TOPLUMSAL CİNSİYET ALGISININ İŞ YERİNDE KİŞİLER ARASI ÇATIŞMA EĞİLİMİNE ETKİSİ: BURSA İLİNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 202 - 216, 30.10.2024

Samet Aksu , Gencay Saatcı Savsa

https://doi.org/10.32958/gastoria.1432835

Öz

Araştırmanın temel amacı, otel çalışanlarının toplumsal cinsiyet algısının, iş yerinde kişiler arası çatışma eğilimine etkisini belirlemektir. Araştırmanın evrenini Bursa’daki turizm işletme belgeli 3, 4 ve 5 yıldızlı otellerin çalışanları oluşturmaktadır. Veri toplama sürecinde COVID-19 salgını nedeniyle çevrimiçi anket uygulanmıştır. Veriler Mayıs-Kasım 2020 tarihleri arasında 395 kişinin katılımıyla elde edilmiştir. Araştırmaya katılan kişilerin büyük çoğunluğunun bekâr, kadın, genç ve lisans düzeyinde eğitim durumuna sahip oldukları tespit edilmiştir. Katılımcıların çoğunluğunun çocuk sahibi olmadıkları, 1 yıldan az deneyimi oldukları ve çoğunlukla yiyecek-içecek departmanlarında, kariyer olanakları için çalışmakta olduğu tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; katılımcıların tutumlarına bakıldığında toplumsal cinsiyet algısının ciddi derecede var olduğu görülmüş, bu durumun iş yerinde kişiler arası çatışma eğilimine etkisinin de var olduğu ortaya çıkmıştır. Cinsiyetçilik çok yüksek düzeyde algılanmakta ve bu durum iş yerinde kişiler arası çatışmaya yol açmaktadır. Ayrıca kadın-erkek kıyaslamasının bulunduğu ve çocuğu olan katılımcıların algısının farklı olduğu da sonuçlar arasında yer almaktadır. Katılımcıların çoğunluğunun genç ve eğitim seviyeleri yüksek olmalarına rağmen gelir durumlarının düşük olduğu da sonuçlar arasında bulunmaktadır. Araştırma sonucunda eğitimli personelin düşük ücretlerle çalıştığından dolayı, nitelikli personelin işletmelerde sürekliliğini sağlayabilmek adına ücret politikalarının gözden geçirilmesi gerektiği de öneriler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyetçilik, Toplumsal Cinsiyet Algısı, Kişiler Arası Çatışma Eğilimi, Ayrımcılık

THE EFFECT OF GENDER PERCEPTION ON INTERPERSONAL CONFLICT TENDENCIES AT THE WORKPLACE: AN APPLICATION IN BURSA

Öz

The main purpose of the research is to determine the effect of the gender perception of hotel employees on the tendency of interpersonal conflict in the workplace. The universe of the research consists of the employees of 3, 4 and 5 star hotels with tourism operation certificate in Bursa. During the data collection process, an online questionnaire was applied due to the COVID-19 outbreak. The data were obtained with the participation of 395 people between May and November 2020. It has been determined that the majority of the people participating in the research are single, female, young and have undergraduate education. It has been determined that the majority of the participants do not have children, they have less than 1 year of experience, and they mostly work in the food and beverage departments for career opportunities. As a result of the analyzes made; When the attitudes of the participants were examined, it was seen that there was a significant gender perception, and it was revealed that this situation also had an effect on the tendency of interpersonal conflict in the workplace. Sexism is perceived at a very high level and this leads to interpersonal conflict in the workplace. It is also among the results that there is a comparison between men and women and the perception of the participants who have children is different. It is also among the results that although the majority of the participants are young and have a high level of education, their income is low. As a result of the research, it is among the suggestions that the wage policies should be reviewed in order to ensure the continuity of the qualified personnel in the enterprises, since the trained personnel work with low wages.

