Kovid-19 Pandemisinin Neden Olduğu Korku Düzeyi ve Egzersiz Motivasyonu Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 4, 429 - 445, 23.12.2022

Bahar Ateş , Bayram Karabulut , Ercan Polat

https://doi.org/10.31680/gaunjss.1202069

Öz

Bu çalışmanın amacı bazı değişkenlere göre Kovid-19 pandemisinin neden olduğu korku ve egzersize katılım motivasyonu düzeylerini belirlemek ve bu iki değişken arasındaki ilişkiyi incelemektir. Betimsel ve ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilen çalışmada toplam 240 gönüllü katılımcı yer almıştır. Verilerin toplanması için kişisel bilgi formu, Kovid-19 Korku ölçeği ve Rekreasyonel Egzersize Motivasyon Ölçeğinden oluşan üç bölümlü anket kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde ise ikili karşılaştırma ve ilişki testleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre; kadınların Kovid-19 korku düzeyi, erkeklerin ise egzersize katılım motivasyonlarının bazılarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Daha önce hastalık geçirsin ya da geçirmesin tüm katılımcıların Kovid-19 korku düzeyleri ve egzersiz motivasyonları benzerdir. Açık veya kapalı alanlarda spor yapma durumuna göre Kovid-19 korku düzeyinde farklılık bulunmazken, kapalı alanlarda spor yapanların bazı egzersize katılım motivasyonlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ayrıca katılımcıların yaşı arttıkça Kovid-19 korku düzeyinde kısmen de olsa yükseliş görülürken, yaş azaldıkça egzersize katılım motivasyonları ise kısmen de olsa artmıştır. Son olarak daha önce hastalık geçirmemiş olan katılımcıların bazı egzersize katılım motivasyonları arttıkça Kovid-19 korku düzeylerinde kısmen de olsa anlamlı düşüşler görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

koronavirüs enfeksiyonu, korku, egzersiz motivasyonu, fiziksel ektivite

Kaynakça

• Ağduman, F. (2021). Sporcuların pandemi döneminde Covıd–19’a yakalanma kaygı düzeylerinin incelenmesi. GERMENİCA Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 1-14.
• Ahorsu, D. K., Lin, C. Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2020). The fear of Covid-19 scale: development and initial validation. International Journal of Mental Health And Addiction, 1-9.
• Andrade, E. F., Pereira, L. J., Oliveira, A. P. L. D., Orlando, D. R., Alves, D. A. G., Guilarducci, J. D. S., & Castelo, P. M. (2022). Perceived fear of Covid-19 infection according to sex, age and occupational risk using the Brazilian version of the Fear of COVID-19 Scale. Death studies, 46(3), 533-542.
• Ateş, B. (2022). Fiziksel aktivite alışkanlığı kazanımında Covid-19 pandemisi bir avantaja çevrilebilir mi? Spor Bilimleri Alanında Uluslararası Araştırmalar IV içinde (Ed: Yakup Zühtü Birinci), Konya: Eğitim Yayınevi.
• Bekar, Ö. (2019). Düzenli egzersiz yapan bireyleri rekresyonel egzersize motive eden nedenler ile algıladıkları sağlık çıktıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Rekreasyon Ana Bilim Dalı, Antalya.
• Bisht, I. P., Bisht, R. K., & Sagar, P. (2021). Effect of gender and age in fear and stress due to Covid-19. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 31(1-4), 70-76.
• Callow, D. D., Arnold-Nedimala, N. A., Jordan, L. S., Pena, G. S., Won, J., Woodard, J. L., & Smith, J. C. (2020). The mental health benefits of physical activity in older adults survive the Covid-19 pandemic. The American Journal of Geriatric Psychiatry, 28(10),1046-1057.
• Cengiz, C. ve Ateş, B. (2022). Covid-19 pandemi sürecinde çocuk ve ergenlerde sağlıkla ilişkili fiziksel uygunluk. Turkish studies – social, 17(4), 647-664.
• Costigan, S. A., Barnett, L., Plotnikoff, R. C., & Lubans, D. R. (2013). The health indicators associated with screen-based sedentary behavior among adolescent girls: a systematic review. Journal of Adolescent Health, 52(4), 382-392.
• Çay, M. (2021). Yaşlılar ve yetişkinlerde koronavirüs (Covid-19) salgınının etkileri ve koronavirüs korkusu. Toplum ve Sosyal Hizmet, 87-102.
• Çobanoğlu, N. (2020). Bireysel, profesyonel, toplumsal, bilimsel ve siyasal etiği yeniden sorgulatan Covid-19 pandemisi. Anatolian clinic the journal of medical sciences, 25(Special Issue on Covid 19), 36-42.
• Çuhadar, A., Yusuf, E. R., Demirel, M., ve Demirel, D. H. (2019). Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(3), 153-161.
• De Souza, F.R., Motta-Santos, D., dos Santos Soares, D., de Lima, J. B., Cardozo, G. G., Guimarães, L. S. P. & Dos Santos, M. R. (2021). Association of physical activity levels and the prevalence of Covid-19 associated hospitalization. Journal of Science and Medicine in Sport, 24(9), 913-918
• Doğan, M.M., ve Düzel, B. (2020). Covid-19 özelinde korku-kaygı düzeyleri. Electronic Turkish Studies, 15(4). Dong, M.&Zhen, J. (2020). Headline stress disorder caused by Netnews during the outbreak of COVID-19. Health Exp. 23, 259–260.
• Duman, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde Covid-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük. The Journal of Social Science, 4(8), 426-437.
• Dwyer, M.J., Pasini, M., De Dominicis, S. & Righi, E. (2020). Physical activity: Benefits and challenges during the Covid‐19 Pandemic. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, 30(7), 1291.
• Esentaş, M., Yıldız, K., Zerengök, D., & Güzel-Gürbüz, P. (2021). Metaphoric Perceptions of Individuals for the Concepts of" Coronavirus" and" Staying at Home". Gymnasium, 22(1), 5-18.
• Gencer, N. (2020). Pandemi sürecinde bireylerin koronavirüs (Kovid-19) korkusu: Çorum örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2(4), 1153-1173.
• Gülhan, Y.E., Akpınar, S. (2021). Covid-19 salgını sürecinde 10-14 yaş aralığındaki çocukların fiziksel uygunluk düzeylerinin belirlenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(2), 365–383.
• Gürbüz, B., Aşçı, F.H.,&Çelebi, M. (2006, November). The reliability and validity of the Turkish version of the Recreational Exercise Motivation Measure. In The 9th International Sports Sciences Congress (3-5 November), Congress Proceedings. Muğla
• Güzel, P., Esentaş, M., ve Tez, Ö. Y. (2020). Rekreatif egzersiz ve motivasyon: Fitness merkezleri üzerine amprik bir çalışma. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 5(3), 206-218.
• Güzel, P., Yıldız, K., Esentaş, M., & Zerengök, D. (2020). “Know-How” to Spend Time in Home Isolation during COVID-19; Restrictions and Recreational Activities. International Journal of Psychology and Educational Studies, 7(2), 122-131. DOI: 10.17220/ijpes.2020.02.011
• Hagger, M.S. (2019). Habit and physical activity: Theoretical advances, practical implications, and agenda for future research. Psychology of Sport and Exercise. 42, 118-129.
• Haktanir, A., Seki, T., & Dilmaç, B. (2022). Adaptation and evaluation of Turkish version of the fear of Covid-19 scale. Death studies. 46(3), 719-727.
