PLATİN GRUBU KIYMETLİ METALLER İÇİN DOW JONES SANAYİ ENDEKSİ ETKİLEŞİMİNİN REJİMLERE DAYALI ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 15 - 37, 26.05.2020

Samiye Ekim Dertli , Ayben Koy

Öz

Doğada nadir bulunmasına karşılık kullanım alanlarının fazla olması özellikle de endüstriyel katkısı nedeniyle uluslararası piyasalarda işlem gören en önemli dört kıymetli metalin iki tanesini platin grubu metaller olan platin ve paladyum oluşturmaktadır. Çalışmada, platin grubu kıymetli metallerden platin ve paladyum için Dow Jones Sanayi Endeksi etkileşimi rejimlere dayalı analizle araştırılmaktadır. Bu endeks, New York Borsası’nda işlem gören Endüstriyel Ortalama Endeksi veya Mavi Çipli Endeks olarak da bilinmekte ve sektörde önde gelen 30 şirketin hisselerinden oluşmaktadır. Yatırımcılar, riski azaltmak üzere portföylerini çeşitlendirirken kıymetli metal piyasalarında da işlem gerçekleştirmektedir. 02 Ocak 2009 – 13 Aralık 2018 tarihleri arasında günlük kapanış fiyatları üzerinden elde edilen logaritmik fark serileriyle Markov Rejim Değişim Vektör Otoregresif Analizi gerçekleştirilmektedir. Her iki kıymetli metal için de endeks etkileşimi üç farklı rejimde izlenmektedir. Daralma, ılımlı büyüme ve genişleme rejimlerine bağlı değişimi gösteren kanıtlara göre, platin ve paladyum Dow Jones Sanayi Endeksine en yüksek tepkiyi, piyasa daralma rejimindeyken vermektedir.

Anahtar Kelimeler

Dow Jones Sanayi Endeksi, Kıymetli Metaller Piyasası, Markov Rejim Değişim Modeli