Anahtar Kelimeler

Sexism, Perception of Gender, Tendency to Interpersonal Conflict, Discrimination

Kaynakça

• Akın, A. (2007). Toplumsal Cinsiyet (Gender) Ayırımcılığı ve Sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(2), 1-9.
• Akın, A. ve Demirel, S. (2003). Toplumsal Cinsiyet Kavramı ve Sağlığa Etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi Dergisi, 25(4), 73-82.
• Akkaş, İ. (2020). Toplumsal Cinsiyet Algısı Üzerine Bir Değerlendirme: Erzincan Örneği. Dünya Multidisipliner Araştırmalar Dergisi, (1), 55-72.
• Alston, M. (2014). Gender Mainstreaming and Climate Change. In Women's Studies International Forum, (47), 287-294.
• Altınova, H. H. ve Duyan, V. (2013). Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeğinin Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Toplum ve Sosyal Hizmet, 24(2), 9-22.
• Arıkan, R. (2004). Araştırma Teknikleri ve Rapor Hazırlama. Asil Yayın, Ankara.
• Aytaç, S. ve Başol, O. (2018). İşyerinde Kişiler Arası Çatışma Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Journal of Administrative Sciences/Yonetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 471-484.
• Baydur, H., Uçan, G., Şeker, D., Özpınar, S., Gerçeklioğlu, G. ve Horosan, G. D. (2016). Manisa Kent Merkezinde Yaşayan Yetişkinlerde Toplumsal Cinsiyet Tutumunun Değerlendirilmesi: Yöntem ve Temel Bulgular. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1), 126-133.
• Bayram, N. (2009). Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi. Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16 (Özel Sayı I): 108-114.
• Burgos-Soto, J., Orne-Gliemann, J., Encrenaz, G., Patassi, A., Woronowski, A., Kariyiare, B., ... and Becquet, R. (2014). Intimate Partner Sexual and Physical Violence Among Women in Togo, West Africa: Prevalence, Associated Factors, and The Specific Role of HIV Infection. Global Health Action, 7(1), doi: 10.3402/gha.v7.23456.
• bursa.ktb.gov.tr (2021). https://bursa.ktb.gov.tr/TR-163167/bursa-il- merkezindeki-turizm-isletme-belgeli-konaklama-.html. Erişim 24.10.2021.
• Casini, A. (2016). Glass Ceiling and Glass Elevator. In book: Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies. The Wiley Blackwell, Chichester.
• Coşkun, A. ve Özdilek, R. (2012). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sağlığa Yansıması ve Kadın Sağlığı Hemşiresinin Rolü. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 9(3), 30-39.
• Cömert, M. (2014). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Sektörde Çalışmak İstedikleri Alanlar ve Sektördeki İstihdamda Cinsiyet Ayrımcılığıyla İlgili Düşünceleri.Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (1), 50-62.
• Çıtak, A. (2008). Kadınların Çalışmasına Yönelik Tutum: Cinsiyet. Cinsiyet Rolü ve Sosyoekonomik Düzeye Göre Bir Karşılaştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara.
• Dalkıranoğlu, T., ve Çetinel, F. G. (2008). Konaklama İşletmelerinde Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 277-297.
• Daly, M. (2005). Gender Mainstreaming in Theory and Practice. Social Politics: International Studies in Gender, State and Society, 12(3), 433-450.
• Dinç Kahraman, S. (2010). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3, (1), 30-35.
• Eraslan, A. G. V. (2012). Türkiye İşgücü Piyasasında Ücret Seviyesinde Cinsiyet Ayrımcılığı: Blinder-Oaxaca Ayrıştırma Yöntemi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 62(1), 231-248.
• Halis, M. ve Çamlıbel, Z. (2011). Algılanan İş Güçlüğü İş Değiştirme Niyeti Üzerindeki Etkisi ve Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Manas Fen Bilimleri Dergisi, 5, 75-84.
• İşkur (2019). İşkur, Erişim: 12.12.2021, https://www.iskur.gov.tr/isveren/kisa-calisma- odenegi/genel-bilgiler.
• Kahraman, Ü. ve Çelik, K. (2018). Akademisyenlerin İş Yükü Algıları ile İş ve Aile Çatışmaları Arasındaki İlişki. Journal of Higher Education ve Science/Yüksekögretim ve Bilim Dergisi, 8(1) 95-105.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve AMOS Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Kaşdarma, E. (2018). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sosyo-Psikolojik Unsurlar ve Sistemi Meşrulaştırma Kuramı Ekseninde Bir Analiz. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 2438-2460.
