Determınıng The Psychologıcal Skıll Levels of Indıvıduals Playıng Tradıtıonal Sports

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 158 - 180, 27.12.2024

Ünal Türkçapar , Murat Atasoy , Kâmil Bolat

https://doi.org/10.31680/gaunjss.1492243

Öz

The aim of this research is to determine how the psychological skill levels of individuals doing traditional sports in Kyrgyzstan in 2023 are shaped. The study used a descriptive and inferential scanning model. The study group of the research consists of a total of 252 participants, 134 men and 118 women, who are engaged in traditional sports such as archery, wrestling and equestrian sports in Kyrgyzstan in 2023. The study was shaped on the basis of voluntary participation criteria. In this study, a personal information form and Psychological Skills evaluation scale prepared by the researcher were used to collect data. Personal information form; It consists of questions such as gender, age, how many years you have been doing sports, your education level, perceived income level, sports branch and weekly training time. To determine the psychological levels of individuals doing traditional sports, the "Assessment of Psychological Skills of Athletes Scale (ASCI-28)", developed by Smith et al. (1995) and adapted into Turkish by Erhan et al. (2015), was used. Since the skewness and kurtosis values of the data showed normal distribution, parametric tests (t test, ANOVA test) were applied and Cohen's d and Eta Square (η2) were calculated for the effect values. Results: It was concluded that there was a statistically significant difference in the gender, age, sports branch, sports year and weekly training duration of the individuals participating in the study who do traditional sports, but there was no significant difference according to the income level variable. Result: For individuals doing traditional sports, sports branch and weekly training time variables were found to have a moderate effect, while gender and sports year variables were found to have a high level of effect.

Anahtar Kelimeler

Sports, traditional sports, psychological skills.

Geleneksel Spor Yapan Bireylerin Psikolojik Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı 2023 yılında Kırgızistan‘ da geleneksel spor yapan bireylerin psikolojik beceri düzeylerinin nasıl şekillendiğini belirlemektir. Çalışma betimsel ve çıkarımsal bir niteliğe sahip tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2023 yılında Kırgızistan‘ da geleneksel sporlardan okçuluk, güreş ve atlı spor branşlarıyla uğraşan 134 erkek ve 118 kadından oluşan toplam 252 katılımcı oluşturmaktadır. Çalışmada gönüllü katılım kriteri esasına göre şekillendirilmiştir. Bu çalışmada verilerin toplanması için araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu ve Psikolojik Beceri değerlendirme ölçeği kullanılmıştır. Kişisel bilgi formu; cinsiyet, yaş, kaç yıldır spor yapıyorsunuz, eğitim durumunuz, algılanan gelir düzeyi, spor branşı ve haftalık antrenman süreniz sorularından oluşmaktadır. Geleneksel spor yapan bireylerin psikolojik düzeylerinin tespiti için Smith ve arkadaşları tarafından (1995) geliştirilen ve Erhan ve arkadaşları (2015) tarafından Türkçe adaptasyonu yapılan “Sporcuların Psikolojik Becerilerinin Değerlendirilmesi Ölçeği (ASCI-28)” kullanılmıştır. Verilerin çarpıklık ve basıklık değerlerin normal dağım göstermesi sebebiyle parametrik testlerler (t testi, ANOVA testi ) uygulanmış olup etki değerleri için ise Cohen’s d ve Eta Kare (η2) ) hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan geleneksel spor yapan bireylerin cinsiyet, yaş, spor branşı, spor yılı ve haftalık antrenman sürelerinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık olduğu ancak gelir düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç: Geleneksel spor yapan bireyler için spor branşı ve haftalık antrenman süresi değişkenleri orta düzeyde etkide bulunurken cinsiyet ve spor yılı değişkenleri ise yüksek düzeyde etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Gelenksel Spor, Psikolojik Beceri

Etik Beyan

Uygulamadan önce, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Bilimsel Araştırma ve Yayın Etik Kurulu’ndan 21. Mart 2024 tarihli, Karar No: 2024/03/34 ile izin alınmıştır.

