EVALUATION OF THE POLICY OF PREVENTING MOBBING IN THE PUBLIC: A CASE STUDY ON A PUBLIC REGULATION ON MOBBING

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 53 - 70, 18.11.2019

Muhammed Tolga Gedikkaya

Öz

Mobbing,
one of the deep problems of work life, is also common in the public sector. Mobbing
causes emotional, physical, psychological and occupational discomfort, stress
and diseases on individuals; conflict and separation over groups and families; disagreements,
inefficiency, unnecessary cost and waste on organizations. The research topic
of this study is built on these questions: how is the legislation and practice
regarding a mobbing to public personnel, what are the inadequacies in the
legislation and implementation, and how these can be corrected. In the study,
the Policy of Preventing Mobbing in Turkey anlayzed in terms of  Prime Ministry regulation on mobbing. In the
study, both content and output analysis of the public policy analysis methods
are used. content analysis is used to examine the legislation and application
related to mobbing. Output analysis is used to examine the outputs of the regulation
for 2011-2019 period. The findings of the study are as follows: 1) The
legislation does not directly regulate mobbing. The sanctions regarding the
situations and acts that can be used in mobbing are regulated separately in the
legislation. 2) The number of applications and awareness-raising activities
related to mobbing has increased but there is not enough data for the
evaluation of the Prime Ministry regulation. As a result, it can be said that
these activities are not sufficient to create separate legislation on mobbing nor
to create an agenda for sanctions. The study suggest there is great necessity
to legislation that regulates, explains, sets standards and imposes sanctions
on mobbing.

Anahtar Kelimeler

Public Personnel, Mobbing, Policy Analysis

KAMUDA PSİKOLOJİK TACİZ (MOBBİNG) İLE MÜCADELE POLİTİKASININ DEĞERLENDİRİLMESİ: PSİKOLOJİK TACİZ GENELGESİ ÖRNEĞİ

Öz

Çalışma
hayatının derin problemlerinden biri olan psikolojik taciz, kamu sektöründe
yaygın olarak görülmektedir. Bireyler üzerinde duygusal, fiziksel, psikolojik
ve mesleki rahatsızlığa, stres ve hastalıklara; gruplar ve aileler üzerinde
çatışma ve ayrılıklara; örgütler üzerinde anlaşmazlıklara, etkinsizliğe,
verimsizliğe, gereksiz maliyet ve israfa neden olur. Bu çalışmanın araştırma
konusu, kamu personeline yönelik bir psikolojik taciz ile ilgili genel mevzuat
ve uygulama nedir, mevzuat ve uygulamadaki eksiklikler nelerdir, eksiklikler
nasıl düzeltilebilir soruları üzerine inşa edilmiştir. Çalışmada Türkiye’deki
mevcut psikolojik taciz politikaları, Başbakanlık Psikolojik Taciz Genelgesi
özelinde analiz edilmektedir. Çalışmada kamu politikası analizi yöntemlerinden
içerik ve çıktı analizleri kullanılmıştır. Psikolojik tacizle ilgili mevzuat ve
başvuru yollarının incelenmesi açısından içerik analizine, Söz konusu
Genelgenin 2011-2019 yılı çıktılarını incelemesi açısından çıktı analizine
başvurulmuştur. Çalışmada edinilen bulgular şu şekildedir: 1) Mevzuat
psikolojik tacizle ilgili doğrudan yaptırım düzenlememektedir. Psikolojik
tacizde kullanılabilecek hal ve fiillere ilişkin yaptırımlar ayrı ayrı
mevzuatta düzenlenmiştir. 2) Psikolojik tacizle ilgili başvuru sayısı ve
farkındalık faaliyetleri artmıştır fakat genelgenin değerlendirmesi için
yeterli veri bulunmamaktadır. Bu bulgudan, bu faaliyetlerin psikolojik tacizle
ilgili ayrı bir mevzuat oluşturma ve yaptırımlara yönelik bir gündem oluşturmaya
yeterli olmadığı söylenebilir. 
Çalışmanın sonucunda getirilen öneri: psikolojik tacizi özel olarak
düzenleyen, açıklayan, standartlar getiren, yaptırımlar öngören bir mevzuatın
gerekliliğidir.  

Anahtar Kelimeler

Kamu Personeli, Psikolojik Taciz, Politika Analizi

Kaynakça

• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (2018) Yıllar İtibarıyla İmzalanan Toplu İş Sözleşmeleri 1984 – 2017. https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/3394/tis-2017_.pdf
• Akdoğan, A. (2013). “Gündem Belirleme.” içinde M. Yıldız & M. Z. Sobacı (Eds.), Kamu Politikası Kuram ve Uygulama. Ankara: Adres Yayınları, 211-227
• Akı, M. (2011). “Mobbing (Psikolojik Terör) Tanımı ve Türleri, Türk ve Karşılaştırmalı Hukukta Yeri.” Sicil İş Hukuku Dergisi, 21, 86-100.
• Bilgili, A. (2011). “İş Hukuku Açısından İşyerinde Cinsel Taciz.” Sicil İş Hukuku Dergisi, 6(22), 63-91.
• Cemaloğlu, N. (2007a). “Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Yıldırma Arasındaki İlişki.” Hacettepe University Journal of Education(33), 77-87.
• Cemaloğlu, N. (2007b). “Örgütlerin Kaçınılmaz Sorunu Yıldırma.” BİLİG Dergisi(42), 111-126.
• Cobb, R., Ross, J.-K. & Ross, M. H. (1976). “Agenda Building as a Comparative Political Process.” American Political Science Review, 70(01), 126-138.
• Coleman, B. (2006). “Shame, Rage And Freedom Of Speech: Should The United States Adopt European "Mobbing" Laws?” Georgia Journal of International & Comparative Law, 35(53), 53-98.
• Çakmak, A. F., Ofuoğlu, G., & Büyükyılmaz, O. (2012). “İnsan Kaynakları Yöneticisinin Karşı Karşıya Olduğu Yeni Psikososyal Riskler: Psikolojik Sözleşmenin İhlali, Yaşlanan İşgücü, İş-özel Yaşam Dengesizliği ve Mobbing (Psikolojik Taciz)”. KAMU-İŞ İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 12(3), 53-79.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2014). İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi. Ankara: Özel Matbaası. https://www.ailevecalisma.gov.tr/
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2017). İşyerlerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Bilgilendirme Rehberi, Ankara, https://www.ailevecalisma.gov.tr/
• Çukur, C. (2012). “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”. Çimento İşveren Dergisi, 26(2), 34-48.
• Davenport, N., Schwartz, R. D., & Elliot, G. P. (2003). Mobbing İşyerinde Duygusal Taciz. İstanbul: Sistem Yayınları
• Demircioğlu, H. R. (2007). “Kişilik Hakkı İhlâlinin ve Borca Aykırılığın Bir Türü Olarak İsyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing).” Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(1-2), 113-146.
• Deniz, N., & Öznür, G. E. (2010). “The Relationship Between Personality and Being Exposed To Workplace Bullying or Mobbing.” Journal of Global Strategic Management, 7, 129-142.
• Durdağ, M., & Naktiyok, A. (2011). “Psikolojik taciz algısının örgütsel güven üzerindeki rolü” Kafkas Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(2), 5-37.
• Emir, A. (2007). “Yıldır ve Yerini Koru.” SMMMO YAŞAM Dergisi, Mayıs/Haziran 36-37.
• Gedikkaya, M. T. (2013). Kamu Personelinin Maruz Kaldığı Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesine Yönelik Mevzuat Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi.
• Gökçe, T. A. (2008). Mobbing: İşyerinde yıldırma nedenleri ve başa çıkma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
• Guerrero, M. I. S. (2004). “Development of moral harassment (or mobbing) law in sweden and france as a step towards EU Legislation” the BC Int'l & Comp. L. Rev., 27, 477.
• Gül, H. (2009). “İş Sağlığında Önemli Bir Psikososyal Risk: Mobbing-Psikolojik Yıldırma.” TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(6).
• Güngör, M. (2008). Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz. İstanbul: Derin Yayınları.
• Hoel, H., & Einarsen:(2010). “Swedish Ordinance against Victimization at Work: A Critical Assessment”, The. Comp. Lab. L. & Pol'y J., 32, 225.
• İncirlioğlu, L. (2010). “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing).” İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 48, 4-9.
• Jovanovıc, P. (2008). “Harassment at work as a legal issue in international and European law”. Зборник радова Правног факултета у Новом Саду, 1-2, 217-234.
• Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu. (2011). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu. Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları, 6.
• Kırel, Ç. (2008). Örgütlerde Psikolojik Taciz ve Yönetimi. Eskişehir.
• Kingdon, J. W. & Thurber, J. A. (1984). Agendas, Alternatives, and Public Policies (Vol. 45): Little, Brown Boston.
• Kingdon, J. W. (1993). “How do issues get on public policy agendas.” Sociology and the Public Policy Agenda. London, Sage, 40-50.
• Koçak, D., & Hayran, N. (2011). “Çalışma Hayatında Kadına Yönelik Taciz (Mobbing): Kocaeli-Körfez Ilçesi Örneği.” Uluslararası, 9, 23-25.
• Köse, S., & Uysal, Ş. (2010). “Kamu Personelinin Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü Örneği.” Celal Bayar Ünv. Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 261-276.
• Minibaş Poussard, J., & İdiğ Çamuroğlu, M. (2009). Psikolojik taciz iş yerindeki kâbus. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Özkul, B., & Çarıkçı, İ. H. (2010). “Mobbing ve Türk Hukuku Açısından Değerlendirilmesi.” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1).
• Reichbert, E. (2003). “Workplace Mobbing: A New Frontier for the Social Work Profession.” Professional Development: The international Journal of Continuing Social Work Education, 5(3), 4-12.
• Savaş, F. B. (2007). İşyerinde manevi taciz: Beta.Shallcross, L., Ramsay, S., & Barker, M. (2008). “Workplace mobbing: expulsion, exclusion, and transformation.” Paper presented at the 22nd ANZAM Conference 2008: Managing in the Pacific Century Conference Proceedings.
• Şenerkal, R., & Çorbacıoğlu:(2015). “Akademik Personelin Algıladığı Psikolojik Taciz Davranışları ile İş Performansı, Psikolojik ve Fizyolojik Sağlık İlişkisi Üzerine Bir Araştırma.” Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 107-135.
• TBMM Başkanlığına sunulan bilgi notu, http://www2.tbmm.gov.tr/d24/7/7-12741sgc.pdf. ulaşım tarihi 02/05/2016
• Tınaz, P. (2006). “İşyerinde psikolojik taciz (mobbing).” Çalışma ve Toplum, 11, 13-28.
• Tınaz, P. (2012). Bugün Bana Yarın Sana. İstanbul: BETA Yayınları.
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu. (2012). Psikolojik Taciz (Mobbing) ile Mücadele İşletme Rehberi.
• Yaman, E., Vidinlioğlu, Ö., & Çitemel, N. (2010). “İşyerinde psikoşiddet, motivasyon ve huzur: Öğretmenler çok şey mi bekliyor? Psikoşiddet mağduru öğretmenler üzerine.” Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1136-1151.
• Yıldız, S., & Kılkış, İ. (2010). “Psikolojik Taciz Olgusuna 4857 sayılı İş Kanunu Açısından Bir Bakış”. Çalışma İlişkileri Dergisi, 1(1), 71-93.
• Anayasa. Kanun Numarası: 2709; Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 9/11/1982 Sayı: 17863.
• Başbakanlık Genelgesi. 2011/2 sayılı. Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 19/03/2011 Sayı: 27879
• Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Kararname Numarası: 15; Yayımlandığı Resmi Gazete: Tarih: 04.07.2018; Sayı: 30499.
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi. Kararname Numarası: 1; Yayımlandığı Resmi Gazete: Tarih: 10.07.2018; Sayı: 30473.
• Devlet Memurları Kanunu. Kanun Numarası: 657; Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 23.07.1965 Sayı: 12056.
• İş Kanunu. Kanun Numarası: 4857; Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 10.06.2003 Sayı: 25134.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. Kanun Numarası: 6331; Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 10.06.2013 Sayı: 25134.
• Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü, 2011
• Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü, 2013
• Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü, 2015
• Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü, 2017
• Kamu Toplu İş Sözleşmeleri Çerçeve Anlaşma Protokolü, 2019
• Türk Borçlar Kanunu. Kanun Numarası: 6098; Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 04.02.2011 Sayı: 27836.
• Türk Ceza Kanunu. Kanun Numarası: 5237; Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 12/10/2004 Sayı: 25611
• Türk Medeni Kanunu. Kanun Numarası: 4721; Yayımlandığı Resmî Gazete: Tarih: 08.12.2001 Sayı: 24607