• Korkmaz, M., Cesim, D. T., Yücel, A. S. ve Aras, G. (2013). Türkiye'de kadın istihdamının Amerika Birleşik Devletlerindeki kadın istihdamı ile karşılaştırılması. Electronic Turkish Studies, 8, 1845-1863.
• Losada-Otálora, M., Peña-García, N. and Sánchez, I. D. (2020). Interpersonal Conflict at Work and Knowledge Hiding in Service Organizations: The Mediator Role of Employee Well-Being. International Journal of Quality and Service Sciences, 13(1), 63-90.
• Mercan, N. (2016). Liderlik Tarzları ve Toplumsal Cinsiyete Etkisi. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), 131-142.
• Miller, C. W., Roloff, M. E. and Malis, R. S. (2007). Understanding Interpersonal Conflicts That are Difficult to Resolve: A Review of Literature and Presentation of An Integrated Model. Annals of The International Communication Association, 31(1), 118-171.
• Özdamar, K. (2002). Paket Programlar ile İstatiksel Veri Analizi: Çok Değişkenli Analizler, 4. Baskı. Kaan Kitabevi. Eskişehir.
• Özpulat, F. (2017). Hemşirelik Öğrencilerinin Şiddet Eğilimleri ile Toplumsal Cinsiyet Algıları Arasındaki İlişki. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi- BÜSBİD, 2(2) 151-161.
• Parlaktuna, İ. (2010). Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi. Ege Akademik Bakış, 10(4), 1217-1230. Powell, G. N. ve Greenhaus, J. H. (2010). Sex, Gender, and Decisions at the Family→Work Interface. Journal of Management, 36(4), 1011-1039.
• Sakallı-Uğurlu, N. (2002). Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 17(49), 47-58.
• Spector, P. E. ve Jex, S. M. (1998). Development of Four Self-Report Measures of Job Stressors and Strain: İnterpersonal Conflict at Work Scale, Organizational Constraints Scale, Quantitative Workload İnventory, and Physical Symptoms İnventory. Journal of Occupational Health Psychology, 3(4), 356.
• Spence, J. T., Helmreich, R., and Stapp, J. (1974). The Personal Attributes Questionnaire: a Measure of Sex Role Stereotypes and Masculinity-Femininity. Journal supplement abstract service catalog of Selected Documents in Psychology, 4, 43. (Ms. No.617)
• Spence, J.T. and Helmreich, R.L. (1978). Masculinity and Femininity: Their Psychological Dimensions, Correlates, and Antecedents. Austin, Tx: University Of Texas Press.
• Şimşek, H. (2011). Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25(2), 119-126.
• Tekin, Ö. A. (2017). Turizm Sektöründe Toplumsal Cinsiyet Algısı: Beş Yıldızlı Otel Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(12), 669-684.
• Tok, Y. (2001). Cinsiyet Rolleri ile İlgili Farklı Kalıp Yargılara Sahip Üniversite Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Toprak, L. S., Şentürk, F. K. ve Kılıç, G. (2017). Çatışma Yönetme Yöntemleri ile Yöneticiye Duyulan Güven Arasındaki İlişki: Afyonkarahisar’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. İşletme Bilimi Dergisi, 5(2), 105-133.
• Uddin, S. M., Hossain, M. G., Islam, M. A., Islam, M. N., Aik, S. and Kamarul, T. (2014). High-risk Behavior of HIV/AIDS Among Females Sex Workers in Bangladesh: Survey in Rajshahi City. Japanese journal of infectious diseases, 67(3), 191-196.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2013). Bilimsel Araştırma Süreci ve Spss ile Veri Analizi. Detay Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara. Vatandaş, C. (2007). Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algilanişi. Istanbul Journal of Sociological Studies, (35), 29-56.
• Villanova, P. ve Roman, M. A. (1993). A meta-analytic Review of Situational Constraints and Work-Related Outcomes: Alternative Approaches to Conceptualization. Human Resource Management Review, 3(2), 147-175.
• Wall Jr, J. A. and Callister, R. R. (1995). Conflict and Its Management. Journal of Management, 21(3), 515-558.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2014). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Detay Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara.