Göçmen Eğitiminde Sürdürülebilirlik: Süreç Temelli Bütünleşik Uyum Modeli

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 87 - 124, 30.12.2024

Suna Dağdelen , Hüseyin Şimşek , Ersoy Karabay

https://doi.org/10.70972/gad.1553768

Öz

Arka Plan: Kitlesel göçlere maruz kalan ve her geçen gün daha fazla göçmen öğrencinin eğitim çağına girdiği Türkiye’de göçmen eğitimi konusundaki araştırma ihtiyacı artmaktadır.
Amaç: Bu araştırma, göçmen eğitiminin sürdürülebilirliği bağlamında, Türkiye'de ve dünyada geliştirilen modeller ışığında, süreç temelli bütünleşik uyum modeli ortaya çıkarmayı amaçlamıştır.
Yöntem: Araştırma, 2021-2022 eğitim- öğretim yılında, Kırşehir ilinde üç farklı başarı düzeyine sahip göçmen öğrenci ve yerli öğrencilerin birlikte eğitim-öğretim aldığı okullardaki yöneticiler, öğretmenler, göçmen ve yerli öğrenciler ile yürütülmüştür. Nitel desende tasarlanan araştırmada gömülü teori yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik yaklaşımına dayalı olarak Kırşehir ilinde kayıtlı göçmen öğrencisi bulunan altı ortaokul yöneticisi, bu okullarda görev yapan on öğretmen ve yirmi öğrenciden oluşturulmuştur. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi, MAXQDA analiz programı kullanılarak yapılmış; verilerin analizinde tematik analiz yaklaşımı tercih edilmiştir.
Bulgular: Analiz kapsamında öncelikle göçmen öğrencilerin, yerli öğrencilerin, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin eğitim-öğretim kapsamındaki temel gereksinimleri belirlenmiştir.
Sonuç: Daha sonra katılımcıların belirttiği ihtiyaçların karşılanmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir. Bu araştırma ile göçmen eğitiminin sürdürülebilirliği bağlamında süreç temelli bütünleşik bir uyum modeli önerilmiştir. Bu modelin uygulaması durumunda göçmen eğitiminde sürdürülebilirliğin sağlanacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göçmen Eğitimi, Sürdürülebilir Eğitim, Süreç Temelli, Uyum Modeli

Sustainability in Immigrant Education: Process-Based Integrated Compliance Model

Öz

Background: The need for research on immigrant education is increasing in Turkey, which is exposed to mass migration and where more and more immigrant students are entering the education age every day.
Purpose: This research aimed to reveal a process-based integrated adaptation model in the context of the sustainability of immigrant education, in the light of models developed in Turkey and around the world.
Method: The research was conducted in the 2021-2022 academic year with administrators, teachers, immigrant and local students in schools where immigrant students and local students with three different levels of success were educated together in Kırşehir. The grounded theory method was preferred in the research designed with a qualitative pattern. The study group of the research consisted of six secondary school administrators with registered immigrant students in Kırşehir, ten teachers and twenty students working in these schools, based on the maximum diversity approach, one of the purposeful sampling methods. Semi-structured interview forms developed by the researchers were used to collect research data. Analysis of the research data was made using the MAXQDA analysis program; Thematic analysis approach was preferred in analyzing the data.
Results: Within the scope of the analysis, the basic needs of immigrant students, local students, teachers and school administrators within the scope of education were determined.
Conclusion: Then, suggestions were developed to meet the needs stated by the participants. With this research, a process-based integrated adaptation model is proposed in the context of the sustainability of immigrant education. It is thought that sustainability in immigrant education will be ensured if this model is implemented.

