of secondary traumatic stress experienced by lawyers working in the field of immigration. The phenomenon of migration is an issue in the context of human rights, which is increasing day by day all over the world and is closely related to all countries. Many different professionals working in the field of human rights and humanitarian aid. Lawyers take an active role both in one-on-one meetings with individuals, in the work and transactions of irregular migrants, and in many different units of the state and international institutions and organizations. People working in the field of humanitarian aid have quite a lot of secondary traumatic stress experiences. For this reason, it is important to measure the secondary traumatic stress levels of the professionals working in the field of human rights in terms of the sustainability of their duties. Many different factors affect secondary traumatic stress such as professional experience, gender, age, are important factors in determining the level of secondary traumatic stress that lawyers are exposed to. The aim of this study is to explain the relationship between the secondary traumatic levels experienced by lawyers working with migrants and, their demographic variables. This study will contribute to the development of more efficient and effective work programs for professionals working in the field by revealing the importance of the secondary traumatic stress level experienced by lawyers working on the implementation of human rights.

Anahtar Kelimeler

migration, psychology, secondary traumatic stress, law

Kaynakça

• Akbolat, M., & Işık, O. (2008). Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik Düzeyleri: Bir Kamu Hastanesi Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 11(2), pp. 229-254.
• Alvarez, J., & Hunt, M. (2005). Risk and Resilience in Canine Search and Rescue Handlers After 9/11. Journal of Traumatic Stress, 18(5), pp. 497–505.
• American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, DSM-V. Washington, DC: American Psychiatric Association.
• Anagnost, S. (2000). The Challenge of Providing High Quality, Low Cost Legal Aid for Asylum Seekers and Refugees. International Journal of Refugee Law, 12(4), pp. 577–588.
• Bozbeyoğlu, E. (2015). Mülteciler ve İnsan Hakları. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(1), 60-80.
• Brewin, C., Andrews, B., & Valentine, J. (2000). Meta-analysis of risk factors for posttraumatic stress disorder in trauma-exposed adults. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(5), 748.
• Bride, B. (2007). Prevalence of secondary traumatic stress among social workers. Social WorK, 52, pp. 63-70.
• Bride, B. (2012). Secondary Traumatic Stress. In C. Figley, Encyclopedia of Trauma: An Interdisciplinary Guide (pp. 600-602). California.
• Brotheridge, C. M., & Grandey, A. A. (n.d.). Emotional labor and burnout: Comparing two perspectives of “people work”. Journal of Vocational Behavior, 60(1), pp. 17-39.
• Cabot, H. (2016). Refugee Voices”: Tragedy, Ghosts, and the Anthropology of Not Knowing. Journal of Contemporary Ethnography, pp. 645-672.
• Ceylan, H., Gül, N., & Öksüz, M. (2016). Sosyal Çalışmacılarda İş Doyumu ve Tükenmişliğe Etki Eden Faktörlerin Sosyal Hizmet Alanlarına Göre Karşılaştırmalı İncelenmesi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), pp. 43-69.
• Chamberlain, J., & Miller, M. K. (2009). Evidence of secondary traumatic stress, safety concerns, and burnout among a homogeneous group of judges in a single jurisdiction. Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, 37, pp. 214-224.
• Ciğer, M. (2016). Uluslararası Hukuka Uygun Geçici Koruma Rejiminin Unsurları Üzerine. GÖÇ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 2(3), pp. 62-92.
• Collings, J., & Murray, P. (1996). Predictors of stress amongst social workers: An empirical study. British Journal of Social Work, 26, pp. 375–387.
• Çakran, Ş., & Eren, V. (2017). MÜLTECİ POLİTİKASI: AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI. Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 14(39), pp. 1-30.
• Çallı, M. (2016). TÜRKİYE’DE MÜLTECİLERİN VE SIĞINMACILARIN SAĞLIK HAKKI. İş ve Hayat, 2(3), pp. 131-154.
