Arnavutluk Kralı Zog’un Türkiye’ye Sığınmasının Türk Basınına Yansıması

Yıl 2023, , 187 - 207, 20.06.2023

Halil Özcan

https://doi.org/10.19060/gav.1315136

Öz

Arnavutlar, nüfusun çoğunluğunun Müslüman olması sebebiyle Türklerle birlikte Osmanlı Devleti’ni beş asır yöneten millet olma özelliğine sahiptir. Türkiye, kurtuluş ve kuruluşta Atatürk’ün liderliğinde tam bağımsız bir politika izlerken aynı dönemde Atatürk gibi bir liderden yoksun olan Arnavutluk, İtalya’ya tavizler vererek Cumhuriyetten Krallığa geçti. İtalya’nın etkisiyle Balkan Paktına dâhil olamayan Arnavutluk, bu ülkenin işgaliyle karşı karşıya kaldı. Kral, iki günlük oğlu ve lohusa eşiyle tacını ve tahtını terk ederek önce Yunanistan’a sonra da Türkiye’ye sığınmak zorunda kaldı. Devrik Kralın iki aylık (03 Mayıs-01 Temmuz 1939) zoraki misafirliğinin Türk basını temelinde (Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi ile Devlet Arşivleri Cumhuriyet Arşivinde belge bulunamadığı için) ilk defa bir akademik çalışmada incelenmesi, bu makalenin özgünlüğünü oluşturmaktadır. Arnavutluk’un işgalinin Türk basınına ve Türk dış politikasına yansıması, ayrı bir bilimsel çalışma konusu yapıldığı için bu çalışma, Kral Zog’un Türkiye’ye sığınmasıyla sınırlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arnavutluk, Türkiye, Kral Zog, Türk Basını, İtalya İşgali.

Kaynakça

• COŞKUN, Nusret Safa, “Eski Arnavudluk kral ve Kraliçesini Yunanistandan Getiren Hususî Trenin Memurları Neler Anlatıyorlar?”, Son Posta, 4 Mayıs 1939, s.9-10.
• COŞKUN, Nusret Safa, “Eski Arnavudluk Kralı İle Mülâkat”, Son Posta, 2 Temmuz 1939, s.1-10-11.
• DERVİŞ, Suad, “Kral ve Kraliçenin İndikleri Otelde Neler Gördüm?”, Son Posta, 3 Mayıs 1939, s.1-10.
• DERVİŞ, Suad, “Kralın Çocukluk Arkadaşlarını Aradım! Nitekim ki Buldum ve Onlarla Görüştüm” Haber Akşam Postası, 3 Mayıs 1939, s.1-3.
• DERVİŞ, Suat, “Tiran Radyosunun Türkçe Neşriyatı” Haber Akşam Postası, 6 Temmuz 1939, s.3.
• DOKO, Kevin, İtalyan İşgali’nde Arnavutluk 1939-1943, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne, 2020. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), s.23-34.
• FEVZİ, Reşad, “Kraliçeye Ne Teklif Ediyorlar?” Son Telgraf, 27 Nisan 1939, s.3.
• PEARSON, Owen, Albania and King Zog Independence, Republic and Monarchy 1908-1939, The Center of Albanian Studies In Association with I B Tauris&Co Ltd., Newyork, 2004.
• SADULLAH, Naci, “Kral Zogonun Günlük Hayatı”, Tan, 7 Mayıs, s.7.
• TEVFİK, Selim, “Kral Zogo Tarabyada Bir Yalı Kiralıyor!”, Tan, 4 Mayıs 1939, s. 7.
• TUNCER, Hüner, İsmet İnönü’nün Dış Politikası (1938-1950) İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye, Kaynak Yayınları, İstanbul, 2012.