Kaynakça

• Alpman, C. (1972). Eğitimin bütünlüğü içinde beden eğitimi ve çağlar boyunca gelişimi. Millı̂ Eğitim Basımevi.
• Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F. (2005). Hemşirelik Yüksek Okulu Öğrencilerinin Sağlığı Geliştirme Davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9(2):26-34.
• Bayraktar B.ve Kurtoğlu M (2009). Sporda performans, etkili faktörler, değerlendirilmesi ve artırılması. Klinik Gelişim Dergisi, 22: 16-24.
• Behnke, M., Tomczak, M., Kaczmarak, L., Komar, M., & Gracz, Z. (2017). The sport mental training questionnaire: development and validation. Current Psychology, 38(1), 504-516.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cankurtaran, Z. (2020). Okçuların rekabet ortamında kullandıkları zihinsel antrenman becerilerinin sıralama atış skorlarına etkisi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(1) 13-29.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Connaughton, D., Wadey, R., Hanton, S., & Jones, G. (2008). The development and maintenance of mental toughness: perceptions of elite performers. Journal of Sports Sciences, 26(1), 83–95. https://doi.org/10.1080/02640410701310958.
• Coşkun, K. (2018). Amatör ve Profesyonel Futbolcuların Psikolojik Beceri Düzeylerinin Ölçülmesi. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, 497003, Erzincan.
• Çağlar, G. (2021). Kafkas Halk Oyunları Sporcularının Psikolojik Beceri Ve Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Erhan, S. E., Bedir, D., Güler, M. Ş., & Ağduman, F. (2015). Sporcuların Psikolojik Becerilerini Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe geçerlik güvenirlik çalışması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 59-71.
• Gökkaya D. (2017). Psikolojik beceri kıstası olarak özgüvenin, elit sporcuların performansına katkısı; Boks milli takımı örneği (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Güler, M.Ş. (2019). Kayak Sporcularında Kişilik Özellikler Psikolojik Beceri ve Algılanan Stres Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Basılmamış Doktora Tezi. Atatürk Üniversitesi Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü Spor Yönetimi Anabilim Dalı, 521130, Erzurum.
• Gürer, B., Bektaş, F., Kural, B. (2018). Doğa sporları faaliyetlerine katılan sporcuların psikolojik performanslarının incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi,, 9(2), 74-85.
• Güvendi, Y. (2020). Milli Güreşçilerin Psikolojik Becerilerinin Tükenmişlik Düzeyleri ile İlişkisi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı, 645480, İstanbul.
• Karasar, N. (2009). “Araştırmalarda Rapor Hazırlama” Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kılıçaslan, U. (2015). Spor Lisesi ile Diğer Liselerde Öğrenim Gören Öğrencilerin Bazı Motorik Özelliklerinin Karşılaştırılması: Trabzon İli Örneği. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Konter, E. (2002). Profesyonel Futbolda Bazı Değişkenlere Göre Psikolojik Becerilerin Araştırılması. Basılmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 125267, Adana.
• Neff R. (2010). Mental Training For Athletes and Other Performers 2006, Www.Mentaltraininginc.Com.
• Orhan, E. (2020). Yüzücülerde zihinsel antrenman ile kişilik özelliklerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Smith, R.E.,Schutz, R.W., Smoll, F.L., &Ptacek, J.T. (1995). Development And Validation Of A Multidimensional Measure Of Sport -Specific Psychological Skills: The Athletic Coping Skills Inventory, 28. Journal of Sport&Exercise Psychology, 17, 379 -398.
• Şahinler, Y. (2021). Sporcuların Psikolojik Beceri Düzeylerinin İncelenmesi, Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4 (1) , 8-18.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson.
• Weinberg, R.ve Gould, D. (2003). Foundations of Sport And Exercise Psychology. 3rd. Edition USA. Human Kinetics.
• Williams, J. (Ed),. (2006). Applied Sport Psychology Personal Growth To Peak Performance. 5th. Ed, New York: Mcgraw-Hill.
• Yıldız, H. (2020). Taekwondo Sporcularının Psikolojik Beceri Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya. Yıldız, M. E., Erhan, S. E. (2019). Kış sporu ile uğraşan sporcuların psikolojik becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Egzersiz Psikolojisi Dergisi, 1(1), 24-32.