TOPLUMSAL OLAYLARIN MERKEZİ FRANSA’DAKİ SARI YELEKLİLER HAREKETİ VE PROTESTOLARIN TÜRKİYE’YE YANSIMALARI

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 80 - 107, 16.05.2019

Selahaddin Bakan

Öz

Günümüz küresel sistemde toplumların ekonomik,
siyasi ve toplumsal meseleleri,  çok kısa
sürede küresel meseleler haline gelebilmektedir. Siyasetin halktan kopuk
olmasından rahatsız birbirini tanımayan binlerce kişi, söz konusu sorunlar
temelinde kısa sürede örgütlenerek toplumsal hareketlere dönüşebilmekte, bir
süre sonra diğer tüm toplumsal/siyasal sorunların da ifade edilmesine veya
görünür hale gelmesine kanallar açabilmektedir. Ortaya çıktığı ülke sınırlarını
aşarak diğer ülkelere hızla yayılma potansiyeli taşıyan bu eylemler, kimi zaman
“Wall Street” ve “Sarı Yelekliler” eylemlerinde olduğu gibi kapitalist sistemin
yol açtığı sorunlara başkaldırı şeklinde, kimi zaman da “Arap Baharı”ında olduğu
gibi Müslüman coğrafyada demokratik haklar temelinde ortaya çıkabilmektedir. Bu bağlamda ekonomik temelli ve Fransa
merkezli olan “Sarı Yelekliler” protestoları, küresel bir eylem olarak, ortaya
çıktığı coğrafya ve Türkiye gibi diğer bölge ülkelerinde, yayılma potansiyeli
taşıyabileceği endişesiyle yakından takip edilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Olaylar, Sarı Yelekliler, Küresel Eylemler