• Çelik, N. (2015). Türk hukukunda uluslararası koruma başvurusunda bulunan veya uluslararası korumadan yararlanan yabancıların hak ve yükümlülükleri. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(3), pp. 67-148.
• Demirbaş, Ç., Dikmenli, Y., & Gafa, İ. (2018). TÜRKİYE’DE GEÇİCİ KORUMA ALTINDAKİ SURİYELİLERİN VATAN ALGISINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(2), pp. 253-266.
• Dursun, H. (2015). Legal aid in Civil Cases in Turkish Law . Proceedings of International Academic Conferences .
• Ergüven, N. S., & Özturanlı, B. (2013). Uluslararası mülteci hukuku ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62(4), pp. 1007-1062.
• Ergüven, N., & Özturanlı, B. (2013). Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62(4).
• Ermasova, N., Ermasova, E., & Rekhter, E. (2020). Stress and coping of Russian students: do gender and marital status make a difference? Journal of Gender Studies.
• Figley, C. (1995). Compassion Fatigue As Secondary Traumatic Stress Disorder: An Overview. C.R. Figley (Ed.). Compassion Fatigue Coping with Secondary Traumatic Stress Disorder in Those Who Treat Traumatized, pp. 1-20.
• Gabriel, A. (2017). Helping others or helping oneself? An episodic examination of the behavioral consequences of helping at work. Personnel Psychology.
• Galli, C. (2020). Humanitarian capital: how lawyers help immigrants use suffering to claim membership in the nation-state. Journal of Ethnic and Migration Studies, 46(11), pp. 2181-2198.
• Gemignani, M., & Giliberto, M. (2019). Constructions of burnout, identity, and self-care in professionals working toward the psychosocial care of refugees and asylum seekers in Italy. Journal of Constructivist Psychology, pp. 1-23.
• Golonka, K., Mojsa-Kaja, J., Blukacz, M., Gawłowska, M., & Marek, T. (2019). Occupational burnout and its overlapping effect with depression and anxiety . Int. J. Occup. Med. Environ. Health.
• Gürkan, A., & Yalçıner, N. (2017). Sağlık Çalışanlarında İkincil Travmatik Stres. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 90-95.
• Hablemitoğlu, Ş., & Özmete, E. (2012). SOSYAL ÇALIŞMACILARIN İŞ YAŞAMI KALİTESİ: ŞEFKAT YORGUNLUĞU, TÜKENMİŞLİK, STRES KAYNAKLARI, İŞ TATMİNİ VE KARİYER OLANAKLARI. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi .
• Hamama, L. (2012). Burnout in Social Workers Treating Children as Related to Demographic Characteristics, Work Environment, and Social Support. Social Work Research, 36(2), pp. 113-125.
• Herman, J. L. (1992). Trauma and recovery: The aftermath of violence--from domestic abuse to Political terror. Hachette UK.
• Hernandez, R., Bassett, S., Boughton, S., Schuette, S., Shiu, E., & Moskowitz, J. (2017). Psychological Well-Being and Physical Health: Associations, Mechanisms, and Future Directions. SPECIAL SECTION: HEALTH AND EMOTION, pp. 1-12.
• IOM. (2011). Glossary on Migration. Retrieved November 06, 2020, from Key Migration Terms: https://www.iom.int/key-migration-terms
• Iyamuremye, J., & Brysiewicz, P. (2010). Exploring secondary traumatic stress in mental health nurses working in Kigali, Rwanda. Africa Journal of Nursing and Midwifery, 12(2), pp. 96-106.
• Janmyr, M. (2016). Precarity in Exile: The Legal Status of Syrian Refugees in Lebanon. Refugee Survey Quarterly, 35, pp. 58–78.
• Kagan, M. (2006). Frontier Justice Legal Aid and UNHCR Refugee Status Determination in Egypt. Journal of Refugee Studies, 19(1).
• Kahil, A., & Palabıyıkoğlu, N. (2018). İkincil Travmatik Stres. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry, 10(1), pp. 59-70.
• Kahya, Ö. (2014). Türkiye'de Sığınmacılık ve Uydu Kent Deneyimi. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Kaya, İ., & Eren, E. (2015). Türkiye'deki Suriyelilerin Hukuki Durumu Arada Kalanların Hakları ve Yükümlülükleri. SETA.
• Keleş, H. (2017). Anlamlı iş ile psikolojik iyi oluş ilişkisi. The Journal of Happiness & Well-Being, 5(1), pp. 154-167.
• Keyes, C. L., Shmotkin, D., & Ryff, C. D. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82, pp. 1007-1022.
• Koopman, J., Lanaj, K., & Scott, B. A. (2016). Integrating the bright and dark sides of OCB:A daily investigation of the benefits and costs of helping others. Academy of Management Journal , 59, pp. 414-435.
• Kruczek, K., Basinska, M., & Janicka, M. (2020). COGNITIVE FLEXIBILITY AND FLEXIBILITY IN COPING IN NURSES – THE MODERATING ROLE OF AGE, SENIORITY AND THE SENSE OF STRESS. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 33(4), pp. 507-521.
• Kutluoğlu Karayel, A. (2018). KRİZ BÖLGELERİNDEKİ İNSANİ YARDIM ÇALIŞANLARINDA GÖRÜLEN PSİKOLOJİK PROBLEMLER VE ÇÖZÜMLERİ. İNSAMER.
• Le, H., Lai, A., Sun, J., Hoang, M., Vu, L., Pham, H., . . . Ho, C. (2020). Anxiety and Depression Among People Under the Nationwide Partial Lockdown in Vietnam. Public Mental Health.
• Lloyd, C., King, R., & Chenoweth, L. (2002). Social work, stress and burnout: A review. Journal of Mental Health, 11(3), pp. 255–265.
• Maraşlı, M. (2005). Bazı özelliklerine ve öğrenilmiş güçlülük düzeylerine göre lise Öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 23(3), pp. 27-33.
• Maslach, C. (2015). Burnout:the cost of caring. Los ALtos, CA: Malor Book.
• Maslach, C., Jackson, S., & Leiter, M. (1996). Maslach Burnout Inventory Manual. Palo Alto: Consulting Psychologists Press.
• Maslach, C., Schaufeli, W., & Leiter, M. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52(1), pp. 397-422.
• Maslach, C.; Leiter, M. P. (2014). The truth about burnout: how organizations cause personal stress and what to do about it . San Francisco: Jossey-Bass: A Wiley Imprint.
• Matud, M., Curbelo, M., & Fortes, D. (2019). Gender and Psychological Well-Being . International Journal of Environmental Research and Public Health.
• McCann, L., & Pearlmann, L. (1990). Vicarious traumatization: A framework for understanding the psychological effects of working with victims. Journal of Traumatic Stress, 3, pp. 131-149.
• McKay, C., & Orosa, E. (2020). Barriers to accessing psychosocial support for humanitarian aid workers: a mixed methods enquiry. Disasters.
• Menekşe, T. (2018). Türk Uluslararası Koruma Sisteminde Karar Merkezleri. Göç Araştırmaları Dergisi, 4(2), pp. 190-231.
• Nolte, I. (2018). Interorganizational Collaborations for Humanitarian Aid: An Analysis of Partnership,Community, and Single Organization Outcomes. Public Performance & Management Review.
• Özkul, M., & Var, E. (2018). İkincil Travmatik Stres ve Sosyal Destek İlişkisinin Değerlendirilmesi. Türkiye Sağlık Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 1(2), pp. 49-62.
• Pines, A. (1993). Burnout. In: L. Goldberger & S. Breznitz (Eds.).Handbook of stress: Theoretical and clinical aspects. New York: NY:Free Press.
