Basketbolcuların Antrenörden Algıladıkları Demokratik ve Otokratik Davranışın Mevkilere Göre Karşılaştırılması

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 3, 219 - 230, 14.09.2020

Zarife Taştan , İnci Kesilmiş , Turhan Toros

https://doi.org/10.31680/gaunjss.730591

Öz

Bu araştırmanın amacı, basketbolcuların antrenörden algıladıkları demokratik ve otokratik davranışın mevkilere göre karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın katılımcılarını 2018-2019 sezonunda, basketbol takımlarında oynayan, 212 erkek basketbolcu oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Sporda Liderlik Ölçeği (Leadership for Sport Scale-LSS) kullanılmıştır. İstatistiksel analizler için; Betimsel istatistikler, Kolmogorov Smirnoff- Shapira Wilks testi, Kruskall Wallis-H testi ve Mann Whitney U-testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, antrenörün, forvet mevkisinde bulunan basketbolculara otokratik davranış düzeyinin guard mevkisinde bulunan basketbolculardan daha fazla olduğu gözlenmiştir. Guard ve uzun mevkisinde bulunan basketbolcuların antrenörden algıladıkları otokratik davranışlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmezken, forvet mevkisinde bulunan basketbolcuların antrenörden algıladıkları otokratik davranış düzeylerinin uzun mevkisinde oynayanlardan daha fazla olduğu gözlenmiştir. Antrenörün, guard mevkisinde bulunan basketbolculara forvet mevkisindeki basketbolculardan daha fazla demokratik davrandığı bulunmuştur. Ayrıca antrenörün forvet ve guard mevkisinde bulunan basketbolculara uzun mevkisinde bulunan basketbolculardan daha fazla demokratik davrandığı tespit edilmiştir. Araştırmamız, basketbolcuların oynadığı mevkinin antrenörün demokratik ve otokratik davranış düzeyini artırmada etkili olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Basketbol, mevki, liderlik, demokratik

Kaynakça

• Barnett, N. P., Smoll, F. L., & Smith, R. E. (1992). Effects of enhancing coach-athlet relationships on youth sport attrition. The Sport Psychologist, 6, 111-127.
• Barrow, J. C. (1977). The variables of leadership: A review and conceptual framework. Academy of Management Review, 2(2), 231-251.
• Bensiz, A.(2016). Amatör futbolcuların algılarına göre antrenörlerin liderlik özelliklerinin ı̇ncelenmesi. Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bartın.
• Berman, S.L., Down, J. and Hill, C.W L. (2002). Tacit knowledge as a source of competitive advantage in the National Basketball Association. Academy of Management Journal, 45, 1, 18.
• Campion, M.A., Medsker, G.J. and Higgs, A.C. (1993). Relations between work group characteristics and effectiveness: Implications for designing effective work groups. Personnel Psychology, 46.
• Chelladurai, P. (1984). Discrepancy between preferences and perceptions of leadership behavior and satisfaction of athletes in varying sports. Journal of Sport Psychology, 6, 27-41.
• Chelladurai, P. (1990). Leadership in sports: A review. International Journal of Sport Psychology, 21, 328-354.
• Chelladurai, P. (2007). Leadership in Sports. In G. Tenenbaum & R. C. Eklund (Eds.). Handbook of Sport Psychology (3rd. ed., pp. 111-135). New Jersey, NJ: John Wiley & Sons, Inc.
• Chelladurai, P., & Saleh, S. D. (1980). Dimensions of leader behavior in sports: Development of a leadership scale. Journal of Sport Psychology, 2, 34-45.
• Chelladurai, P., & Saleh, S.D. (1978). Preferred leadership in sports. Canadian Journal of Applied Sport Sciences, Vol.3, 85-92.
• Chelladurai, P., & Saleh, S.D. (1980). Dimensions of leader behavior in sports: Development of a leadership scale. Journal of Sport Psychology, Vol.2, 34-45.
• Clark, K. E., & Clark, M. B. (1990). What is a leader? What is leadership? In K. E. Clark & M. B. Clark (Eds.) Measures of Leadership (pp. 30–34). Greensboro, NC: Center for Creative Leadership.
• Çakıoğlu, A. (2003). Futbolda liderlik ve sporcu tatmini: tercih edilen ve gerçek liderlik davranışı arasındaki uyum ve sporcu pozisyonu açısından değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Beden Eğitimi Ve Spor Anabilim Dalı.
• Çik, B. (2019). Sporcular tarafından algılanan antrenör davranışlarının antrenörlerin yeterliğiyle ilişkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Hersey, P and Blanchard, K. (1982). Management of Organization Behavior: Utilizing Human Resources (4th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, Inc.,
• Jambor, EA and Zhang, JJ. (1997). Investigating leadership, gender, and coaching level using the revised leadership of sport scale. J Sport Behav 20: 313–321, 1997.
• Kenow, LJ and Williams, JM. (1999). Coach–athlete compatibility and athletes’ perception of coaching behaviors. J Sport Behav 22: 251–259, 1999.
• Northouse, P. G. (2013). Leadership: Theory and practice (6th Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ö. Çekiç, C. Kurt (2017). Farklı mevkilerde oynayan futbolcularda hedef yönelimi ve algılanan Motivasyonel iklim arasındaki ilişki. Ulusal Spor Egzersiz ve Antreman Bilim Dergisi, 2017, Cilt 3, Sayı 3, 93–102.
• Poczwardowski, A, Henschen, KP, and Barott, JE. (2002). The athlete and coach: Their relationship and its meaning: Results of an interpretive study. Internat J Sports Psychol 33: 116–140.
• Smith, R. E., & Smoll, F. L. (1996). The coach as a focus of research and intervention in youth sports. In F. L. Smoll & R. E. Smith (Eds.), Children and youth in sport. A biopsychosocial perspective (pp. 125-141). Dubuque, IA: Brown & Benchmark.
• Smoll, F. L., & Smith, R. E. (1984). Leadership research in youth sports. In J. M. Silva III & R. S. Weinberg (Eds.), Psychological foundations of sport (pp. 371-386). Champaign, IL: Human Kinetics.
• Taştan, Z., Kesilmiş, M. M., Toros, T. (2020). Futbolcularda mevkilere göre algılanan liderlik davranışı. Sağlık-Toplum-Bilim Akademik Araştırmalar Kitap-5. Paradigma Akademi, İstanbul. ISBN: 978-605-7691-76-7.
• Toros, T. ve Tiryaki, Ş. (2006). “Sporda liderlik ölçeği’nin futbolcuların antrenör davranışlarını algılaması versiyonunun geçerlik ve güvenirlik çalışması”. 9. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 3-5 Kasım 2006, Muğla, Türkiye.
• Türksoy, A., Şarkıcı, T. (2003). 12-14 yaş futbolcuların antrenörlerinden algıladıkları ve tercih ettikleri lider davranışları ile ilgili sporcu tatmini. İ.Ü. Spor Bilimleri Dergisi. 11(3):(ÖS), 200-203.
• Van Seters, D., Field, R. (1990). The evolution of leadership theory. Journal of Organizational Change Management, 3, 29–45.
• Williams, J. M., & Miller, D. M. (1983). Intercollegiate athletic administration: Preparation patterns. Research Quarterly, 54(4), 398–406.
• Yukl, G. (1989). Managerial leadership: A review of theory and research. Journal of Management, 15(2), 251–289.