Kaynakça

• AKYOL, T. “İtidal Zamanı”, Hürriyet, 19.06.2013. BAHARÇİÇEK A. “Arap Dünyasındaki Değişimin Anlamı, Birey ve Toplum, Bahar 2011, 1/1, ss.19-30. “Belçika'da da ‘sarı yelekliler’ protestosu”, Türkiye Gazetesi, 08.12.2018. https://www.turkiyegazetesi.com.tr/dunya/592470.aspx. (18.12.2018). BİLGİÇ T.Ü. (2014). “İç ve Dış Politikada Çeşitlilik:1965-1971”, İç ve Dış Gelişmelerle Türkiye’nin Demokrasi Tarihi 1946-2012, (Ed). T.Ü. Bilgiç, C. Göktepe, Ufuk Y. İstanbul, ss.155-218. BREUİLLY J. (2003), “1848 Devrimleri”, Batı’da Devrimler ve Devrimci Gelenek:1560-1991, (Der). David Parker, Dost Kitabevi, Ankara, ss.142-170. CAN A. TAŞÇI U. (2016), “Teoriler Işığında Toplumsal Olayların Gelişimi ve Yönetimi”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat University Journal of Social Science, 2016, Cilt: 26/1, ss. 151-170. CASTELLS, M. (2013), İsyan ve Umut Ağları: İnternet Çağında Toplumsal Hareketler, Koç Üniv. Yayınları, N.36, İstanbul. ÇAYLAK A. BARAN H. (2014) “Türkiye’de Kemalist Rejimin Ordu ve Anayasa İle Pekişmesi ve Darbeler Arası Dönem (1960-1970), Osmanlı’dan İkibinli Yıllara Türkiye’nin Politik Tarihi, 5. Bsm. (Ed). A. Çaylak ve Diğ. Savaş Y. Ankara, ss.521-461. “Erdoğan: Umarım Paris’te 'Zulüm 1789’da başladı’ yazıları görmeyiz” Hürriyet, 08.12.2018. http://www.milliyet.com.tr/cumhurbaskani-erdogan-dan-onemli-siyaset-2791803/ ERKAN, Hüsnü (1990), “Türkiye’de Demokrasinin Ekonomik Temelleri”, Türk Demokrasi Vakfı (TDV), (Haz) H. Erkan, Dokuz Eylül Üniv. Atatürk İlke ve İnkılap Tarihi Ens Y. “Fransa Başbakanı akaryakıt zamlarının geri çekileceğini duyuracak”, Hürriyet, 04.12.2018, http://www.hurriyet.com.tr/yerel-haberler/istanbul/merkez/fransa-basbakani-akaryakit- zamlarinin-geri-cek-41040093. “Fransız polisi lise öğrencilerini diz çöktürerek gözaltına aldı, görüntüler tepki çekti” 07.12.2018, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-46481469. (12.01.2018). Gezi ve Sosyoloji (2014). (Ed), V. S. Öğütle, E. Göker, Ayrıntı Y. İstanbul. “Gezi Raporu”, Konda Araştırma Şirketi, Haziran-Temmuz 2014; http://konda.com.tr/wp- content/uploads/2017/02/KONDA_GeziRaporu2014.pdf. GOLDSTENE, J. A. (2009) “Rethinking Revolutions: Integrating Origins, Processes, and Outcomes”, Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East, 29/1, pp.18-32. “Gözünü kaybedenlere rağmen, Fransa biber gazının yasaklanmasına karşı”, Habertürk 30.01.2019. https://www.haberturk.com/gozunu-kaybedenlere-ragmen-fransa-biber- gazinin yasaklanmasina-karsi-2306224. (03.02.2019). HABERMAS, J. (1973). Legitimation Crisis. London: Heinemann Press . HASSAN Ü. (1998).İbn Haldun Metodu ve Siyaset Teorisi, Toplumsal Dönüşüm Y. İstanbul. KAPLAN, Z. “BM, Fransa için harekete geçmedi”, Star, 01.12.2018 , https:// www. star.com. tr/pazar/bm-fransa-icin-harekete-gecmedi-haber-1412787. (12.12.2018). KOHEN, S. “Fransa yol kavşağında”, Hürriyet, 07.12.2018, http://www. milliyet.com.tr /yazarlar/sami-kohen/fransa-yol-kavsaginda-2791025. (12.12.2018). KOHEN, S, “Sokak Çözüm Getirir mi”, Hürriyet, 11.12.2018; http://www.milliyet. com.tr/yazarlar/sami-kohen/sokak-cozum-getirir-mi2793064. (15.12.2018). KONGAR, Emre (2013), Türkiye’yi Sarsan Otuz Gün: Gezi Direnişi, (Haz.) E. Kongar, A. Küçükkaya, 14. Basım, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul. LEWİS Gwynne (2003), “Fransız Devrimi:1789-99”, Batı’da Devrimler ve Devrimci Gelenek:1560-1991, Der. David Parker, Dost Kitabevi, Ankara, ss.119-142. “Macron'dan Fransızlara açık mektup”, 14.01.2019, https:// www.ntv.com.tr/ dunya/macrondan-fransizlara-acik-mektup.(24.01.2019). “Macron'un sarı yeleklilere ilişkin müzakere toplantıları başladı”, 16.01.2019, www.ntv.com.tr.https://www.ntv.com.tr/dunya/macronun-sari-yeleklilere-iliskin- muzakere- toplantilari-basladi. (24.01.2019). MİŞ, Nebi, “Sarı Yelekliler ve Batı demokrasilerinin bunalımı”, Türkiye, 04.12.2018. https://www.turkiyegazetesi.com.tr/yazarlar/nebi-mis/605431.aspx (18.12.2018). MOORE Barrington (2012), Diktatörlüğün ve Demokrasinin Toplumsal Kökenleri (Çev). Ş.Tekeli, A. Şenel, 3. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara. “New York'taki Fransa Başkonsolosluğu önünde "sarı yelekliler" protestosu”, 23.12.2018; https://www.ntv.com.tr/dunya/new-yorktaki-fransa-baskonsoloslugu-onunde-sari- yelekliler-protestosu. (02.01.2019). ÖYMEN, Onur (2011), Demokrasiden Diktatörlüğe: İktidar Uğruna Demokrasiyi Feda Edenler, 3. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul. “Paris'te sükunet hakim”, Hürriyet, 06.12.2018; http://www.hurriyet.com.tr/yerel- haberler/istanbul/merkez/pariste-sukunet-hakim-41043073. (18.12.2018). PİCHARDO, N. A. (1997). “New Social Movements: A Critical Review”, Annual Review of Sociology, 23, pp.411-430. POLAT, F. “Apolitik Eylemcilerin Politik Eylemi: Gezi Parkı Direnişi”, Toplum ve Demokrasi, Ocak-Aralık 2015, ss.177-192. SALMIŞ, F. (2012), Gösteri Toplumu: Zamanın Ruhu İçinde Protesto Kültürü, Türdav Y. SAYBAŞILI, K. (1995).“Münevver, Entelektüel Aydın”, Türk Aydını ve Kimlik Sorunu, (Ed). S. Şen, Bağlam Yayıncılık, İstanbul. SAYIN, Ç. (2013). “Türkiye Siyasetinin Kısır Döngüsü: Demokrasi Karşıtı Kültürel Kodların AKP Eliyle Yeniden Üretimi”, Türkiye’nin Son 10 Yılı, (Ed). E. Toros, Atılım Üniv. Yayınları, Ankara. “Skandal görüntüler Fransa'yı ayağa kaldırdı”, Milliyet,07.12.2018; http://www. milliyet. com.tr/skandal-goruntuler-fransa-yi-ayaga-dunya-galeri-2791199/ (18.12.2018).
• “Son dakika... MHP lideri Bahçeli'den 'sarı yelek' açıklaması”, Hürriyet, 12.12.2018; http://www.hurriyet.com.tr/gundem/son-dakika-mhp-lideri-bahceliden-sari-yelek- aciklamasi-41049192. (18.12.2018). “Sarı yelekliler"den cumartesi günü gösteri çağrısı”,Habertürk,13.12.2018. https://www.haberturk.com/sari-yeleklilerden-cumartesi-gunu-gosteri-cagrisi-2259160- ekonomi. (18.12.2018). Smelser, N. J. (1962). Theory of Collective Behavior. New York: FreePress. “Şu anda Paris'te olaylar var. Ama görmüyorlar”,Sabah,26.11.2018. https:// www.sabah. com.tr/webtv/turkiye/su-anda-pariste-olaylar-var-ama-gormuyorlar.(02.12.2018). TAMER, R. “Sarı Yelek”, Hürriyet, 08.12.2018; http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/rauf- tamer/sari-yelek-41044598. (15.12.2018). TARROW, S. (1994). “Power in Movement: Collective Action”, Social Movements and Politics. Cambridge: Cambridge University Press. TAŞDELEN, A.R. “Fransa’da halk hareketi: Sarı yelekliler”, Aydınlık Gazetesi, 12.11.2018, TİLLY, C. (1978). From Mobilization to Revolution. Massachusetts: Addison-Wesley. TİLLY Charles (2009). Kolektif Şiddet Siyaseti, Çev. S. Özel, Phoenix Y. Ankara. TOURAİNE, A. (1997). Critique of Modernity. Cambridge: Blackwell. TUNCEL, G. “Küreselleşme ve Yerelleşme Sürecinde Altmışsekiz Olayları, Akademik Yaklaşımlar, 2010, 1/1, ss.82-98. TURNER, R. H. ve KİLLİAN L. M. (1987). Collective Behavior. Englewood Cliffs, N.J. Prentice Hall. TÜRKÖNE, M. (2009), Darbe Peşinde Koşan Bir Nesil 68 Kuşağı, Nesil Y. İstanbul. ÜNAL.A. “Yeni bir Gezi olur mu”, Yenişafak, 17.12.2018, https://www.yenisafak.com /yazarlar/aydinunal/yeni-bir-gezi-olur-mu-2048542. (01.01.2019). “Wall Street eylemleri dünyayı değiştirebilir”, ntv.com.tr 01.11.2011; https://www.ntv.com.tr/ dunya/wall-street-eylemleri-dunyayıdegistirebilir. (12.12.2018). Wallerstein, I. (2013), “Turmoil in Tunisia and Egypt: Beginning or End of the Revolutions”, http://www.iwallerstein.com/turmoil-tunisia-egypt-beginning- revolutions/ Erişim: 10.10.2013. www.internethaber.com/erdoganin-bu-millet-patlatir-enseni-sozlerine-portakaldan-yanit- geldi-1927628h.htm, 17.12.2018. YENİÇERİ, Özcan, “Sarı Yelekliler protestosu ve zamlar”, Yeniçağ, 11.12.2018. YILDIRIM, D. “Sarı Yelekliler”, Cumhuriyet, 28 Kasım 2018. http://www.cumhuriyet. com.tr/koseyazisi/1153618/Sari_Yelekliler.html. (15.12.2018).