Kaynakça

• Batten, J., Ciner, Ç., Lucey, B. M. (2010). The Macroeconomic Determinants Of Volatility in Precious Metals Markets. Resources Policy, 35, ss. 65-71.
• Bernard, J.T., Khalat, L., Kichian, M., McMahon, S. (2006). Forecasting Commodity Prices: GARCH, Jumps and Mean Reversiton. Bank of Canada Working Paper, https://www.bankofcanada.ca/wp-content/uploads/2010/02/wp06-14.pdf (10.06.2019).
• Bildirici, M, Elçin A. Alp, Özgür Ö. Ersin, Ümit Bozoklu. (2010). İktisatta Kullanılan Doğrusal Olmayan Zaman Serisi Yöntemleri, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Bildirici, M. ve Bozoklu, Ü. (2010). Beklentilerin Ekonomi Üzerindeki Etkisi: MS-VAR Yaklaşımı. TÜSİAD-KOÇ University Economic Research Forum Working Paper Series 1019, ss. 1-40.
• Bolak, Mehmet. (2004). Risk ve Yönetimi, İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Charlot, P. and V. Marimoutou. (2014). On the relationship between the prices of oil and the precious metals: Revisiting with a multivariate regime-switc¬hing decision tree, Energy Economics. 44, pp. 456-467.
• Chen, M.-H. 2010. Understanding world metals prices—Returns, volatility and diversification. Resources Policy. 35. pp. 127-140.
• Çelik, U. Ve Başarır, Ç. (2017). The Prediction of Precious Metal Prices via Artificial Neural Network by Using RapidMiner. The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems 5(1), ss. 45-54.
• Çelik, U. Ve Başarır, Ç. (2018). ARPS Düşüş Eğrisi Modelinden Genişletilen Çok Değişkenli Doğrusal Olmayan Model ile Altın Fiyatlarının Analiz Edilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Special Issue on International Conference on Empirical Economics and Social Science (ICEESS’ 18), 27-28 June, 2018, Bandirma, Turkey, ss. 363-369.
• DPT (2000) Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ana Metal Sanayileri Özel İhtisas Komisyonu, Demir Dışı Metaller Sanayii Özel İhtisas Komisyonu Altın, Gümüş ve Platin Grubu Metaller Raporu, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Yayın No.DPT:2537-ÖİK:553, Ankara.
• Gazel, Sümeyra. (2018). Değerli Metaller ve Makroekonomik Değişkenler: Türkiye İçin Bir Fourier Eşbütünleşme Testi Uygulaması. Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim Ve Ekonomi Dergisi, 25(2), ss. 527-542.
• Hammoudeh, S. M., Yuan, Y., McAleer, M., Thompson, M. (2010). Precious Metals-Exchange Rate Volatility Transmissions And Hedging Strategies. International Review of Economics and Finance, 19, 633-647. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1059056010000201 (10.06.2019).
• Hammoudeh, S. M., F., McAleer, M. (2011). Risk Management of Precious Metals. The Quarterly Review of Economics and Finance, 51, pp. 435-441. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1062976911000251 (10.06.2019).
• Koy, A. ve Çetin, G. (2016). Metal Vadeli İşlem Piyasaları ve Doğrusal Olmayan Dinamikleri. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi. 4(4), ss. 165-176.
• Koy, A., Çetin, G. ve Ersan, İ. (2017). Uluslararası Kıymetli Metal Piyasalarının Rejim Dinamikleri. Maliye Finans Yazıları. (107), ss. 25-40.
• Krolzig, H. M. (1997). Markov Switching Vector Autoregressions: Modeling, Statistical Inference, and Application to Business Cycle Analysis, Springer Verlag.
• Krolzig, H. M. (1998) Econometric Modeling of Markov-Switching Vector Autoregressions using MSVAR for OX. Institute of Economics and Statistics and Nuffield College, Oxford.
• Krolzig, H. M. (2002). Predicting Markov-Switching Vector Autoregressive Process. Oxford University Working Paper 2000W31.
• Lucey, B. M., Li, S. (2015). What Precious Metals Acts as Safe Havens, and When? Some US Evidence. Applied Economics Letters, 22(1), pp. 35-45.
• Markowitz, H. (1952). Portfolio Selection. Journal of Finance. 7(1), pp. 77-91.
• Moralı, T., ve Uyar, U. (2018). Kıymetli Metaller Piyasasının Fraktal Analizi, Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), ss. 2203-2218.
• Ross, S. M. (2009). Introduction to Probability and Statistics for Engineers and Scientists. Elsevier, Fourth Edition, pp. 9-53.
• Sheldon, M. R. (2009). Introduction to Probability Models. United States of America, Academic Press, (10th ed.).
• Simpson, M. J., Svendsen, A., Chan, P. L. (2007) Gold, Platinum, Silver; Demand and Supply in the International Finance Market An Empirical Analysis, Departments of Economics and Finance, City University of Hong Kong, pp. 1-23. http://lbms03.cityu.edu.hk/oaps/ef2007-5070-cpl067.pdf (10.06.2019).
• Soytaş, U., Sarı, R., Hammoudeh, S., Hacıhasanoğlu, E. (2009). World Oil Prices, Precious Metal Prices And Macroeconomy in Turkey. Energy Policy, 37, ss. 5557-5566. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301421509006065 (10.06.2019).
• Şensoy, A. (2013). Dynamic Relationship between Precious Metals. Resources Policy, 38, ss. 504-511. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301420713000706 (10.06.2019).
• Temur , S. (1997). Metalik Maden Yatakları, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Utkulu, U. ve Kahyaoğlu, H. (2015) Ticari ve finansal açıklık Türkiye’de büyümeyi ne yönde etkiledi?”, Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, No 13.
• Yıldırtan, Dina Çakmur. (2010). E-Views Uygulamalı Temel Ekonometri, İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Financial Information News Network (FINNET), (2019) https://www.finnet.com.tr/ (10.06.2019).
• Investing.com Finans Sitesi, (2019) https://tr.investing.com/ (10.06.2019).