Devletlerarası İlişkilerde Kurumsallaşma Örneği Olarak Şanghay İşbirliği Örgütü

Yıl 2022, , 303 - 326, 11.12.2022

Tamer Kaşıkcı

https://doi.org/10.19060/gav.1217291

Öz

İkinci Dünya Savaşından sonra, uluslararası ilişkileri temelinden sarsan ve devletlerarası siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkileri sekteye uğratan büyük savaşların yeniden yaşanmaması ve söz konusu ilişkilerin sürekliliğinin sağlanabilmesi için, çok taraflı kurumsal düzenlemeler oluşturulmuştur. Ancak devletlerarası ilişkileri söz konusu düzenlemeler ile kurumsallaştırma gayreti, AB ve NATO gibi kalıcı ve etkin örgütlerin üretildiği Batı toplumlarında nispeten daha güçlü bir kurumsallaşma seviyesine ulaşabilmişken, dünyanın geri kalanında benzer seviyeye ulaşabilen örnekler görülememektedir. Bu temel sorun üzerine odaklanan çalışma, Şanghay İşbirliği Örgütü üzerinden Asya bölgesindeki kurumsallaşma faaliyetlerinin durumunu irdelemektedir. Bu bağlamda, çalışmada, Asya’daki diğer kurumsallaşma faaliyetlerinde de olduğu gibi ŞİÖ’nün de, liderlik, ortak çıkar ve ortak kimlik gibi unsurlarda yaşanan sorunlar nedeniyle güçlü bir kurumsallaşma düzeyine erişmediği savunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası örgütler, Kurumsallaşma, Şanghay İşbirliği Örgütü, Çin, Rusya.

Kaynakça

• ACHARYA, Amitav, “How Ideas Spread: Whose Norm Matter? Norm Localization and Institutional Change in Asian Regionalism”, International Organization, 58, Bahar 2004, ss.239-275.
• ACHARYA, Amitav, “Foundations of Collective Action in Asia: Theory and Practive of Regional Cooperation”, Giovanni Capanelli ve Masahiro Kawai der., The Political Economy of Asian Regionalism, Springer, Tokyo, 2014, ss.19-38.
• AHMAD, Ishtiaq, “Shanghai Cooperation Organization: China, Russia, and Regionalism in Central Asia”, Howard Loeven ve Anja Zorob der., Initiatives of Regional Integration in Asia in Comparative Perspective: Concepts, Contents and Prospects, Springer, Hollanda, 2018, ss.119-135.
• ALLISON, Roy, “Regionalism, Regional Structures and Security Management in Central Asia”, International Affairs, 80, 3, 2004, ss.463-483.
• ALLISON, Roy, “Virtual Regionalism, Regional Structures and Regime Security in Central Asia”, Central Asian Survey, 27 (2), Haziran 2008, ss.185-202.
• ARIS, Stephen, Eurasian Regionalism: The Shanghai Cooperation Organization, Palgrave Macmillian, Birleşik Krallık, 2011.