• Presidency of Migration Management. (2020). Geçici Koruma. Retrieved from https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Queirós, C., Passos, F., Bártolo, S., Marques, A., Silva, C., & Pereira, A. (2020). Burnout and Stress Measurement in Police Officers: Literature Review and a Study With the Operational Police Stress Questionnaire. Organizational Psychology.
• Refugee Rights Center. (2017). International Protection Procedure in Turkey; RIGHTS AND OBLIGATIONS.
• Robinson-Keiling, R. (2014). Secondary traumatic stress and disruptions to interpersonal functioning among mental health therapists. Journal of Interpersonal Violence, 29(8), 1477-1496.
• Savar, E., & Kedikli, U. (2019). TÜRKİYE’DE MÜLTECİ VE SIĞINMACILARA SAĞLANAN İMKÂNLAR VE UYUM SORUNLARI: ÇANKIRI ÖRNEĞİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(4).
• Schwartz, R. (2008). Working conditions and secondary traumatic stress . Yeshiva University/Wurzweiler School of Social Work. New York.
• Slattery, S. M., & Goodman, L. A. (2009). Secondary traumatic stress among domestic violence advocates: Workplace risk and protective factors. Violence Against Women, 15(11), pp. 1358-1379.
• Stamm, B. (1997). Work-related secondary traumatic stress. The National Center for PTSD, Research Quarterly , 1-6. Şahin, N. (2014). Stres ve Stres Yönetimi. Örgütsel Davranış. İstanbul: Beta Yayınları.
• Şavur, E. (2012). İNSANİ YARDIM ÇALIŞANLARININ YARDIM ARAMA DAVRANIŞINA İLİŞKİN BİR İNCELEME:"PSİKOLOJİK BELİRTİLER, PSİKOLOJİK SAĞLAMLIK ve SOSYAL DESTEK ALGISI’. DİSİPLİNLERARASI SOSYAL PSİKİYATRİ YÜKSEK LİSANS TEZİ. ANKARA.
• Taylor, S. E., Klein, L. C., Lewis, B. P., Gruenewald, T. L., Gurung, R. A., & Updegraff, J. A. (2000). Biobehavioral responses to stress in females: Tend-and-befriend, not fight-or-flight. Psychological Review, 107(3), p. 411.
• Tesi, A., Aiello, A., & Giannetti, E. (2018). The work-related well-being of social workers: Framing job demands, psychological well-being, and work engagement. Journal of Social Worker, 19(1), pp. 121-141.
• Turgut, İ. (2014). Travma mağduru mülteci ve sığınmacılarla çalışan meslek elemanlarının ruhsal sorunları üzerine karşılaştırma gruplu bir değerlendirme çalışması . Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı. (2013). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu(YUKK).
• UNHCR. (2020, June 18). Refugee Data Finder. Retrieved November 06, 2020, from https://www.unhcr.org/refugee-statistics
• Vrklevski, L. P., & Franklin, J. (2008). Vicarious trauma: The impact on solicitors of exposure to traumatic material. Traumatology, 14(1), pp. 106-118.
• Yıldırım, G., Kıdak, L. B., & Yurdabakan, I. (2018). İkincil Travmatik Stres Ölçeği: Bir uyarlama çalışması. Psychiatry, 19(1), pp. 45-51.
• Yılmaz, B. (2019). İnsan Hakları Savunucularında Travma ve Başaçıkma. Ankara: Kapasite Geliştirme Derneği.
• Zara, A., & İçöz, F. (2015). Türkiye'de Ruh Sağlığı Alanında Travma Mağdurlarıyla Çalışanlarda İkincil Travmatik Stres. Klinik Psikiyatri, 18, pp. 15-23.
• Ziya, O. (2012). MÜLTECİ-GÖÇMEN BELİRSİZLİĞİNDE İKLİM MÜLTECİLERİ. Türkiye Barolar Birliği Dergisi.