• Halsey William D. (1998). Macmillan contemporary dictionary, (1.b.). ABC Tanıtım Basımevi. Kalmaz, S. (2021). Covid-19 geçirmiş kişilerde tedavi sonrası fiziksel aktivite korkusu ve depresyon. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kızıl, A.V., ve Başbuğ, P. (2022). Covid-19 salgını döneminde çalışan fizyoterapistlerin stres ve kaygı düzeylerinin incelenmesi. 10. Uluslararası Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırmaları Kongresi (UTSAK), Eylül 2022, Ankara. Kirsch, M., & Vitiello, D. (2022). The Covid-19 pandemic lowers active behavior of patients with cardiovascular diseases, healthy peoples and athletes. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(3), 1108.
• Ladikli, N., Bahadır, E., Yumuşak, F. N., Akkuzu, H., Karaman, G., ve Türkkan, Z. (2020). Kovid-19 Korkusu Ölçeği’nin Türkçe güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Journal of Social Science, 3(2), 71-80.
• Liu, K. (2020). How I faced my coronavirus anxiety. Science, 367 (6484), 1398.
• Maugeri, G., Castrogiovanni, P., Battaglia, G., Pippi, R., D'Agata, V., Palma, A., & Musumeci, G. (2020). The impact of physical activity on psychological health during Covid-19 pandemic in Italy. Heliyon, 6(6), e04315.
• Neimeyer, R. A. (1985). Actualization, integration, and fear of death: A test of the additive model. Death Studies, 9(3–4), 235–244.
• Nieman, D.C. & Wentz, L. M. (2019). The compelling link between physical activity and the body's defense system. Journal of Sport and Health Science, 8(3), 201-217.
• Orr, K., Ta, Z., Shoaf, K., Halliday, T. M., Tobin, S., & Baron, K. G. (2022). Sleep, diet, physical activity, and stress during the COVID-19 pandemic: A qualitative analysis. Behavioral Sciences, 12(3), 66.
• Ortega, F.B., Ruiz, J. R., Castillo, M. J., & Sjöström, M. (2008). Physical fitness in childhood and adolescence: A powerful marker of health. International Journal of Obesity, 32(1), 1–11.
• Ozdemir, F., Cansel, N., Kizilay, F., Guldogan, E., Ucuz, I., Sinanoglu, B., & Cumurcu, H.B. (2020). The role of physical activity on mental health and quality of life during Covid-19 outbreak: A cross-sectional study. European Journal of İntegrative Medicine, 40, 101248.
• Pelliccia, A., Sharma, S., Gati, S., Bäck, M., Börjesson, M., Caselli, S., Collet, J. P., Corrado, D., Drezner, J. A., Halle, M., et al. (2020). ESC guidelines on sports cardiology and exercise in patients with cardiovascular disease. Eur. Heart J. 42, 17–96.
• Peng, Z., Rojas, A. P., Kropff, E., Bahnfleth, W., Buonanno, G., Dancer, S. J., & Jimenez, J. L. (2022). Practical indicators for risk of airborne transmission in shared indoor environments and their application to Covid-19 outbreaks. Environmental Science & Technology, 56(2), 1125-1137.
• Peteet, J. R. (2020). Covid-19 anxiety. Journal of Religion and Health, 59(5), 2203-2204.
• Poitras, V. J., Gray, C. E., Borghese, M. M., Carson, V., Chaput, J. P., Janssen, I., & Tremblay, M. S. (2016). Systematic review of the relationships between objectively measured physical activity and health indicators in school-aged children and youth. Applied physiology, nutrition, and metabolism, 41(6), S197-S239.
• Reznik, A., Gritsenko, V., Konstantinov, V., Khamenka, N., & Isralowitz, R. (2021). Covid-19 fear in Eastern Europe: Validation of the fear of Covid-19 scale. International Journal of Mental Health and Addiction. 19(5), 1903-1908
• Rogers, H., & Morris, T. (2003, July). An overview of the development and validation of the Recreational Exercise Motivation Measure (REMM). In XIth European Congress of Sport Psychology Proceedings Book, Copenhagen, Denmark (Vol. 144).
• Sağıroğlu, İ., ve Ayar, H. (2017). Fitness ve crossfit merkezlerine rekreatif egzersiz amaçlı katılımda etkili olan motivasyon faktörlerinin incelenmesi. Uluslararası Anadolu Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 167-179.
• Saldıran, T. Ç., Atıcı, E., ve Girgin, N. (2022). Covıd-19 enfeksiyonu geçirmiş geriatrik bireylerde düşme riski, fiziksel aktivite düzeyi ve hareket etme korkusu. Sağlık Bilimleri Dergisi, 31(1), 9-14.
• Schnitzer, M., Schöttl, S. E., Kopp, M., & Barth, M. (2020). Covid-19 stay-at-home order in Tyrol, Austria: Sports and exercise behaviour in change?. Public Health, 185, 218-220.
• Schwendinger, F., & Pocecco, E. (2020). Counteracting physical inactivity during the Covid-19 pandemic: Evidence-based recommendations for home-based exercise. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(11), 3909.
• Taspinar, B., Taspinar, F., Gulmez, H., ve Kizilirmak, A. S. (2021). Fizyoterapistlerde Covid-19 korkusu ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Forbes Journal of Medicine, 2(2), 108-115.
• Türkmen, A. (2021). Banka personelinin Covid-19 korkusunun incelenmesi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(2), 87-92.
• Woods, J. A., Hutchinson, N. T., Powers, S. K., Roberts, W. O., Gomez-Cabrera, M. C., Radak, Z., & Ji, L. L. (2020). The Covid-19 pandemic and physical activity. Sports Medicine and Health Science, 2(2), 55-64.
• Wu F, Zhao S, Yu B, et al. (2020). A new coronavirus associated with human respiratory disease in China. Nature, 579(7798), 265–269
• Yıldırım, M., Hanayoğlu, T., ve Güçlü, M. (2022). Futbol hakemlerinin Covid-19 korkusu düzeylerinin incelenmesi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 5(5), 648-656.