Anahtar Kelimeler

Immigrant Education, Sustainable Education, Process-Based, Adaptation Model

Kaynakça

• Akar, Ç. (2021). Suriyeli çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Yenilikçi Yaklaşımlar Dergisi, 5 (4), 287-296.
• Aydoğdu, F. (2019). Göçmen aile çocuklarının uyum düzeylerine sosyal uyum eğitim programının etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi/ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Baki, A. ve Gökçek, T. (2012). Karma yöntem araştırmalarına genel bir bakış. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (42), 1-21.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7 (1), 231-274.
• Bozkaya, H. (2021). Göç ve göçmenlerin eğitimi ile ilgili Türkiye’deki doktora tezlerinin incelenmesi: bir içerik analizi çalışması. Millî Eğitim Dergisi, 50, (1), 1013-1030.
• Castels, S., & Miller, M. J. (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri (1. baskı). (B. U. Bal, & İ. Akbulut, Çev.) İstanbul: Kurtiş Matbaacılık.
• Charmaz, K. (2002). Qualitative interviewing and grounded theory analysis. Gubrium, J.F. & Holstein, J.A. (Eds.), Handbook of interview research, context and method. Thousand Oaks, CA: Sage, p.4, 675,694.
• Coleman, H. (2015). Language and social cohesion: An introduction and lessons learnt. Language and social cohesion in the developing world, 1-11.
• Çiftci, İ. ve Sucuoğlu, B. (2009). Bilişsel süreç yaklaşımıyla sosyal beceri öğretimi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Çöplü F. (2019). Göçmen öğrenciler için okul uyum programı geliştirmeye yönelik bir taslak çalışması (Yüksek Lisans Tezi). Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Dağdelen, S. (2023). Kapsayıcı eğitim birimlerinin akademik başarıları ve sosyal özelliklerinin geliştirilmesine yönelik bir model çalışması (Doktora Tezi). Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Delen, A., ve Ercoşkun, M. H. (2019). Yabancı uyruklu öğrencilerin bulunduğu ilkokullarda istenmeyen öğrenci davranışlarının nitel açıdan incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 48(223), 299-322.
• Emin, M. N. (2016). Türkiye'deki Suriyeli çocukların eğitimi- Temel eğitim politikaları. İstanbul: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA).
• European Commission (2013). Study on educational support for newly arrived migrant children. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Fuligni, A. J. ve Hardway, C. (2004). Preparing diverse adolescents for the transition to adulthood. The Future of Children, 14(2), 99-119.
• Ilgar, M.Z. ve Ilgar, S.C. (2013). Nitel bir araştırma deseni olarak gömülü teori (temelleştirilmiş kuram). İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 197-247.
• Karaca, B. ve Demirbilek, M. (2022). Suriyeli ortaokul öğrencilerinin matematik dersindeki akademik başarılarına etki eden faktörlerin incelenmesi. Türk Matematik Eğitimi Dergisi, 3 (2), 39–66.
• Koçak, O. ve Gündüz, R. D. (2016). Avrupa birliği göç politikaları ve göçmenlerin sosyal olarak içerilmelerine etkisi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 66-91.
• Koşar, S., ve Aslan, F. (2020). İlkokul ve ortaokula devam eden göçmen çocukların eğitim sorunlarına yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(4), 1799-1831.
• McAndrew, M. (2009). Ensuring the proper competency in the host language: Contrasting formula and the place of heritage languages. Teachers College Record, 111(6), 1528-1554.
• Öztürk, T., Boyacı, E. (2022). Suriyeli Mülteci Krizinin Türkiye ve Avrupa Birliği İlişkisine Yansıması: Dünya Sistemleri Analizi Üzerinden Bir Değerlendirme. Alanya Akademik Bakış Dergisi, 6, (1), 1809-1823.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd Ed.) Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi, Göç Dergisi. 3 (1), 65-81.
• Sarı, Ö. ve Önkal, G. (2007). Eleştirel Düşüncede Entegrasyon Süreci Olarak Eğitim. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6,(1), 45-52.
• Savi Çakar, F. (2017). Çocuklarda uyum ve davranış sorunlarının doğasını anlamak. Firdevs Savi Çakar (Ed). Yaşam Dönemleri ve Uyum Sorunları içinde (s.73-114). Ankara: PEGEM Akademi Yayıncılık.
• Şimşek, H., Kurt, D., Kula, S.S. (2017). Türkiye’de yaşayan ilkokul kademesindeki göçmen öğrenciler için ekolojik yaklaşıma dayalı okul temelli bir uyum programı önerisi. Education Conference (EDUCCON).
• Şimşek, H. ve Kula, S.S. (2018). Türkiye’nin göçmen politikasında ihmal edilen boyut: eğitsel uyum programı. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 5-21.
• Uluocak, G. P. (2009). İç göç yaşamış ve yaşamamış çocukların okulda uyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 35-44.
• Whitaker, E. (2010). Language acquisition of the children of immigrants and the role of non-profit organizations. Washington: University of Puget Sound.
• Yavuzer, N., (2001). İletişim ve etkili yaşama kültürü. Çocuklarımız için eğitim sohbetleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Volante, L., Lara, C., Klinger, D.A. ve Siegel, M. (2020). The Use of a Multidimensional Support Model to Examine Policies and Practices for Immigrant Students across Canada, Canadian Journal of Education/Revue canadienne de l'éducation , 2020, Vol. 43, No. 1 (2020), pp. 121-169.